ديباچه دكتر محقق داماد 15
پيشگفتار 17
مقدمه 19
بخش اول: مفاهيم، مباني، تاريخچه 27
فصل اول: مسؤوليت مدني 30
مبحث اول: مفهوم و قلمرو مسؤوليت مدني 30
گفتار اول: مفهوم مسؤوليت مدني 30
گفتار دوم:قلمرو مسؤوليت مدني 31
بند اول:مسؤوليت قراردادي 31
بند دوم: مسؤوليت خارج از قرارداد 32
بند سوم:تمييز مسؤوليت 32
مبحث سوم: مباني مسؤوليت مدني 32
گفتار اول: مباني مسؤوليت مدني در فقه 33
بند اول: قاعده لاضرر 33
بند دوم: قاعده اتلاف 33
بند سوم: تسبيب 34
گفتار دوم: مباني مسؤوليت در حقوق غرب 34
بند اول: نظريه تقصير 34
بند دوم: نظريه ايجاد خطر 35
مبحث چهارم: اركان مسؤوليت مدني 35
گفتار اول: وجود ضرر 35
گفتار دوم: فعل زيان بار 36
گفتار سوم: رابطه سببيت 36
مبحث پنجم: آثار مسؤوليت مدني 37
جمع بندي 38
فصل دوم: بيمه 39
مبحث اول: زمينه پيدايش و تاريخچه بيمه 39
گفتار اول: زمينه پيدايش بيمه 39
گفتار دوم: تاريخچه بيمه 41
بند اول:تاريخچه بيمه در دنيا 41
بند دوم: سابقه بيمه در اسلام 44
بند سوم:تاريخچه بيمه در ايران و جايگاه قانوني آن 46
الف- تاريخچه بيمه در ايران 46
ب- جايگاه قانوني بيمه در حقوق ايران 50
مبحث دوم: تعريف بيمه، عناصر آن، نوع پيمان و مختصات آن 51
گفتار اول: تعريف بيمه 51
گفتار دوم: عناصر تشكيل دهنده بيمه 52
بند اول: خطر 52
بند دوم: حق بيمه 53
بند سوم: خسارت 53
گفتار سوم: نوع پيمان بيمه 53
بند اول: وجود يا عدم وجود تفاوت ميان عقد و قرارداد 54
بند دوم: وجه افتراق ميان عنوان عقد و قرارداد 55
بند سوم: عقد يا قرارداد بودن بيمه 56
گفتار چهارم: مختصات حقوقي عقد بيمه 57
بند اول: لزوم عقد بيمه 58
بند دوم: الحاقي بودن عقد بيمه 60
بند سوم: احتمالي بودن عقد بيمه 60
بند چهارم: معاوضي بودن عقد بيمه 61
مبحث سوم:انواع بيمه 61
گفتار اول: بيمه هاي تعاوني 61
گفتار دوم: بيمه هاي اجتماعي 61
گفتار سوم : بيمه هاي‌ بازرگاني 62
بند اول: بيمه هاي اشخاص 62
بند دوم: بيمه هاي خسارات 62
الف- بيمه هاي اموال 63
ب- بيمه هاي مسؤوليت 63
مبحث چهارم: اصول حاكم بر انواع بيمه ها 64
گفتار اول: اصل حسن نيت 64
گفتار دوم: اصل غرامت 64
گفتار سوم: قاعده نفع بيمه اي 65
گفتار چهارم: قاعده جانشيني يا حق مراجعه بيمه گر به مسئول حادثه 65
جمع بندي 66
فصل سوم: بيمه مسؤوليت مدني 67
مبحث اول: تعريف و موضوع بيمه مسؤوليت مدني 67
گفتار اول: تعريف بيمه مسؤوليت مدني 67
گفتار دوم: موضوع بيمه مسؤوليت مدني 68
مبحث دوم: شرايط اساسي صحت عقد بيمه مسؤوليت مدني 69
گفتار اول:خطر قابل بيمه 69
گفتار دوم: لزوم تعيين برخي موارد در بيمه مسؤوليت 71
مبحث سوم: وجه افتراق بيمه مسؤوليت مدني از ساير بيمه ها 71
گفتار اول: بيمه مسؤوليت و بيمه اموال 72
گفتار دوم: بيمه مسؤوليت و بيمه اعتباري 72
گفتار سوم: بيمه مسؤوليت و بيمه حوادث 73
مبحث چهارم: مزاياي بيمه مسؤوليت مدني 73
گفتار اول: عدم نياز زيان ديده به مراجعه به دادگاه 73
گفتار دوم: عدم برخورد با اعسار مسئول حادثه 74
مبحث پنجم: انواع بيمه هاي مسؤوليت 74
گفتار اول: انواع تقسيم بندي بيمه هاي مسؤوليت 74
بند اول: بيمه مسؤوليت با موضوع معين و نامعين 75
بند دوم: بيمه اجباري و اختياري 75
بند سوم: بيمه مسؤوليت قراردادي و قهري 76
گفتار دوم: مهم ترين رشته هاي بيمه مسؤوليت 76
بند اول: بيمه اجباري خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشي از وسايل نقليه 76
بند دوم: بيمه مسؤوليت مدني كارفرمايان 78
بند سوم: بيمه مسؤوليت مدني دولت، كارمندان دولت و شهرداري ها 78
بند چهارم: بيمه مسؤوليت نگهبانان مسلح بانك ها و گارد صنعت نفت 79
بند پنجم: بيمه مسؤوليت مدني متصديان حمل و نقل زميني، هوائي و دريائي 79
بند ششم: بيمه مسؤوليت مدني شكارچيان 80
بند هفتم: بيمه مسؤوليت مدني ناشي از حوادث تحصيلي 80
بند هشتم: بيمه مسؤوليت مدني پزشكان ـ جراحان ـ داروسازان و مديران مراكز درماني 80
بند نهم: بيمه مسؤوليت مدني آرشيتكت‌ها و مقاطعه‌كاران 81
بند دهم: بيمه مسؤوليت مدني هتل‌داران، صاحبان كافه و رستوران و متصديان تئاتر و سينما 81
بند يازدهم:بيمه مسؤوليت مدني باشگاه‌هاي ورزشي 81
بند دوازدهم: بيمه مسؤوليت مدني ناشي از آتش‌سوزي 82
الف- مسؤوليت مدني مستأجر در مقابل مالك 82
ب- مسؤوليت مدني مالك در مقابل مستأجر 82
ج ـ مسؤوليت مدني همسايه در مقابل همسايه 82
گفتار سوم: موارد بيمه‌هاي اجباري مسؤوليت مدني و نقش آن در جبران انواع خسارات و حمايت از زيان ديده 83
بند اول: موارد بيمه‌هاي اجباري مسؤوليت مدني 83
بند دوم: نقش بيمه‌هاي اجباري مسؤوليت مدني در جبران انواع خسارات 83
الف-نقش بيمه در جبران خسارت هاي مادي 83
ب- نقش بيمه در جبران خسارت هاي ناشي از منافع ممكن الحصول 84
ج- نقش بيمه در جبران خسارت هاي جسماني 84
د-نقش بيمه در ترميم خسارت هاي معنوي 84
بند سوم: نقش بيمه اجباري مسؤوليت مدني در حمايت از مسئول حادثه 85
الف-امكان بقاء حيات اقتصادي 85
ب- حمايت از سرمايه‌گذاري و اشتغال 87
ج- حمايت از امنيت شغلي 87
جمع بندي 88
فصل چهارم: مسؤوليت مدني و بيمه آن در حقوق انگليس 89
مبحث اول: مسؤوليت مدني و مباني آن در حقوق انگليس 89
گفتار اول: تقصير 92
بند اول:تكليف رعايت احتياط 93
بند دوم: نقض تكليف 94
بند سوم:ورود خسارت 95
بند چهارم: قابليت پيش بيني و خسارت مستقيم 95
گفتار دوم: قرض يا عاريه اموال 96
مبحث دوم: بيمه مسؤوليت مدني در حقوق انگليس 97
گفتار اول: تاريخچه و تعريف بيمه مسؤوليت در انگليس 97
بند اول: تاريخچه بيمه مسؤوليت مدني در انگليس 97
بند دوم: تعريف بيمه مسؤوليت در حقوق انگليس 98
گفتار دوم: بيمه مسؤوليت مدني اجباري و اختياري 99
بند اول: موارد بيمه اجباري و ضمانت اجراي عدم اخذ آن 99
الف- موارد بيمه اجباري 100
ب-ضمانت اجراي عدم اخذ بيمه اجباري 102
بند دوم: موارد بيمه اختياري و تبعات عدم اخذ آن 104
الف- موارد بيمه اختياري 104
ب- عدم اخذ بيمه در موارد اختياري 105
گفتار سوم: بررسي برخي رشته هاي بيمه مسؤوليت 107
بند اول: بيمه مسؤوليت وسايل نقليه 107
الف- ريسك هاي تحت پوشش بيمه مسؤوليت وسايل نقليه 109
ب- ريسك هاي خارج از پوشش بيمه مسؤوليت وسايل نقليه 110
بند دوم: بيمه مسؤوليت كارفرما در مقابل كارگر 111
الف- مسؤوليت هاي ناشي از روابط كاري در حقوق انگلستان 113
ب- پوشش بيمه اي مسؤوليت كارفرما در قبال كارگر 123
ج- مقايسه قانون مسؤوليت كارفرما و قانون عبور و مرور جاده اي 125
بند سوم: بيمه مسؤوليت عمومي‌و مسؤوليت ناشي از توليد كالا 126
بند چهارم: بيمه مسؤوليت مديران و مسئولان اجرايي 127
بند پنجم: بيمه مسؤوليت حرفه اي 128
جمع بندي 129
بخش دوم: ماهيت و آثار بيمه مسؤوليت مدني 131
فصل اول: ماهيت بيمه مسؤوليت مدني 134
مبحث اول: ماهيت فقهي قرارداد بيمه مسؤوليت مدني 135
گفتار اول: ادله قائلين به حرمت و بطلان بيمه 136
بند اول: بيمه جزو عقود معين نيست 136
بند دوم: تعهد بيمه گر ضمان ما لم يجب است 137
بند سوم: بيمه و معامله غرري 142
بند چهارم: بيمه و ايراد جهل به عوضين 144
بند پنجم: بيمه و تعليق در عقد 146
بند ششم: بيمه و قمار 147
بند هفتم: بيمه و بيع معدوم 148
بند هشتم: بيمه و بيع كالي به كالي 149
گفتار دوم: موافقين صحت قرارداد بيمه 150
بند اول: بيمه و عقد مضاربه 150
بند دوم: بيمه و ضمان 151
بند سوم: بيمه و هبه 152
بند چهارم: بيمه و صلح 154
بند پنجم: بيمه و جعاله 154
بند ششم: بيمه و شركت 155
بند هفتم: بيمه و وديعه 155
بند هشتم: بيمه و قرض 156
گفتار سوم: طرفداران تفكيك در صحت و بطلان انواع بيمه 156
بند اول: بيمه مسؤوليت و ضمان جريره 157
بند دوم: بيمه مسؤوليت و نظام عاقله 158
گفتار چهارم: بيمه در تطبيق با ادله 159
بند اول: عمومات و اطلاقات ادله 159
بند دوم: عقلايي بودن عقد بيمه 160
بند سوم: بيمه و اصل صحت 161
بند چهارم: بيمه و اصل اباحه 162
مبحث دوم: ماهيت بيمه مسؤوليت مدني در حقوق ايران 162
گفتار اول: ساز و كار و عملكرد بيمه اجباري مسؤوليت حوادث رانندگي 163
بند اول: مبناي حقوقي مسؤوليت ناشي از حوادث رانندگي 164
الف-فرض تقصير 165
ب- تخلف از تعهد مربوط به حفاظت وسيله نقليه 166
ج- مسؤوليت بدون تقصير بر مبناي نظريه ايجاد خطر 166
د- اماره مسؤوليت 167
و-تضمين حق و استفاده از بيمه 167
بند دوم: مفهوم دارنده 172
بند سوم: مفهوم شخص ثالث 173
بند چهارم : خسارات قابل مطالبه 175
بند پنجم: حوادث وسايل نقليه 176
بند ششم: صندوق تأمين خسارت هاي بدني 178
گفتار دوم: نظريات پيرامون ماهيت بيمه اجباري مسؤوليت حوادث رانندگي 179
بند اول: بيمه مسؤوليت و نظريه تعهد به نفع شخص ثالث 179
الف- مفهوم و مباني نظريه تعهد به نفع شخص ثالث 179
ب-توجيه ماهيت حقوقي بيمه مسؤوليت مدني بر مبناي تعهد به نفع شخص ثالث 182
ج- ايرادات وارد بر توجيه ماهيت حقوقي بيمه مسؤوليت بر مبناي نظريه تعهد به نفع شخص ثالث 185
بند دوم: تعهد به پرداخت خسارات منتسب به بيمه گذار 187
بند سوم: ماهيت دوگانه 190
مبحث سوم: ماهيت حقوقي بيمه مسؤوليت مدني در حقوق انگليس 193
گفتار اول: تقسيم بندي قراردادها 195
گفتار دوم: پيدايش نظريه اثر نسبي قرارداد 196
بند اول: استثناهاي اصل اثر نسبي قرارداد 199
الف- نمايندگي 200
ب- واگذاري 200
ج- تراست تعهدات 200
د- قوانين موضوعه راجع به اقسام مختلف بيمه 201
گفتار سوم: بازنگري در نظريه اثر نسبي قرارداد 202
بند اول: دلايل بازنگري اصل اثر نسبي قرارداد 202
بند دوم: دلايل مخالفان بازنگري نظريه اثر نسبي قرارداد 203
بند سوم: شيوه بازنگري در نظريه اثر نسبي قرارداد 203
گفتار چهارم: طرفين قرارداد و شخص ثالث بر اساس قانون حقوق قراردادي اشخاص ثالث مصوب 1999 205
بند اول: تعريف طرفين قرارداد و شخص ثالث 205
بند دوم: جايگاه شخص ثالث در قرارداد 206
الف-عدم تأثير اراده شخص ثالث در انعقاد قرارداد 206
ب-لزوم تعيين شخص ثالث در قرارداد 206
ج-عدم وجود شخص ثالث 206
جمع بندي 207
فصل دوم: آثار بيمه مسؤوليت مدني 211
مبحث اول: آثار متقابل بيمه و مسؤوليت مدني بر يكديگر 211
گفتار اول: تأثير بيمه بر مسؤوليت مدني 214
بند اول: تأثير پذير بودن حقوق مسؤوليت مدني از بيمه مسؤوليت از نگاه قضات و صاحب نظران 215
الف- ديدگاه هاي قضايي 215
ب- ديدگاه صاحب نظران 218
بند دوم: بحث نظري تأثير بيمه بر مسؤوليت مدني 222
الف- تأثير بيمه بر نظام مسؤوليت مدني و اهداف آن 225
ب- تأثير بيمه بر عملكرد اركان مسؤوليت مدني 237
ج-تأثير بيمه بر قوانين موضوعه 261
بند سوم: آثار بيمه مسؤوليت بر حقوق مسؤوليت مدني در مرحله دعوا 265
الف- بيمه مسؤوليت و تنظيم مقررات آئين دادرسي 265
ب- تأثير بيمه بر دعاوي مسؤوليت مدني 268
ج- نقش بيمه بر حقوق مسؤوليت مدني در دعوا 270
د- معافيت از مسؤوليت يا كاهش آن 280
گفتار دوم: تأثير مسؤوليت مدني بر بيمه 285
بند اول: افزايش حق بيمه 286
بند دوم: نقش قواعد مسؤوليت مدني در نظام هاي بيمه اي 289
مبحث دوم: آثار بيمه مسؤوليت مدني بر طرفين قرارداد بيمه و شخص ثالث 289
گفتار اول: آثار بيمه مسؤوليت مدني بر بيمه گر 289
بند اول:مفاد تعهد بيمه گر 291
الف- تعهد اصلي بيمه گر 291
ب- تعهدات فرعي بيمه گر 292
بند دوم: ميزان تعهد بيمه گر 296
الف-تعيين سقف تضمين 297
ب-فرانشيز (كف الزام) 298
گفتار دوم: آثار بيمه مسؤوليت مدني بر بيمه گذار 299
بند اول: پرداخت حق بيمه 300
بند دوم: دادن اطلاعات صحيح به بيمه گر 300
بند سوم: اعلام تشديد خطر 301
بند چهارم: اقدامات لازم براي جلوگيري از وقوع خطر نزديك 301
بند پنجم: اعلام وقوع حادثه 302
بند ششم: عدم اقرار به مسؤوليت 303
بند هفتم: عدم مصالحه با زيان ديده 305
گفتار سوم: آثار بيمه مسؤوليت مدني بر اشخاص ثالث زيان ديده 306
بند اول: ماهيت دعواي زيان ديده عليه بيمه گر 307
بند دوم: خصوصيات دعواي زيان ديده عليه بيمه گر 309
الف- حاكم بودن قواعد و محدوديت هاي دعواي بيمه گذار عليه بيمه¬گر 309
ب- دادگاه صالح 310
بند سوم: حق مراجعه شخص ثالث زيان ديده به بيمه گر در حقوق انگليس 310
الف- حق مراجعه شخص ثالث زيان ديده به بيمه گر بر اساس قانون 1930 311
ب- حق مراجعه شخص ثالث زيان ديده به بيمه گر بر اساس قانون عبور و مرور جاده اي 1988 312
ج- حق مراجعه شخص ثالث زيان ديده به بيمه گر بر اساس قانون 2010 313
د- موارد افتراق قانون 1930 و 2010 315
جمع بندي 317
نتيجه 319
منابع 324