آیین دادرسی کیفری مهمترین حوزه حقوق کیفری شکلی می باشد و قانون آئین دادرسی کیفری نیز از مهم ترین قوانین پایه ای و اساسی هر کشور بوده که بخش مهمی از قواعد و اصول حقوق و عدالت کیفری از طریق آن اجرا می شود. در ایران در حوزه آیین دادرسی کیفری تاکنون یک رویکرد با دوام و مستمر اتخاذ نشده و غالب قوانینی هم که تاکنون تصویب شده اند، قوانینی موقتی بوده که به علت عدم کارایی و انسجام به تدریج با مشکل مواجه شده و نهایتاً نسخ شده اند. قانون دادرسی سال 1378 یکی از این قوانین موقتی بود که نتوانست توقعات جامعه حقوقی ایران را برآورده سازد و لذا در سال 1392 با تصویب قانون جدید آیین دادرسی کیفری صریحاً نسخ شد. قانون جدید با وجود برخی از اشکالات و ایرادات مترتب برآن، برخوردار از جنبه ها و نکات مُثبت بسیاری در خصوص رعایت حقوق شهروندی، حقوق متهم، حق دفاع، روند دادرسی، تضمیناتِ تحققِ دادرسی عادلانه و منصفانه است و اگر دچار تغییرات کلی و جدی نشود و با تدوین آئین نامه های اجرایی مقرر در آن، با استفاده از تجارب حرفه ای کارشناسان، قضات و وکلای دادگستری، می تواند در تضمین حقوق شهروندی و اساسی مردم موثر و نقش آفرین گردد.

قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال 1392، تغییرات متعددی را در عرصه حقوق کیفری شکی و نظام دادرسی کیفری در ایران رقم زده است. در این قانون حقوق دفاعی متهمان متحول شده و چارچوب کلی دادرسی عادلانه مدنظر واقع شده است و مسائلی از قبیل نحوه حضور وکلا در محاکم، انواع دادگاه ها و صلاحیت آنها، نحوه تعقیب متهم، وضعیت صدور و انواع قرارهای تامین کیفری و ... به کلی دگرگون شده و با قواعد جدیدی ترکیب شده اند. در این قانون ضمن حذف بسیاری از محدودیت ها و موانع مقرر در خصوص حق دفاع و وکالت از متهم، اصل را بر لزومِ داشتن وکیل و حق دفاع وی از متهم بعنوان موکل خود و ضرورت تفهیم حقوق قانونی متهم از سوی مرجع قضایی و ضابطان دادگستری در تمام امور کیفری قرار داده است. همچنین در این قانون پیش بینی تشکیل دادسرا و دادگاه ویژه اطفال و نوجوانان و دادگاه کیفری یک ویژه اطفال و نوجوانان، تشکیل پلیس اطفال، تخصیص حق ملاقات متهم با خانواده و وکیل خویش، پیش بینی حق جبران خسارت و ضرر و زیان مادی و معنوی، لزوم تشکیل پرونده های شخصیتی برای متهمان و نیز اطفال و نوجوانانِ متهم و نیز پیش بینی نظام دادرسی کیفری الکترونیکی سبب شده است که بسیار از حقوقدانان به کارآمدی و اجرای موفق این قانون امید داشته باشند.

کلاً قانون جدید آیین دادرسی کیفری، با تغییرات عمده ای که رقم زده است می تواند باعث عوض شدن رویکرد نظام دادرسی کیفری در ایران شده و بسیاری از ایراداتی که در زمان قانون سابق مطرح می شدند را منتفی نشان دهد. این قانون واقعاً قانونی جامع و دقیق می باشد که علی رغم کاستی های معدودی هم که در آن وجود دارد، در قیاس با تمام قوانین قبلی در حقوق معاصر ایران، ساختار و مضامین قوی تری دارد.

قانون آیین دادرسی، بخش عمده ای از مطالب و سرفصل های درس آیین دادرسی کیفری را به خود اختصاص می دهد که یکی از مهمترین دروس مقطع کارشناسی حقوق می باشد. در واقع، قانون به تنهایی همه مباحث و مطالب درس آیین دادرسی کیفری را تشکیل نمی دهد، اما بی شک مهمترین مباحث آنرا شامل است. آیین دادرسی کیفری که رشته ای شکلی در میان رشته های حقوق جزا محسوب می شود، بطور تخصصی به مطالعه و بررسی مسائلی چون صلاحیت محاکم، نقش ضابطان، نحوه تعقیب متهمان، رسیدگی به جرایم و ادله اثبات و ... می پردازد و آنها را مورد بررسی عمیق قرار می دهد. بنابراین بدون آشنایی با این رشته و درس مهم هرگز نمی توان به شناخت خوبی از وضعیت حقوق کیفری شکلی جامعه دست یافت. بنابراین، در این کتاب سعی خواهیم کرد که براساس سرفصل های متن قانون جدید آیین دادرسی کیفری و نیز با توجه کردن به سرفصل های مصوب این درس در بخش کلیات و مباحث مقدماتی، بطور مفصل به بررسی مسائل پیش گفته بپردازیم و مستقیماً وارد نقد و بررسی متن قانون جدید نیز بشویم.

این کتاب در قیاس با سایر کتاب های موجود در حوزه آیین دادرسی کیفری یک نقطه قوت خاص دارد و آنهم این است که سعی کرده است براساس فصول و بخش های قانون وارد بررسی مباحث گردد و بنابراین خود به نوعی یک منبع تحلیل و بررسی قانون نیز محسوب می شود. پس این کتاب یک دوره کامل آیین دادرسی کیفری (1) و (2) است که به خوبی و با گستردگی مناسبی خود قانون دادرسی کیفری و در واقع تمام مباحث درس آیین دادرسی کیفری مورد بررسی قرار داده است.