1- مروري بر كليات حقوق سلامت
2- حقوق بشر و حق سلامت
3- حقوق مراقبت سلامت
4- اخلاق زيستي (بيواتيك)
5- حقوق سلامت عمومي
طی دهههای اخیر شاهد افزایش تعداد رشتههای جدید و در نتیجه تلاقی رشتهها بهویژه در ترکیب با علم حقوق هستیم؛ و همین امر موجب شکلگیری علوم میانرشتهای نظیر حقوق پزشکی و حقوق سلامت شدهاست. برنامههاي تحصيلي ميانرشتهاي ميتوانند نقش ارزندهاي در انسجام آموزش عمومي ايفا کنند. بر اساس شواهد موجود، اين برنامههاي تحصيلي مهارتهاي دانشجويان را در استنتاج مسائل و تفكرات نقادانه تقويت کرده، حساسيت آنـان را نسبت به مسائل اخـلاقي و حقوقی برانگیخته و بـا افزایش آگاهی و گسترش افـق ديدشان، باعث ارتقای عملکرد حرفهای آنها در آینده شغلیشان میشود. امروزه، مراكز دانشگاهي نياز به فعاليتهاي ميانرشتهاي را به خوبي احساس کرده و براي گسترش سطح ارتباطات با جامعه، عبور از اين حد و مرزها را ضروري ميدانند. یکی از این حوزه های مهم پیوند مبارک میان حقوق با سلامت است که باعث پیدایش رشته دانشگاهی حقوق سلامت شده است.
حقوق سلامت يک حوزه ميانرشتهاي است که نه تنها به پزشکي و حقوق، بلکه به موضوعات اقتصادي و اجتماعي نيز مربوط ميشود. بنابراين، ضروري است که دانشجويان مربوطه، به عنوان متخصصان آتي، از اصول و مباني حقوق به عنوان مقدمهاي برای ورود به حوزه حقوق سلامت آگاهی کامل داشته باشند. البته، علاوه بر متخصصان مراقبت سلامت، لازم است عموم مردم نیز بهعنوان بیمار، مراجعهکننده و یا اقوام بیمار از مسائل حقوقی این حوزه کاملاً آگاه باشند.
عدم آگاهی از ابتداييترين مسائل حقوقي بهطور مكرر باعث بروز مشكلات عديده براي بسياري از مردم و دست اندرکاران سلامت شدهاست، لذا آشنايي با مسائل و مقررات حقوقي جهت حفظ حقوق سلامت، براي تمامی کارکنان اين بخش بسيار سودمند میباشد. اميد است همکاران عزيز، اعم از اعضاي هيأت علمي و شاغلان نظام سلامت، در این کتاب بتوانند با کليات علم حقوق آشنايي پيدا كرده و در زندگي اجتماعي، فردي و حرفهاي خود از آن بهرهمند گردند.
امروزه، با توجه به گسترش ارتباط ميان صنعت و خدمات مراقبت سلامت با حقوق در تمامي شاخههاي تخصصي و چالشهاي جديد فراروي حقوقدانان و متخصصان مراقبت سلامت (صاحبان حرف پزشکی)، حقوق سلامت به يكي از مباحث مهم براي دانشجويان حقوق و علوم پزشكي از مقطع كارشناسي تا دكتراي تخصصي تبديل شده است، لذا با عنايت به ضرورت تدريس جوانب مختلف حقوق سلامت، حدود و ثغور مسئوليت مدني، كيفري و انضباطی مربوط به صاحبان این حرفهها، مهـمترين مسائل روز شاغلان مزبور در اين مجموعه بحث و بررسی شده است.
در اين مجموعه، به بحث در مورد حوزههاي مختلف حقوق سلامت، بهویژه مسائل اخلاقي و حقوقي پيرامون آن از رویکرد مجامع حقوقی و قانونگذاران کشورهای پیشرو از قبیل ایالات متحده امریکا و انگلستان پرداخته می شود تا به قانونگذاری و مباحث پیرامون آن به کشورهای در حال توسعه ای نظیر ایران کمک کند. اين مجموعه تألیفی که شامل بیش از پانصد منبع معتبر از کتب، مقالات و اسناد حقوقی است، علاوه بر اين كه براي دانشجويان، دانشپژوهان و متخصصان رشتههاي علوم پزشکی یا مراقبت سلامت مفيد ميباشد، براي افرادي نظير مديران بيمارستانها، وكلا، قضات، اعضاي كميتههاي اخلاق، سیاستگذاران و قانونگذاران بخش سلامت و تمامي كساني كه لازمه كار آنها آگاهي از مسائل اخلاقي و حقوقي آن حوزه ميباشد نيز میتواند بسیار سودمند باشد. رویکردهای مطرح شده در خصوص حقوق سلامت هر یک بر بعد خاصی از این حقوق شامل حقوق فردی، اجتماعی و عمومی، اخلاقی و حقوق سلامت مبتنی بر حقوق اساسی بشر تأکید دارند. به همین علت، طبیعی است که برخی مطالب با یکدیگر تداخل داشته باشند، لذا عناوین گاهی شبیه یکدیگر هستند، اما محتوا از رویکرد دیگری که برگرفته از عنوان مربوطه است، نشأت گرفته است.
تقسیمبندی بخشهای این کتاب بر اساس اصول اولیه حقوقی انجام شده است. اصل حق سلامت به عنوان یکی از حقوق بشریت و مقدمه ورود به مسائل فردی (حقوق مراقبت سلامت) و مسائل اجتماعی (حقوق سلامت عمومی) است. اما بیواتیک به عنوان حوزه ای مرتبط با اخلاقیات از آن جهت در بخش سوم قرار گرفتهکه اخلاقیات پایه و اساس حقوق در هر حوزه ای می باشد. بخش چهارم که حقوق سلامت است سلامت عمومی نیز طبعاً بر حقوق افراد اولویت دارد و رویکرد کلان به موضوع اصلی مورد مطالعه میباشد.
هر فصل این کتاب با یک مقدمه و تعریف و تاریخچه آغاز شده که بیانگر ارتباط مطالب و جایگاه حقوقی موضوع در میان شاخههای حقوق سلامت و همینطور تعریف و تاریخچه موضوع مورد بحث میباشد. پنج بخش اصلی این کتاب نیز بیانگر رویکردهای مختلفی شامل رویکرد کلی و فردی، رویکرد عمومی و جمعیتی، رویکرد بشری و نگریستن به حقوق سلامت به عنوان حوزه ای برگرفته از حق سلامت و رویکرد اخلاقی به مقوله نسبتاً جدید حقوق سلامت است که با توسعه حقوق پزشکی و توجه بیشتر به نقش سایر متخصصان و حرفههای پزشکی شکل گرفته است.