پيشگفتار 15

فصل پنجم ـ شروط ضمن عقد 17
مقدمه ـ الف ـ تعاريف ـ تعريف شرط (معناى لغوى و اصطلاحى) 17
1شرط در اصطلاح ادبى 17
2شرط در اصطلاح منطق و فلسفه 17
نخست ـ شرط و مشروط 17
دوم ـ رابطه سبب و مسبب 18
سوم ـ رابطه علت و معلول 18
3شرط به معناى تعليق 18
4شرط در معناى تخصصى حقوقى 18
ب ـ پيشينه تاريخى شرط 19
5اهميت شرط ضمن عقد 19

مبحث نخست ـ ماهيت شرط ضمن عقد و ارتباط شرط با عقد 21
6طرح مبحث 21

بخش نخست ـ ماهيت شرط ضمن عقد 21
7ماهيت اعتبارى 21

بخش دوم ـ ارتباط شرط با عقد 23
8وابستگى شرط به عقد 23
9طرح قانون مدنى براى مطالب شروط ضمن عقد 24

بحثهاى تفصيلى 25
1 ـ 8 ـتحليل ارتباط شرط با عقد 25
2 ـ 8 ـتفاوت ماهوى شرط و تعليق ـ 25
3 ـ 8 ـمقايسه شرط ضمن عقد با تعليق عقد بر موضوع شرط 28
الف ـ مقايسه شرط فعل با تعليق عقد به فعل (مثبت و منفى) 28
ب ـ مقايسه شرط صفت و تعليق عقد بر وصف مورد معامله 29
ج ـ مقايسه شرط نتيجه و تعليق عقد بر نتيجه 29
نتيجه بحث 30
حقوق تطبيقى 30
4 ـ 8 ـحقوق فرانسه 30
5 ـ 8 ـحقوق انگليس 34
6 ـ 8 ـحقوق سوئيس 36
7 ـ 8 ـخلاصه نتيجه تطبيق 36

مبحث دوم ـ اتصال شرط به عقد (شرط مصرح، شرط تبانى،
شرط ضمنى و شرط الحاقى) 39
10طرح مبحث 39

بخش نخست ـ تعريف و تفكيك شرط مصرح و شرط
ضمنى و شرط الحاقى 40
11تحليل چگونگى ارتباط شرط با عقد 40
1 ـ شرط مصرح 40
2 ـ شرط تبانى يا بنايى 40
3 ـ شرط ضمنى 41
4 ـ شرط بعدى يا شرط الحاقى 41

بخش دوم ـ ماهيت و وضعيت حقوقى شروط چهارگانه مصرح،
تبانى، ضمنى و الحاقى 42
12تعاريف و اعتبار شروط 42

بخش سوم ـ تحليل و نتيجه اتصال شرط به عقد 43
13تمايز اتصال شرط به عقد از وابستگى شرط به عقد 43

بحثهاى تفصيلى 45
1ـ12ـماهيت شرط تبانى 45
2ـ12ـوضعيت حقوقى شرط تبانى 48
3ـ12ـماهيت و وضعيت حقوقى شرط ضمنى 50
4ـ12ـنظر ما در مورد شرط ضمنى 52
5ـ12ـماهيت و وضعيت شرط الحاقى 55
6ـ12ـحقوق تطبيقى 56

مبحث سوم ـ اقسام شرط ضمن عقد(شرط صفت، شرط نتيجه
و شرط فعل اثباتآ يا نفيآ) 59
14طرح مبحث 59

بخش نخست ـ شرط صفت 59
15تعريف 59
16مورد معامله موضوع شرط صفت 61
17زمان ثبوت صفت موضوع شرط براى مورد معامله 62
18حقوق تطبيقى 63

بخش دوم ـ شرط نتيجه 63
19تعريف 63

بخش سوم ـ شرط فعل 65
20تعريف 65
21تقسيم‌هاى فعل مورد شرط 65

بحثهاى تفصيلى 67
1ـ15ـشرط مربوط به ماهيت مورد معامله 67
2ـ15ـشرط صفت و تعليق به صفت 68
3ـ15ـشرط صفت طرف معامله 68
1 ـ 17شرط صفت موجود در گذشته 69
2 ـ 17شرط صفت موجود در زمان آينده 70
1 ـ 18شرط صفت در حقوق تطبيقى 72
1 ـ 19انحصار حاكميت اراده به امور اعتبارى 75
2 ـ 19شرط نتيجه و تعليق به نتيجه 75
3 ـ 19تعليق به نتيجه و شرط نتيجه معلق 76
4 ـ 19عدم انحصار اثر شرط به عمل حقوقى 77
5 ـ 19شرط تحقق ماهيت عمل حقوقى، ضمن عقد 79
6 ـ 19مواردى از شرط نتيجه در قانون مدنى ايران 82
7 ـ 19شرط تحقق زوجيت و شرط انحلال نكاح 82
8 ـ 19شرط نتيجه در حقوق فرانسه 83
1 ـ 20تعريف نارسا 83
2 ـ 20شرط فعل وتعليق عقد بر فعل 84
3 ـ 20شرط به زيان يا به سود شخص يا اشخاص ثالث 85

مبحث چهارم ـ شرايط صحت شرط مندرج ضمن عقد 87
22طرح مبحث 87

بحثهاى تفصيلى 89
1 ـ 22قلمرو شرايط اساسى صحت معامله 89
2 ـ 22تبعيت شرط ازعقد در مرحله انشا و ادامه اعتبار حقوقى 90
3 ـ 22ارتباط شرط با عقد از جهت معلوم و معين بودن موضوع و مشروعيت جهت 92

بخش نخست ـ شرايطى كه فقدان آن منحصرآ شرط را باطل مى‌كند 95
23طرح مطالب 95

گفتار نخست ـ مقدور بودن انجام شرط 96
24بطلان شرط غير مقدور 96

بحثهاى تفصيلى 97
1 ـ 24انحصار شرط مقدور بودن به شرط فعل 97

گفتار دوم ـ با فايده بودن شرط 100
25بطلان شرط بى فايده 100

گفتار سوم ـ مشروع بودن شرط 101
26بطلان شرط نامشروع 101
27اثر درج شرط فاسد ضمن عقد 103
28حقوق تطبيقى 107
1ـ 28ـحقوق فرانسه 107
2 ـ 28حقوق سوئيس 107
3 ـ 28حقوق انگليس 108

بخش دوم ـ شرايطى كه وجود آن شرط و عقد را باطل مى‌كند 112
29طرح مطلب 112

گفتار نخست ـ شرط خلاف مقتضاى عقد 112
30شرط خلاف مقتضاى ذات عقد 113
31شرط خلاف اثر اثر عقد 115
32شرط خلاف مقتضاى اطلاق عقد 118

گفتار دوم ـ شرط مجهولى كه جهل به آن موجب جهل به عوضين شود 120
33بيان مطلب 120

مبحث پنجم ـ قابل يا غير قابل اسقاط بودن شروط سه گانه 125
34طرح مبحث 125

بخش نخست ـ شرط قابل اسقاط 125
35اسقاط شرط فعل به سود ثالث 126

بخش دوم ـ شروط غير قابل اسقاط 127
37شرط صفت 127
38شرط نتيجه 129

بخش سوم ـ اثر انحلال معامله مشروط در شرط ضمن عقد 129
39اقاله يا فسخ معامله مشروط 129

بخش چهارم ـ اسقاط حق بوسيله شرط ضمن عقد ـ 131
40ماهيت اسقاط حق 131
41ضمانت اجراى تخلف مشروط عليه و انجام عمل منافى با شرط 134

مبحث ششم ـ تخلف شرط و اثر آن در روابط طرفين 137
42طرح مبحث 137

بخش نخست ـ تخلف از شرط نتيجه 137
43اثر تخلف از شرط نتيجه در روابط طرفين 139

بخش دوم ـ تخلف از شرط صفت 139
44تخلف از شرط صفت كمّى 141
45تخلف از شرط صفت كيفى 142
46اثر تخلف از شرط صفت در روابط طرفين 143

بخش سوم ـ تخلف از شرط فعل 144
47ضمانت اجراى شرط فعل 145
1 ـ شرط فعل مثبت 145
مورد اول ـ اجبار مشروط عليه به انجام شرط يا انجام آن
بوسيله شخص ديگرى غير از مشروط عليه 147
مورد دوم ـ اجبار مشروط عليه و انجام شرط به وسيله
ديگرى ممكن نباشد 148
2 ـ شرط فعل منفى 149
48ناممكن شدن اجراى شرط 150
49شرط فعل رهن يا ضامن دادن 151
اول ـ مورد شرط، به رهن دادن مال معين باشد 152
دوم ـ مورد شرط مطلق رهن دادن مال باشد 152
سوم ـ مورد شرط معرفى ضامن باشد 152
50فسخ معامله 153
51مطالعه تطبيقى 153
مسائل امتحانى 157
521 ـ شرط فعل مثبت حقوقى 157
53پاسخ 157
542 ـ شرط فعل حقوقى ـ درج عقد جايز ضمن عقد لازم 158
55پاسخ 159
563 ـ شرط فعل ـ وحدت مطلوب 162
57پاسخ 163
584 ـ ممتنع بودن شرط فعل 164
59پاسخ 164
605 ـ شرط فعل و شرط نتيجه 164
61پاسخ 165
626 ـ شرط فعل حقوقى 167
63پاسخ 168
647 ـ شرط فعل معلق 170
65پاسخ 170
668 ـ شرط فعل به سود ثالث 172
67پاسخ 172
689 ـ شرط فعل منفى حقوقى 173
69پاسخ 174
7010 ـ شرط نتيجه در معامله فضولى و تشخيص مشروط له 175
71پاسخ 175
7211 ـ شرط فعل مثبت حقوقى و شرط فعل منفى 176
73پاسخ 176
7412 ـ شرط ضمان درك مبيع و شرط فعل مندرج ضمن عقد باطل 179
75پاسخ 180
7613 ـ شرط فعل حقوقى و شرط نتيجه 181
77پاسخ 182
7814 ـ شرط فعل حقوقى ـ اسقاط شرط بوسيله مشروط له 184
79پاسخ 184
8015 ـ شرط قيد زمان در قرارداد 185
81پاسخ 185
8216 ـ شرط نتيجه 187
83پاسخ 188
8417 ـ شرط فعل منفى مادى 189
85پاسخ 189
8618 ـ شرط نتيجه غير نافذ 191
87پاسخ 191
8819 ـ شرطى كه مورد آن مجهول است 192
89پاسخ 193
9020 ـ تخلف از شرط نتيجه 194
91پاسخ 194
9221 ـ خيار شرط و شرط فعل حقوقى 195
93پاسخ 196
9422ـ شرط فعل حقوقى معلق 198
95پاسخ 198

فهرست كتابهاى مورد مطالعه 201
فهرست قوانين و مقررات مورد استناد داخلى 203
فهرست قوانين و مقررات مورد استناد خارجى 205