پيشگفتار 18

بخش اول ـ كليات

فصل اول ـ اهداف قانون ثبت اسناد و املاك از الزامى كردن ثبت اسناد و املاك و آثار آن 25
مبحث اول ـ اهداف قانون ثبت از الزامى نمودن ثبت املاك و بعضى از اسناد 25
مبحث دوم ـ آثار ثبت سند و امتيازات اسناد ثبت شده (رسمى) 27
ـ بحثى پيرامون محتويات و مندرجات سند رسمى 29
1 ـ محتويات 29
2 ـ مندرجات 30
فصل دوم ـ محدوده صلاحيت و حوزه عمل مأمورين ثبت 32
مبحث اول ـ در مورد اسناد 32
مبحث دوم ـ در مورد املاك 32
فصل سوم ـ مفهوم عمليات مقدماتى ثبـت و مراحل آن 34
مبحث اول ـ مفهوم عمليات مقدماتى ثبت 34
مبحث دوم ـ مراحل عمليات مقدماتى ثبت 35
1 ـ انتشار آگهى ثبت عمومى و تهيه وسايل و مقدمات توزيع اظهارنامه ثبتى 35
2 ـ انتشار آگهى مقدماتى موضوع ماده 10 قانون ثبت 37
3 ـ تعيين و نصب پلاك و شماره گذارى املاك 39
4 ـ توزيع اظهارنامه ثبتى بين مالكين متصرف املاك 39
5 ـ اعاده فرم تكميل شده(اظهارنامه ثبتى)توسط مالك به اداره ثبت در مهلت قانونى 42
6 ـ انتشار آگهى نوبتى موضوع ماده 11 قانون ثبت 42
7 ـ انتشار آگهى تحديد حدود موضوع ماده 14 قانون ثبت اسناد و املاك 46
8 ـ تحديد حدود و تعيين حقوق ارتفاقى ملك مورد تقاضاى ثبت 47
مبحث سوم ـ موارد عدم لزوم انتشار آگهى‌هاى نوبتى و تحديد حدود 55
گفتار اول ـ موارد عدم لزوم انتشار آگهى نوبتى موضوع ماده 11 قانون ثبت 55
گفتار دوم ـ موارد عدم لزوم انتشار آگهى تحديدى موضوع ماده14 قانون ثبت 57
فصل چهارم ـ وضعيت و تكليف نقل و انتقالات ملك، در جريان عمليات مقدماتى ثبت و پس از خاتمه آن 59
مبحث اول ـ انتقال ملك در جريان عمليات مقدماتى ثبت 59
گفتار اول ـ انتقال با سند رسمى 59
بند اول ـ اگر نسبت به ملك مورد انتقال، اعتراضى نشده باشد 59
بند دوم ـ چنانچه نسبت به ملك مورد انتقال، اعتراض شده باشد 60
گفتار دوم ـ انتقال با سند عادى 60
بند اول ـ چنانچه نسبت به ملك مورد انتقال، اعتراض نشده باشد 61
بند دوم ـ چنانچه نسبت به ملك مورد انتقال اعتراض شده باشد 61
مبحث دوم ـ انتقال ملك پس از ثبت آن در دفتر املاك 62
بند اول ـ در صورت انتقال قطعى تمام ملك 62
بند دوم ـ در صورت انتقال جزئى از ملك (مشاع يا مفروز) 62
بند سوم ـ در صورت انتقال ملك به صورت شرطى و رهنى 62
مبحث سوم ـ انتقال ملك به حكم دادگاه به نام معترض ثبتى در جريان عمليات
مقدماتى ثبت 63
مبحث چهارم ـ انتقال قهرى ملك از متقاضى ثبت به غير در اثناى عمليات
مقدماتى ثبت 63
مبحث پنجم ـ اقرار متقاضى ثبت به مالكيت غير در اثناى عمليات مقدماتى ثبت 64
ـ بحثى در خصوص «انتقال دهندگان با حق استرداد» 65
فصل پنجم ـ املاك قابل ثبت و آثار آن 72
مبحث اول ـ املاك قابل ثبت 72
مبحث دوم ـ دارندگان حق درخواست ثبت اموال غير منقول 73
مبحث سوم ـ آثار ثبت املاك 77
مبحث چهارم ـ ضمانت اجراى عدم اقدام به ثبت املاك 79
مبحث پنجم ـ نحوه تنظيم صورت مجلس احراز تصرف و قبول درخواست ثبت
املاك مجهول‌المالك 80
فصل ششم ـ وضعيت اسناد عادى معامله از حيث پذيرش يا عدم پذيرش آن‌ها در دادگاه‌ها و ادارات 82
مبحث اول ـ مفهوم قولنامه و ماهيت حقوقى آن 82
گفتار اول ـ عقيده‌اى كه قولنامه را بيع مى‌داند. 83
گفتار دوم ـ عقيده‌اى كه معتقد است «قولنامه، تعهد بيع است نه خود بيع» 85
گفتار سوم ـ بحثى پيرامون سند بيع و سند تعهد بيع 86
گفتار چهارم ـ نتيجه عملى بحث و عقيده مؤلف 87
مبحث دوم ـ وضعيت اسناد عادى معاملات اموال غير منقول در رويه قضايى و نحوه مواجهه محاكم با آنها 90
گفتار اول ـ نظر و استدلالات گروه اول 91
گفتار دوم ـ نظر و استدلالات گروه دوم 95
گفتار سوم ـ نمونه آراى قضايى در خصوص دعاوى مستند به قولنامه 99
گفتار چهارم ـ نظرات مشورتى اداره حقوقى قوه قضائيه در خصوص ماهيت قولنامه و اعتبار آن 106
گفتار پنجم ـ نظر و عقيده مؤلف 107
فصل هفتم ـ مفهوم سند مالكيت، نحوه صدور، اقسام و مسايل پيرامون آن 109
مبحث اول ـ مفهوم و تعريف سند مالكيت 109
مبحث دوم ـ اقسام سند مالكيت و نحوه صدور آنها 110
مبحث سوم ـ اشكالاتى كه در صدور سند مالكيت پديد مى‌آيند و نحوه رفع آنها 117
گفتار اول ـ ابهام در سند انتقال 117
گفتار دوم ـ وجود خلل در مقدمات صدور سند مالكيت 119
گفتار سوم ـ وقوع اشتباه در شماره شناسنامه خريدار،مندرج در سند انتقال 119
گفتار چهارم ـ وقوع سهو قلم در سند انتقال 120
گفتار پنجم ـ اشكال در صدور سند مالكيت به علت فضولى بودن معامله يا انجام معامله معارض نسبت به يك ملك 120
گفتار ششم ـ ترديد در عمل به وصاياى مربوط به دارنده سند مالكيت از ناحيه وراث 121
مبحث چهارم ـ درجه اعتبار و حكومت ماده 22 قانون ثبت در رابطه با سند مالكيت 121
گفتار اول ـ تا سال 1351 121
گفتار دوم ـ وضعيت فعلى اعتبار ماده 22 قانون ثبت از سال 1351 تا به حال 123
گفتار سوم ـ منظور ماده 22 قانون ثبت از مالك 124
گفتار چهارم ـ قلمرو حاكميت ماده 24 قانون ثبت اسناد و املاك در ارتباط با ماده 22 آن قانون و درجه اعتبار آن در وضعيت حاضر 125
مبحث پنجم ـ نحوه تغيير نام مالك در دفتر املاك و سند مالكيت در اجراى ماده 22 قانون ثبت و قوانين ديگر 127
مبحث ششم ـ موارد تجديد سند مالكيت و صدور سند مالكيت مجزا براى عرصه و اعيان 130
گفتار اول ـ موارد تجديد سند مالكيت 130
گفتار دوم ـ موارد صدور سند مالكيت اعيانى جدا از عرصه ملك 133
مبحث هفتم ـ موارد صدور سند مالكيت المثنى توسط اداره ثبت اسناد و املاك و چگونگى آن 134
گفتار اول ـ موارد صدور سند مالكيت المثنى 134
گفتار دوم ـ چگونگى اقدام عملى اداره ثبت در مورد صدور سند مالكيت المثنى 135
مبحث هشتم ـ نحوه صدور اسناد مالكيت املاكى كه اسناد ثبتى آنها در اثر جنگ يا حوادث غير مترقبه‌اى مانند زلزله، سيل و آتش سوزى از بين رفته‌اند 138
مبحث نهم ـ نحوه صدور اسناد مالكيت ورثه بدون كسر بهاى ربع يا ثمن اعيانى 140
فصل هشتم ـ مراجع تشخيص و حل اختلاف ثبتى 143
مبحث اول ـ هيأت نظارت، تركيب و حدود صلاحيت و وظايف آن 144
گفتار اول ـ هدف از تشكيل هيأت نظارت و تركيب اعضاى آن 144
گفتار دوم ـ حدود صلاحيت و وظايف هيأت نظارت 145
بند اول ـ موارد هشت گانه مندرج در ماده 25 اصلاحى قانون ثبت اسناد و املاك 145
بند دوم ـ موارد مندرج در تبصره الحاقى به ماده 20 قانون ثبت اسناد و املاك 183
بند سوم ـ موارد موضوع ماده 8 آيين نامه اجرايى ماده 133 قانون برنامه چهارم توسعه 185
بند چهارم ـ موارد موضوع ماده 20 آيين نامه اجرائى،(موصوف به مادتين 147 و 148) اصلاحى 22/8/ 1380 185
بند پنجم ـ در مورد موضوع ماده 167 آيين نامه اجراى مفاد اسناد رسمى لازم‌الاجراء 186
مبحث دوم ـ شوراى عالى ثبت 187
گفتار اول ـ هدف از تشكيل شوراى عالى ثبت و تركيب اعضاى آن 187
گفتار دوم ـ حدود صلاحيت و اختيارات شوراى عالى ثبت 187
مبحث سوم ـ هيأت حل اختلاف موضوع ماده 5 قانون نحوه صدور اسناد مالكيت املاكى كه اسناد ثبتى آنها در اثر جنگ يا حوادث غير مترقبه‌اى مانند زلزله، سيل و آتش سوزى از بين رفته‌اند 190
گفتار اول ـ تركيب اعضاى هيأت حل اختلاف و نحوه تشكيل جلسات آن 191
گفتار دوم ـ حدود صلاحيت هيأت حل اختلاف 191
مبحث چهارم: هيأت تشخيص موضوع ماده 145 قانون ثبت اسناد و املاك 193
گفتار اول ـ تركيب اعضاء و وظايف هيأت 193
گفتار دوم ـ نحوه رسيدگى و صدور رأى 194
فصل نهم ـ مقررات كيفرى قانون ثبت اسناد و املاك در خصوص امـلاك 196


بخش دوم ـ انواع دعاوى ثبتى مربوط به املاك و آئين‌رسيدگى به آن‌ها

مقدمه 208
فصل اول ـ اعتراضات ثبتى و اقسام آنها 211
مبحث اول ـ اعتراض به اصل درخواست ثبت ملك 214
گفتار اول ـ مستند قانونى 216
گفتار دوم ـ مهلت قانونى اعتراض بر اصل درخواست ثبت ملك 216
گفتار سوم ـ مرجع تقديم اعتراض 217
گفتار چهارم ـ شيوه صحيح اعتراض به ثبت و تقديم دادخواست به دادگاه 217
گفتار پنجم ـ وظايف اداره ثبت در صورتى كه اعتراض در مهلت قانونى تقديم شده باشد 218
گفتار ششم ـ وظيفه اداره ثبت در صورتى كه اعتراض، خارج از مهلت قانونى به عمل آمده باشد 220
گفتار هفتم ـ عنوان خواسته دعواى مطروحه در دادگاه پس از اعتراض به ثبت اصل ملك 220
گفتار هشتم ـ نحوه اقدام دادگاه در رسيدگى عملى به دعواى مطروحه 221
گفتار نهم ـ شقوق مختلفى كه در اثناى رسيدگى به دعواى معترض پيش مى‌آيد و تكليف دادگاه در اين موارد 223
گفتار دهم ـ نكات قابل توجه در خصوص ماده 16 قانون ثبت 225
مبحث دوم ـ اعتراض به تحديد حدود ملك مورد درخواست ثبت 230
گفتار اول ـ مستند قانونى و دارندگان حق اعتراض بر تحديد حدود 230
گفتار دوم ـ مدت زمان قانونى اعتراض به تحديد حدود و تقديم دادخواست به دادگاه صالح 231
گفتار سوم ـ وظيفه اداره ثبت در صورت تقديم اعتراض به حدود در مهلت قانونى 231
گفتار چهارم ـ نحوه اقدام دادگاه در رسيدگى به دعواى اعتراض به حدود ملك مورد تقاضاى ثبت 232
گفتار پنجم ـ نكات ضرورى 233
مبحث سوم ـ اعتراض به حقوق ارتفاقى 234
گفتار اول ـ مستند قانونى و مهلت اعتراض به حقوق ارتفاقى 235
گفتار دوم ـ دارندگان حق اعتراض به حقوق ارتفاقى 235
گفتار سوم ـ نحوه رسيدگى دادگاه 236
گفتار چهارم ـ آراى وحدت رويه هيأت عمومى ديوان عدالت ادارى 236
مبحث چهارم ـ مسايل متفرقه در خصوص اعتراضات سه گانه ثبتى 237
گفتار اول ـ موارد صلاحيت اداره ثبت در رسيدگى به اعتراضات ثبتى 237
گفتار دوم ـ موارد تجديد تقديم دادخواست حقوقى اعتراض بر ثبت در دادگاه 239
گفتار سوم ـ موارد صدور قرارهاى ابطال دادخواست،رد و سقوط دعوا از ناحيه دادگاه 241
بند اول ـ موارد صدور قرار ابطال دادخواست اعتراض بر ثبت 241
بند دوم ـ موارد صدور قرار رد دعواى اعتراض به ثبت 243
بند سوم ـ موارد صدور قرار سقوط دعواى اعتراض به ثبت 244
گفتار چهارم ـ نكات ضرورى 247
فصل دوم ـ دعاوى ناشى از اجراى مقررات ماده 147 اصلاحى قانون ثبت 258
مبحث اول ـ ساختار هيأت حل اختلاف موضوع ماده 148 اصلاحى قانون ثبت 259
گفتار اول ـ فلسفه وضع قانون اصلاح و حذف موادى از قانون ثبت اسناد و املاك سال 1310 و الحاق موادى به آن مصوب سال
1365 (مواد 147 و 148 اصلاحى) 265
گفتار دوم ـ هدف از تصويب قانون اصلاح و حذف موادى از قانون ثبت 267
گفتار سوم ـ اقدامات لازم براى اجراى قانون(مواد 147 و 148 اصلاحى سال 1370) 269
1 ـ لزوم انتشار آگهى درخواست ثبت املاك 269
2 ـ ارائه تقاضانامه 270
3 ـ ثبت تقاضا در دفتر انديكاتور اداره ثبت و اعطاى رسيد به متقاضى 270
4 ـ ثبت تقاضا در دفتر تعيين اوقات 270
5 ـ ثبت توافق متقاضى ومالك در دفتر ثبت توافق 271
6 ـ تنظيم اظهارنامه ثبتى 271
7 ـ انجام عمليات تحديد حدود بنام متصرف 271
8 ـ ثبت ملك بنام متصرف در دفتر املاك و صدور سند مالكيت بنام او 271
گفتار چهارم ـ مراجع صلاحيتدار جهت رسيدگى و اجراى اين قانون 272
بنداول ـ صلاحيت مسئول واحد ثبتى و نحوه رسيدگى وى به تقاضاها 272
1 ـ رسيدگى به تقاضاهاى مربوط به ثبت املاك مفروزه 272
2 ـ رسيدگى به تقاضاهاى مربوط به ثبت املاك مشاع 274
بند دوم ـ صلاحيت هيأت حل اختلاف ثبتى و نحوه اقدام آن 275
الف ـ تركيب اعضاى هيأت حل اختلاف 276
ب ـ تشكيلات ادارى و دبير خانه هيأت 276
ج ـ شرح وظايف دبيرخانه هيأت 277
د ـ حدود صلاحيت هيأت حل اختلاف ثبتى 277
1 ـ در تقاضاهاى مربوط به املاك مفروزه 278
2 ـ در تقاضاهاى مربوط به املاك مشاع 279
3 ـ مواردى كه عرصه مورد تقاضا وقف است 280
4 ـ مواردى كه عرصه مورد تقاضا متعلق به دولت يا شهردارى است 281
5 ـ مواردى كه مالكين عرصه و اعيان مورد تقاضا از هم جدا هستند 283
6 ـ مواردى كه ملك مورد تقاضا فاقد سابقه ثبتى باشد 283
7 ـ مواردى كه تقاضا كننده، تبعه بيگانه باشد 284
8 ـ مواردى كه مورد تقاضا جزء مشتركات عمومى است 284
ه ـ نكاتى در خصوص نحوه رسيدگى،صدور رأى و اعتراض به آراى
هيأت حل اختلاف ثبتى 284
و ـ ايرادات وارده بر عملكرد هيأت‌هاى حل اختلاف 293
مبحث دوم ـ انواع دعاوى ناشى از آرا و تصميمات هيأتهاى حل اختلاف در اجراى مقررات مادتين 147 و 148 اصلاحى قانون ثبت در دادگاه‌ها و نحوه اقامه دعوا و رسيدگى به آنها 300
گفتار اول ـ اعتراض بر ثبت ملك 301
بند اول ـ نحوه تسليم اعتراض بر ثبت ملك به اداره ثبت اسناد و املاك 301
بند دوم ـ نحوه طرح دعواى اعتراض به ثبت در دادگاه صالح 303
بند سوم ـ وظايف دادگاه در رسيدگى به اين دعوا و صدور حكم 303
گفتار دوم ـ اعتراض به ثبت توافقى به علت جعل يا اشتباه يا اجبار و ابطال آن 312
گفتارسوم ـ اعتراض به رأى هيأت حل‌اختلاف در خصوص صدور سند مالكيت
بنام متقاضى يا تنظيم سند رسمى انتقال ملك دولت يا شهردارى بنام او يا ادامه عمليات ثبتى بنام متقاضى 314
گفتار چهارم ـ ابطال سند رسمى انتقال ملك دولت، اداره اوقاف يا شهردارى بنام متقاضى پس از انقضاى مهلت 20 روزه و عدم اعتراض به رأى هيأت حل اختلاف در اين خصوص 319
گفتار پنجم ـ ابطال سند مالكيت صادره بنام متقاضى بر اساس رأى هيأت حل اختلاف 322
گفتار ششم ـ اصلاح سند مالكيت صادره بنام متقاضى ثبت 325
مبحث سوم ـ آراى وحدت رويه مرتبط با مادتين 147 و148 اصلاحى قانون ثبت 327
مبحث چهارم ـ آراى اصرارى هيأت عمومى شعب حقوقى و آراى شعب ديوان عالى كشور 329
مبحث پنجم ـ مواد 147 و 148 اصلاحى قانون ثبت در انديشه‌ها و رويه قضايى 330
گفتار اول ـ جرم نبودن اقدام شريك ملك مشاع براى اخذ سند مالكيت مفروز نسبت به قسمتى از آن ملك 330
گفتار دوم ـ تعقيب كسى كه با توسل به جعل و وسيله متقلبانه موفق به اخذ سند مالكيت شده 331
گفتار سوم ـ جواز صدور سند مالكيت مفروز به قدرالسهم وراث در صورت توافق آن‌ها و داشتن سابقه ثبتى ملك 331
گفتار چهارم ـ نحوه تعيين تكليف اعتراض به آراى هيأت حل اختلاف موضوع مواد 147 و 148 اصلاحى قانون ثبت 332
گفتار پنجم ـ جواز رسيدگى به ادعاى اثبات مالكيت به استناد سند عادى 332
گفتار ششم ـ حدود شمول قانون اصلاح و حذف موادى از قانون ثبت و اسناد و املاك مصوب 1310 و اصلاحات بعدى آن در ارتباط با پرونده‌هاى مطروحه و صلاحيت دادگاه‌ها 334
مبحث ششم ـ نظريات مشورتى اداره حقوقى قوه قضائيه در ارتباط با مواد 147 و148 اصلاحى قانون ثبت اسناد و املاك 335
فصل سوم ـ افراز و فروش املاك مشاع 347
مقدمه 347
مبحث اول ـ تعريف افراز، تفكيك و تقسيم و وجوه افتراق آن‌ها با هم 348
گفتار اول ـ تعاريف 348
گفتار دوم ـ وجوه افتراق افراز و تفكيك 349
مبحث دوم ـ افراز املاك مشاع و مرجع صالح به رسيدگى 351
گفتار اول ـ واحد ثبتى محل وقوع مال غير منقول 352
بند اول ـ شرايط درخواست افراز املاك مشاع از اداره ثبت اسناد و املاك 353
1 ـ خاتمه يافتن جريان ثبتى ملك مشاع 353
2 ـ عدم وجود شخص محجور (صغير و مجنون) يا غائب مفقودالاثر در بين شركا 355
3 ـ فقدان سند مالكيت معارض نسبت به ملك مورد تقاضاى افراز 356
4 ـ عدم نياز به اصلاح مشخصات ملك مورد تقاضاى افراز 357
بند دوم ـ نحوه درخواست افراز ملك مشاع از اداره ثبت اسناد و املاك 357
بند سوم ـ اقدامات اداره ثبت پس از وصول تقاضاى افراز 358
بند چهارم ـ نحوه اعتراض به دستور افراز 364
بند پنجم ـ نحوه اجراى دستور افراز 365
بند ششم ـ نظريات مشورتى اداره حقوقى قوه قضائيه در خصوص افراز املاك مشاع 366
بند هفتم ـ تصميمات متخذه واحد ثبتى درخصوص تقاضاى افراز ملك مشاع 374
اول ـ رد درخواست افراز 374
دوم ـ قبول درخواست افراز و صدور دستور انجام عمليات افرازى 374
بند هشتم ـ چگونگى اعتراض به تصميمات مسؤول واحد ثبتى و نحوه رسيدگى به آن در دادگاه 378
الف ـ نحوه اعتراض به تصميمات مسوول واحد ثبتى 378
ب ـ نحوه رسيدگى دادگاه به دعواى اعتراض به تصميم واحد ثبتى در خصوص غيرقابل افراز بودن ملك مشاع 379
ج ـ تكليف دادگاه در صورتى كه مالكين مشاعى بدون رعايت مفاد ماده 1 قانون افرازو فروش املاك مشاع، ابتدائاً مبادرت به طرح دعواى حقوقى مبنى بر افراز ملك مشاع در دادگاه نمايند 382
د ـ نظريات مشورتى اداره حقوقى قوه قضائيه در اين خصوص 383
گفتار دوم ـ موارد صلاحيت دادگاه براى رسيدگى به دعواى افراز املاك مشاع و شرايط شكلى طرح دعوا و نحوه رسيدگى به آن 385
بند اول ـ موارد صلاحيت دادگاه 385
1 ـ افراز املاك مشاعى كه جريان ثبتى آن‌ها خاتمه نيافته است 385
2 ـ افراز و تقسيم املاك مشاعى كه در بين مالكين آن‌ها محجور (صغير يا مجنون) يا غائب مفقودالاثر وجود دارد 385
بند دوم ـ شرايط شكلى طرح دعواى افراز در دادگاه 388
1 ـ تقديم دادخواست حقوقى به طرفيت كليه مالكين مشاعى 388
2 ـ عدم لزوم تقويم خواسته به شرط عدم وجود اختلاف در مالكيت 391
3 ـ احصاى دلايل اثباتى ادعا و انضمام منضمات به دادخواست 392
بند سوم ـ نحوه رسيدگى عملى دادگاه به دعواى افراز املاك مشاع و ترتيب آن 396
بند چهارم ـ نحوه اجراى احكام دادگاه‌ها در مورد افراز املاك مشاع 401
مبحث سوم ـ نحوه فروش املاك مشاع غير قابل افراز و ترتيب آن 403
گفتار اول ـ عنوان خواسته دعواى مطروحه در دادگاه و خواندگان آن 403
گفتار دوم ـ شرايط درخواست و نحوه رسيدگى دادگاه به تقاضاى فروش ملك غير قابل افراز 404
گفتار سوم ـ نكات قابل توجه مرتبط با موضوع دستور فروش ملك مشاع 410
گفتار چهارم ـ نظريات مشورتى اداره حقوقى قوه قضائيه در ارتباط با دستور فروش ملك مشاع 413
فصل چهارم ـ اعتراض به نظر كميسيون تشخيص موضوع ماده 12 قانون زمين شهرى و رأى هيأت هفت نفره واگذارى زمين در خصوص موات، باير يا داير اعلام نمودن اراضى و تقاضاى ابطال آن‌ها 418
مقدمه 418
مبحث اول ـ فلسفه وضع قانون زمين شهرى 420
مبحث دوم ـ انواع زمين در اسلام و قوانين موضوعه 421
گفتار اول ـ تعريف فقها از زمين موات 422
گفتار دوم ـ تعريف قوانين از زمين موات 423
بند اول ـ قانون مدنى 423
بند دوم ـ قانون لغو مالكيت اراضى موات شهرى و آئين‌نامه اجرايى آن 424
گفتار سوم ـ تعريف فقها از زمين باير 425
گفتار چهارم ـ تعريف قوانين از زمين باير 426
گفتار پنجم ـ تعريف زمين داير از نظر حقوقى و قانونى 427
مبحث سوم ـ فلسفه وضع ماده 12 قانون زمين شهرى 428
مبحث چهارم ـ نحوه تشكيل كميسيون تشخيص و حدود صلاحيت آن 434
گفتار اول ـ تركيب اعضاى كميسيون تشخيص 435
گفتار دوم ـ نحوه تشكيل جلسه و رسيدگى كميسيون تشخيص و اتخاذ تصميم 436
بند اول ـ چگونگى تشكيل جلسه و مقدمات اعلام نظريه 436
بند دوم ـ نحوه صدور نظريه كميسيون تشخيص و محتواى آن 438
گفتار سوم ـ نحوه ابلاغ نظريه كميسيون تشخيص 441
گفتار چهارم ـ نحوه اعتراض به نظريه كميسيون تشخيص در خصوص نوعيت زمين 444
بند اول ـ كسانى كه حق اعتراض دارند 444
بند دوم ـ طرف (خوانده ) دعواى اعتراض به نظريه كميسيون تشخيص 445
بند سوم ـ مهلت اعتراض به نظريه كميسيون تشخيص 446
بند چهارم ـ نحوه تقديم اعتراض به نظريه كميسيون تشخيص 447
بند پنجم ـ آثار اعتراض به نظريه كميسيون تشخيص 448
بند ششم ـ نمونه نظريه كميسيون تشخيص و آگهى منتشره در روزنامه 450
بند هفتم ـ نحوه اجراى نظريه كميسيون تشخيص 451
گفتار پنجم ـ نحوه تشخيص نوع زمين 452
بند اول ـ ضابطه تشخيص نوعيت زمين در فقه اسلام 452
بند دوم ـ ضابطه تشخيص نوعيت زمين آئين‌نامه اجرايى قانون زمين شهرى 455
مبحث پنجم ـ مرجع تشخيص موات بودن اراضى خارج از محدوده استحفاظى شهرها 456
گفتار اول ـ نحوه تشكيل هيأت هفت نفره واگذارى و احياى اراضى و چگونگى اتخاذ تصميم 457
گفتار دوم ـ نحوه ابلاغ رأى هيأت و قابل اعتراض بودن آن در دادگاه 458
گفتار سوم ـ نحوه اجراى رأى هيأت پس از قطعيت آن 458
گفتار چهارم ـ نكات قابل توجه 459
مبحث ششم ـ مستندات قانونى صلاحيت دادگاه‌هاى عمومى (حقوقى) دادگسترى در رسيدگى به اين اعتراضات و چگونگى طرح دعوا و رسيدگى به آن 460
گفتار اول ـ مستندات قانونى صلاحيت دادگاه‌هاى عمومى(حقوقى) دادگسترى 460
بند اول ـ مستندات نظر موافق صلاحيت دادگاه 461
بند دوم ـ مستندات نظر مخالف صلاحيت دادگاه و موافق صلاحيت ديوان عدالت ادارى 462
گفتار دوم ـ نحوه طرح دعوا در دادگاه و چگونگى رسيدگى به آن 463
بند اول ـ عنوان خواسته دعوا 464
بند دوم ـ نحوه رسيدگى دادگاه و اقدامات معموله در اين خصوص 465
گفتار سوم ـ انواع تصميمات دادگاه 466
گفتار چهارم ـ نكات قابل توجه و ضرورى 467
فصل پنجم ـ اعتراض به تصميمات هيأت حل اختلاف موضوع بند 2 ماده 133 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادى،اجتماعى و فرهنگى جمهورى اسلامى ايران 488
مبحث اول ـ فلسفه وضع و هدف از تصويب ماده 133 قانون برنامه چهارم توسعه و قلمرو اجرائى آن 489
مبحث دوم ـ تركيب اعضاى هيأت و تشكيلات ادارى آن 491
گفتار اول ـ تركيب اعضاى هيأت حل اختلاف 491
گفتار دوم ـ تشكيلات ادارى هيأت حل اختلاف 491
مبحث سوم ـ حدود صلاحيت و نحوه عمل هيأت حل‌اختلاف در رسيدگى به تقاضاها 492
مبحث چهارم ـ انواع تصميمات هيأت حل اختلاف و محتواى آن‌ها 494
بند اول ـ صدور رأى به تنظيم اظهارنامه ثبتى 494
بند دوم ـ صدور رأى به انجام دادن تحديد حدود 494
بند سوم ـ صدور رأى به تنظيم سند مالكيت بنام مالك يا متصرف با جلب نظر كارشناسان 494
بند چهارم ـ صدور رأى به تنظيم سند مالكيت اعيان احداثى بر روى زمين موقوفه بنام متصرف 495
بند پنجم ـ صدور رأى به تنظيم سند مالكيت عرصه متصرفى متعلق به دولت يا اشخاص حقيقى و حقوقى بنام متصرف 496
بند ششم ـ صدور رأى به صدور سند مالكيت مورد تصرف بنام متصرف به استناد صورت جلسه تفكيكى بدون انتشار آگهى‌هاى نوبتى و تحديدى 496
مبحث پنجم ـ نحوه تسليم درخواست و تشكيل پرونده و مراحل آن 498
مبحث ششم ـ نحوه اعتراض به تصميمات هيأت حل‌اختلاف 508
مبحث هفتم ـ نحوه رسيدگى دادگاه و نوع تصميم متخذه در خصوص اعتراض (دعوا) خواهان 511

بخش سوم ـ ضمائم

1 ـ واژه‌نامه اصطلاحات ثبتى 517
2 ـ منتخب بخشنامه‌هاى ثبتى 531
3 ـ فهرست اشتباهات ثبتى 559
4 ـ قانون تعيين تكليف وضعيت ثبتى اراضى و ساختمانهاى فاقد سند رسمى 565
5 ـ آيين‌نامه‌اجرايى‌قانون‌تعيين‌تكليف‌وضعيت‌ثبتى‌اراضى‌وساختمانهاى‌فاقدسندرسمى 572

منابع و مأخذ 580
الف ـ قوانين 580
ب ـ آئين‌نامه‌ها و تصويب نامه‌ها 580
ج ـ كتاب‌ها 581
د ـ مجلات و رويه‌هاى قضايى 581