پيشگفتار 15
1طرح موضوع 18
مبحث نخست: وفاى به عهد 20
2طرح مبحث 20
بخش نخست: كليات 21
3الف ـ ماهيت وفاى به‌عهد 21
4ب ـ فرض عدم تبرع 22
5ج ـ پرداخت دين غير قابل مطالبه 25
6د ـ تعيين دين موضوع تأديه 26
بخش دوم: شخصى كه تعهد را ايفا مى‌كند 28
7طرح مطالب 28
8الف ـ ايفاى تعهد به وسيله متعهد 28
9ب ـ ايفاى تعهد به وسيله غير متعهد 30
10ج ـ ضمان و حواله 31
بخش سوم: شخصى كه مورد تعهد بايد به او تأديه شود 33
11طرح مطالب 33
12الف ـ داين يا وكيل او يا شخصى كه قانونآ حق قبض دارد 33
13ب ـ حاكم يا قائم مقام او 34
14ج ـ اشخاص ديگر 35
بخش چهارم: چيزى كه بايد تأديه شود 35
15طرح مطالب 35
گفتار نخست: شرايط كلى 36
16موضوع تعهد و موضوع تأديه يكى باشد 36
17موضوع تأديه آزاد باشد 36

18موضوع تأديه تمام موضوع تعهد باشد 37
گفتار دوم: شرايط اختصاصى 39
19تفكيك شرايط 39
201 ـ عين معين (بيان قاعده و استثنائات) 39
212 ـ كلّى 41
22حقوق تطبيقى 42
گفتار سوم: ايفاى تعهد به وسيله تأديه مال يا عملى كه مورد تعهد نيست 43
23بيان منظور 43
24ماهيت حقوقى 44
25آثار حقوقى 46
گفتار چهارم: پرداخت به وسيله چك يا برات 47
26لزوم موافقت متعهد له 47
بخش پنجم: زمان، مكان و هزينه تأديه 47
27طرح مطالب 48
28الف ـ زمان تأديه 48
29ب ـ مكان تأديه 50
30ج ـ هزينه تأديه 51
31د ـ حقوق تطبيقى 52
بحث‌هاى تفصيلى
بحث يك: بررسى وضعيت تعليق انحلال عقد 54
32تعيين موضوع 54
الف ـ مطالعه تطبيقى 54
33تعليق در حقوق مدنى ايران و حقوق فرانسه و حقوقهاى مدرن 54
ب ـ تعليق زوال عقد در حقوق مدنى ايران 56
34بيان منظور 56
351 ـ تعليق انفساخ عقد 56
حق معلق فسخ 56
حق فسخ معلق 57
توقيت انحلال عقد 57
362 ـ تعليق بطلان عقد 64
37بحث :2 ماهيت وفاى به عهد 64

38بحث :3 تفسير ماده 265 ق.م. 65
39بحث :4 تفسير ماده 1235 ق.م. فرانسه 66
40بحث :5حدود اماره تصرف (قاعده يد) و وضعيت تصرف گيرنده مال در صورت
مجهول بودن عنوان تسليم 68
41بحث :6 غيرقابل استماع بودن دعوى 72
42بحث :7 تعيين دين پس از تأديه 73
43بحث :8 استرداد مال غير كه در مقام ايفاى تعهد تسليم شده است (حقوق
تطبيقى) 78
43مكرر، بحث 8 مكررـ ماهيت اذن پرداخت دين 80
1ـ 43بحث 1ـ 8 ـ ماهيت ايفاى تعهد مقيد به مباشرت متعهد به وسيله شخص
ديگر 82
2ـ 43مكرر بحث 2ـ 8 ـ تطبيق ماده 274 و 1215 ق.م 84
44بحث :9 تأديه به مأذون از متعهدله 88
45بحث :10 ماهيت و آثار حقوقى قبض اشخاص ثالث 89
46بحث :11 تحليل وحدت موضوع تعهد و تسليم در مورد ديون پولى 93
47بحث :12 خسارت وارد بر عين پس از تعدى و تفريط متصرف 99
48بحث:13 ماهيت‌حقوقى‌ايفاى‌تعهدبه‌وسيله‌تأديه‌موضوع‌متفاوت‌باموردتعهد 101
49بحث :14 تشخيص موارد قرارداد ايفاى تعهد به وسيله تأديه موضوع متفاوت
با مورد تعهد و موارد شبيه 102
50بحث :15 بحثى در مورد آثار ايفاى تعهد از طريق تسليم موضوع غير مورد
تعهد 104
51بحث :16 مقررات ماده 2038 قانون مدنى فرانسه 105
52بحث :17 تشبيه ايفاى تعهد به وسيله تسليم موضوع متفاوت با مورد تعهد به
ايفاى معمولى تعهد 106
53بحث :18 اثر تأديه مال مثلى متفاوت با مورد تعهد 108
54بحث :19 ماهيت و آثار تسليم چك يا برات 109
55بحث :20 محل اجراى تعهد 110
مبحث دوم: اقاله 112
56طرح مبحث 112
بخش نخست: ماهيت اقاله 113
57بيان منظور 113

58بحث اصلى 113
بخش دوم: شرايط اقاله 115
59مقدمه 115
60الف ـ قصد و رضاى طرفين 115
61ب ـ اهليت طرفين 116
62ج ـ موضوع اقاله 116
63د ـ وسيله ابراز اراده 119
بخش سوم: مختصات اقاله 119
64مقدمه 119
65الف ـ در اقاله حق شفعه وجود ندارد 119
66ب ـ اقاله فسخ و اقاله نمى‌شود 119
67ج ـ اقاله معامله به وسيله وراث طرفين ممكن نيست 120
بخش چهارم: آثار اقاله 121
68طرح مطالب 121
69الف ـ انحلال عقد و يا منحصرآ قطع آثار عقد 121
70ب ـ آثار مربوط به منافع و نمائات مورد معامله 124
71ج ـ آثار مربوط به تصرفاتى كه موجب تغيير قيمت است 125
بحث‌هاى تفصيلى
72تغيير يكى از عوضين در اقاله 129
مبحث سوم: ابراء و اعراض 130
73طرح مبحث 130
بخش نخست: ابراء 131
74طرح مطلب 131
گفتار نخست: ماهيت ابراء 132
75يكطرفه بودن ابراء 132
76تفاوت ابراء با هبه طلب به مديون 132
گفتار دوم: شرايط ابراء 133
77تقسيم مطالب 133
78الف ـ شرايط ابراء كننده 133
79ب ـ شرايط موضوع ابراء 134


گفتار سوم: وسيله اثبات ابراء 136
80لفظ و عمل 136
گفتار چهارم: آثار ابراء 136
81برائت ذمه مديون 136
بخش دوم: اعراض 137
82الف ـ تعريف 137
83ب ـ شرايط اعراض 137
84ج ـ آثار اعراض 137
بحث‌هاى تفصيلى
85بحث :1 ماهيت ابراء در فقه اماميه 139
86بحث :2 ابراء مشروط و معلق 140
87بحث :3 آيا ابراء در حكم ايفاى تعهد است 141
88بحث :4 خيار شرط در ابراء 143
89بحث :5 ابراء فضولى 144
مبحث چهارم: تبديل تعهد 146
90طرح مبحث 146
بخش نخست: ماهيت تبديل تعهد 147
91ماهيت قراردادى 147
بخش دوم: موارد تبديل تعهد 147
92تفكيك موارد 147
93الف ـ تبديل تعهد از طريق تبديل موضوع تعهد 148
94ب ـ تبديل تعهد از طريق تبديل منشأ تعهد 148
95ج ـ تبديل تعهد از طريق تبديل متعهد 149
96تفاوت تبديل تعهد از طريق تبديل متعهد با انتقال دين و پرداخت دين به وسيله ثالث 150
97د ـ تبديل تعهد از طريق تبديل متعهدله 152
بخش سوم: شرايط تبديل تعهد 153
98تقسيم مطالب 153
99الف ـ شرايط عمومى 153
100ب ـ شرايط اختصاصى 154


بخش چهارم ـ آثار تبديل تعهد 155
101طرح مطالب 155
102الف ـ سقوط تعهد اول 156
103ب ـ زوال تضمينات و فروع تعهد اول 156
104ج ـ پيدايش تعهد جديد 157
بخش پنجم ـ اثبات تبديل تعهد 158
105احراز قصد طرفين 158
بحث‌هاى تفصيلى
106بحث :1 تغيير موضوع تعهد بدون تبديل تعهد 160
107بحث :2 تفكيك تعهد از قرارداد در مسئله زوال حق فسخ و ساير شرايط 161
بحث :3 ماهيت و آثار تسليم و قبض برات 162
108طرح بحث 162
109الف ـ تسليم برات و تبديل تعهد 163
110ب ـ تسليم برات و انتقال دين يا طلب 166
111ج ـ نظريه نيابت 167
112د ـ نظريه تعهد يكطرفه 168
113ه ـ تشخيص حقيقت و آثار تسليم برات 168
مبحث پنجم: تهاتر 170
114طرح مبحث 170
بخش نخست ـ كليات 171
115تعريف 171
116فايده تهاتر 171
117سابقه فقهى 172
بخش دوم ـ تهاتر قهرى 172
118طرح مطالب 172
گفتار نخست: شرايط تهاتر قهرى 173
119بيان موضوع 173
الف ـ شرايط هشت گانه 173
1201 ـ دو شخص در برابر يكديگر هم طلبكار و هم بدهكار شوند 173
1212 ـ موضوع دو دين كلى باشد 175
1223 ـ جنس موضوع دو دين يكى باشد 175

1234 ـ زمان تأديه دو دين يكى باشد 176
1245 ـ مكان تأديه دو دين يكى باشد 177
1256 ـ هر دو دين آزاد باشد 177
1267 ـ دعوى هر دو دين قابل استماع باشد 178
1278 ـ دو دين تقابل داشته باشد 179
ب ـ تحديد شرايط و مطالعه تطبيقى 179
128تحديد شرايط 179
129مطالعه تطبيقى 181
گفتار دوم: آثار تهاتر قهرى 182
130سقوط دو دين و تضمينات آن 182
بخش سوم: تهاتر قراردادى 182
131الف ـ حدود تأثير اراده 182
132ب ـ موارد تهاتر قراردادى 183
بخش چهارم: تهاتر ايقايى 184
133تعريف و بيان مورد 184
بخش پنجم: تهاتر قضايى 185
134طرح مطلب 185
135الف ـ موارد تهاتر قضايى 185
136ب ـ اثر تهاتر قضايى 186
137ج ـ شكل طرح دعوى تهاتر 186
بحث‌هاى تفصيلى
138بحث :1 محقق بودن و قابل بازداشت بودن دو دين 188
139بحث :2 قهرى بودن تهاتر 190
مبحث ششم: مالكيت ما فى الذمّه 192
140طرح مبحث 192
بخش نخست: منشأ مالكيت ما فى الذمّه 193
141منشأ قهرى و ارادى 193
بخش دوم: اقسام و موارد مالكيت مافى‌الذمه 194
142الف ـ اقسام مالكيت مافى الذمهّ 194
143ب ـ موارد مالكيّت ما فى‌الذمّه 194


بخش سوم: شرايط مالكيت مافى الذمّه 196
144شرايط مربوط به انتقال دين و طلب 196
بخش چهارم: اثر مالكيّت ما فى‌الذمّه 197
145سقوط تعهد 197
بحث‌هاى تفصيلى
146اثر مالكيّت ما فى‌الذمّه در روابط متضامنين 198
147نسبيت سقوط حق و دين 199
مبحث هفتم: فسخ 202
148طرح مبحث 202
بخش نخست: ماهيت و مبناى فسخ 202
149الف ـ ماهيت فسخ 202
150ب ـ مبناى فسخ 203
بخش دوم: شرايط و آثار فسخ 204
151الف ـ شرايط فسخ 204
152ب ـ آثار فسخ 205
153حقوق تطبيقى 207
بحث‌هاى تفصيلى
154تفاوت فسخ با رد معامله 209
مبحث هشتم: تلف مال مورد تعهد و ناممكن شدن عمل مورد تعهد 210
155طرح مبحث 210
بخش نخست: تلف مال مورد تعهد 210
156تقسيم مطالب 210
گفتار نخست: تلف مورد تمليك 211
157تفكيك موارد 211
158الف ـ تلف قهرى پيش از تسليم 211
159ب ـ اتلاف پيش از تسليم 215
160ج ـ تلف پس از تسليم 216
گفتار دوم: تلف مورد امانت 218
161سقوط تعهدـ اصل عدم ضمان 218
بخش دوم: ناممكن شدن عمل مورد تعهد 221
162شرايط و موارد سقوط تعهد 223

مبحث نهم: مرور زمان 223
163طرح مبحث 223
گفتار نخست: مبانى مقررات مرور زمان 225
164الف ـ نظم عمومى و اماره اعراض از حق 225
165مرور زمان در فقه 226
گفتار دوم: ماهيت و حدود تأثير مرور زمان 226
166الف ـ ماهيت مرور زمان (سبب سقوط حق يا مانع استماع دعوى) 226
167ب ـ حدود تأثير مرور زمان 227
گفتار سوم: حقوق تطبيقى 229
168حقوق ايران و فرانسه 229
بحث تفصيلى
169توجيه عدم امكان استرداد مرور زمان از نظر فقهى 231
مسائل امتحانى مبحث ايفاى تعهد
170مسئله 1 232
171مسئله 2 233
172مسئله 3 234
173مسئله 4 235
174مسئله 5 236
175مسئله 6 237
176مسئله 7 237
177مسئله 8 238
مسائل مبحث اقاله
178مسئله 1 239
179مسئله 2 241
180مسئله 3 241
مسائل مبحث ابراء
181مسئله 1 244
182مسئله 2 244
مسائل مبحث تبديل تعهد
183مسئله 246


رويه قضايى مربوط به تبديل تعهد
184توجيه دو رأى در مورد اثبات تبديل تعهد 247
185رأى شماره 575 مورخ 4/3/37 هيأت عمومى ديوان عالى كشور 247
186رأى شماره 89 مورخ 21/1/41 هيأت عمومى ديوان عالى كشور 250
187بحث انتقادى 253
كتابهاى مورد مطالعه 255
فهرست الفبايى 258
فهرست قوانين و مقررات مورد استناد (قوانين و مقررات داخلى) 268
فهرست قوانين و مقررات مورد استناد (قوانين و مقررات خارجى) 272