مقدمه 19

مبحث اول: قواعد عمومي قراردادها 21
1. مقدمه 21
2. اصول كلي قواعد عمومي‌قراردادها 21
فصل اول: كليات و مفاهيم 22
گفتار اوّل: تعريف عقد در لغت 22
گفتار دوم: تعريف عقد در اصطلاح 22
فصل دوم: تعهدات (التزام ) 24
گفتار اول: رابطه عقد با التزام (عهد ) 24
گفتار دوم: اركان التزام 25
گفتار سوم: مصادر التزام 25
گفتار چهارم: نقش اعمال و وقايع حقوقي در ايجاد تعهد 27
فصل سوم: تكوين عقد 27
گفتار اوّل: ركن عقد 27
گفتار دوم: عناصر عقد 28
3. صيغه عقد 30
4. غرر در صيغه عقد 32
5. اساليب صيغه 33
6. لفظ 33
7. نوع فعل در صيغه 34
8. اشتراط عربيت در صيغه 35
فصل چهارم: معاطاه 36
9. معاطاه 36
گفتار اول: ادله مانعين 36
گفتار دوم: ادله مجوزين 38
10. جمع‌بندي اقوال علما در مورد معاطاه 38
11. نكاح با معاطاه 39
فصل پنجم: اسناد 40
گفتار اول: كتابت 40
گفتار دوم: اقسام سند 40
فصل ششم: طرفين عقد 40
گفتار اوّل: اقسام اهليت 41
گفتار دوّم: ادوار اهليت 42
12. بحث حقوقي 43
13. ضمانت اجراي حجر صغير 44
14. بحث حقوقي 45
15. حدود حجر سفيه 47
فصل هفتم: عوارض اهليت 48
16. عوارض اهليت 48
17. بحث حقوقي(سفه) 51
18. بحث حقوقي(اكراه) 53
19. اضطرار 53
20. شرايط حجر 55
21. آثار حجر 56
22. بحث حقوقي 56
فصل هشتم: عيوب رضا 58
23. اشتباه و اقسام آن 59
24. اشتباه در حقوق موضوعه ايران 61
25. اثرحقوقي اشتباه 61
26. عنصر اراده و رضا در عقد 62
الف: تحقق اعمال حقوقي 62
ب: اراده باطني و ظاهري 63
ج: تخلف اراده ظاهري از اراده باطني 64
د: اعلام اراده و صراحت آن 65
ح: تخلف اراده باطني از اراده ظاهري از ديدگاه فقهي 65
فصل نهم: شروط ضمن عقد 70
گفتار اوّل: مفهوم شرط 70
27. نسبت عقد به شرط 70
28. رابطه عقد و شرط 71
29. فايده شرايط ضمن عقد 71
30. شروط ضمني 72
گفتار دوّم: اقسام شروط 72
گفتار سوّم: انواع شرط 75
31. شرط فعل 75
32. شرط صفت 75
33. شرط نتيجه 76
گفتار چهارم: اصل آزادي قراردادي از ديدگاه فقهي 77
34. ادله قائلين به اصالة المنع در عقود و شروط 77
35. ادله قائلين به اصالة الجواز در عقود و شروط 78
36. نظر جعفريه در خصوص شروط 79
فصل دهم: انتهاي قرارداد 81
37. اثر انتها قرارداد 84
38. اقاله (تفاسخ) 85
39. قلمرو اقاله 85
40. شرايط اقاله 85
فصل يازدهم: خيارات: (انتهاي عقد در اثر خيار يا انحلال ارادي) 87
41. ماهيت خيار 88
42. نحوه اجراي خيار 89
43. آثار اعمال خيار 89

مبحث دوّم: بيع 93
فصل اول: كليات و مفاهيم 93
معناي لغوي بيع 93
فصل دوّم: عناصر عقد بيع 100
فصل سوّم: آثار بيع 100
الف: ملكيت مبيع و ثمن به مجرد بيع 100
ب: ضامن درك شدن 100
ج: تسليم مبيع 101
گفتار اوّل: موعد تسليم 101
گفتار دوّم: محل تسليم و هزينه آن 102
گفتار سوم: روشهاي قبض 104
گفتار چهارم: خيارات مخصوص بيع 105
فصل چهارم: بيع هاي خاص 109
فصل پنجم: بيع هاي باطل 110
الف: بيع شير در پستان قبل از دوشيدن و پشم حيوان قبل از چيدن 110
ب: فروش ميوه قبل از مشخص شدن صلاحيت آن (بدو صلاح) 110
ملاكهاي بدو صلاح (ظهور صلاحيت ميوه) 111
ج: بيع منابذه يا ملامسه يا حصاه 112
د: بيع با صيغه مردد 113
ه: بيع عربون 114
و: بيع دين به دين 115
ز: بيع مبيع قبل از قبض 115
فصل ششم: بحث فقهي پيرامون انواع بيع باطل 116
الف: بيع معدوم 116
ب: بيع دين به دين 117
ج: بيع غرر 118
د: بيمه 120
ه: بيع نجس و متنجس 122
و: بيع عربون 123
فصل هفتم: بيع هاي حرام غير باطل 124
الف: بيع مصراه 124
ب: نجش 125
ج: تلقي الركبان 126
د: احتكار 127
ه: ورود در خريد و فروش برادر مسلم: (البيع علي بيع اخيه او السوم علي سومه) 131
و: معامله باكسي كه‌تمام مالش حرام است 132
فصل هشتم: ساير اقسام بيع 133
گفتار اول: بيع سلم 133
گفتار دوّم: عقد استصناع 135
گفتار سوم: عقد صرف 136
گفتار چهارم: فروش تخميني (جزاف) 137
دليل مشروعيت 137
فصل نهم: ربا و احكام ان 138
گفتار اوّل: ربا 138
گفتار دوم: علت تحريم ربا از ديدگاه مذاهب 140
فصل دهم: بيع وقف 145
گفتار اول: فقه جعفري 145
جمع بندي اقوال جعفريه 148
گفتار دوم: بيع وقف از ديدگاه مذاهب ديگر 152
مذهب حنفي 152
مذهب مالكي 153
مذهب شافعيه 153
مذهب حنبلي 153
فرع: آداب بيع 155

مبحث سوم: قرض 157
فصل اول: كليات و مفاهيم 157
1. معناي لغوي و اصطلاحي قرض 157
2. قرض از ديدگاه فقه جعفري 157
3. بحث حقوقي 158
4. اوصاف عقد قرض 159
5. عقد قرض از ديدگاه ساير مذاهب 159
6. مشروعيت قرض در فقه جعفري 160
7. مشروعيت قرض از ديدگاه ساير مذاهب 161
8. طرفين و صيغه عقد قرض 162
9. نقش اجل در قرض از ديدگاه مذاهب 162
10. نقش اجل در قرض از ديدگاه فقه جعفري 163
فصل دوم: موضوع قرض 171
11. موضوع قرض 171
12. آيا از ديدگاه مذاهب قرض ويژه اموال مثلي است ؟ 171
13. ديدگاه فقه جعفري 172
14.بحث حقوقي 176
فصل سوم: عيني يا تمليكي بودن عقد قرض 177
15. آيا قرض از عقود عيني است يا تمليكي؟ 177
16. ديدگاه مذاهب 177
17. فقه جعفري 178
18. بحث حقوقي 179
19. زمان رد بدل قرض (موعد تاديه) 180
20. شرط منفعت در قرض از ديدگاه مذاهب 180
21. شرط منفعت در قرض از ديدگاه فقه جعفري 182
22. نقد و نظر 183
23. بحث حقوقي 184

مبحث چهارم: اجاره 187
فصل اول: كليات و مفاهيم 187
1. عقد اجاره از ديدگاه مذاهب 187
مشروعيت اجاره، ركن آن و معناي آن 187
2. نقد و نظر 187
3. مشروعيت اجاره از ديدگاه مذاهب 188
4. ركن اجاره 188
5. آيا اجاره اختصاص به منافع دارد؟ 189
6. تعريف اجاره در فقه جعفري 189
7. تعريف حقوقي اجاره 189
فصل دوم: شرايط اجاره 190
8. شرايط مورد اجاره از ديدگاه فقه جعفري 190
9. شرايط صحت اجاره 191
الف: شرط عاقد 191
ب: شرط معقود عليه 191
آيا در اجاره اشخاص تعيين مدت و عمل با هم شرط است؟ 192
ج: محل عقد قابل استيفاء باشد 194
د: منفعت محل عقد شرعا مباح باشد 194
ه: عملي كه براي آن اجاره شده بر اجير واجب نباشد 194
و: اجير از عملش نفع نبرد 195
ز: منفعت متعارف باشد 196
ح: محل عقد قابل تسليم باشد 196
ط: شرائط اجرت 196
ي: شرايط ضمن عقد باطل و مبطل نباشد 197
ك: عيب مانع از استفاده عارض نشود 197
ل: شرائط اساسي تحقق صحت معامله 198
10. شرايط مورد اجاره 198
الف: قابل انتفاع بودن مورد اجاره با بقاي عين 198
ب: منفعت مورد اجاره ملك موجر باشد 199
ج: مورد اجاره بايد معلوم و معين باشد 199
د: قدرت بر تسليم 200
ه: مشروع بودن منفعت 200
11. بررسي شرايط اجاره از ديدگاه فقه جعفري 202
الف كمال: شامل بلوغ و عقل و اختيار طرفين عقد 202
ب: برطرف شدن غرر 202
ج: اين كه عين مستاجره قابل استفاده درخصوص منفعت مورد اجاره باشد 203
د: اين كه موضوع اجاره از بين نرود 203
ه: منفعت مورد اجاره بايستي مملوك باشد 209
و: منفعت بايستي معلوم باشد 211
ز: منفعت بايستي مباح باشد 212
ح: منفعت بايستي مقدور التسليم باشد 212
فصل سوم: صفات و آثار اجاره 213
12. لازم بودن عقد اجاره 213
13. خيارات در عقد اجاره 214
14. حكم اجاره صحيح 214
15. اقسام اجاره 214
16. احكام اجاره اعيان 214
17. احكام اجاره منافع 215
18. تعميرات عين مستاجره 215
19. بحث حقوقي 215
20. احكام اجاره 215
الف: تمليك منفعت و عوض 216
ب: تكاليف موجر 216
ج: وظايف مستاجر 220
1. موعد پرداخت اجاره 222
2. تاثير تلف عين در عقد اجاره 222
فصل چهارم: انتهاي عقد اجاره 228
21. انتها عقد اجاره از ديدگاه مذاهب 232
الف: قانون روابط موجر و مستاجر سال 1356 233
ب: قانون روابط موجر و مستاجر سال 1362 236
ج: قانون روابط موجر و مستاجر سال 1376 236

مبحث پنجم: جعاله 239
فصل اوّل: كليات و مفاهيم 239
1. تعريف جعاله 239
2. مشروعيت جعاله 240
3. فقه جعفري 242
4. صيغه جعاله 242
5. شرايط جعاله از ديدگاه فقه جعفري 242
6. ماهيت حقوقي جعاله 244
7. قرارداد جعاله 246
8. جايز بودن عقد جعاله 246
9. بحث حقوقي معلوم بودن اجرت و عمل 247
10. وجوه اختلاف بين اجاره و جعاله 247
فصل دوم: آثار و اوصاف جعاله 248
11. آثار و اوصاف جعاله از ديدگاه فقه جعفري 248
12. فسخ عامل 249
13. انجام كار بدون اطلاع از عقد جعاله 250
14. استحقاق اجرت 251
15. عاملان متعدد 251
16. احكام جعاله از ديدگاه فقه جعفري 252

مبحث ششم: شركت 255
فصل اول: كليات و مفاهيم 255
1. معناي لغوي شركت 255
2. معناي اصطلاحي شركت از ديدگاه مذاهب 255
3. مشروعيت شركت از ديدگاه مذاهب 256
4. اقسام و احكام شركت از ديدگاه جعفريه 257
5. بحث حقوقي 259
6. ويژگي‌هاي عقد شركت 260
فصل دوم: اقسام شركت 260
7. تقسيم شركت به مدني و تجاري و تشخيص آنها 260
8. اقسام شركت تجارتي 261
9. شرايط تحقق شركت از ديدگاه مذاهب 261
الف: شرايط شركت عقود 261
فصل سوم: احكام شركت‌ها 263
10. احكام شركت از ديدگاه مذاهب 263
الف: احكام شركت عنان در اموال 263
ب: احكام خاص شركت مفاوضه: 265
1. اقرار به دين 265
2. التزام به ديون تجارت 266
3. التزام به كفالت مالي 266
4. مطالبه حقوق عقد بيع و شرا 266
5. ضمان جنايت بر انسان و مهريه و نفقات منزل 266
ج: احكام شركت وجوه 267
د: احكام شركت اعمال 267
11. احكام شركت‌ها در فقه جعفري 268
الف: تقسيم اموال شركت 268
ب: سبب شركت 268
ج: اقسام شركت 269
1. شركت اعمال 269
2. شركت وجوه 269
3. شركت مفاوضه 270
د: آيا در شركت عنان بايستي نسبت سود و زيان برابر با سرمايه باشد يا اختلاف جايز است؟ 270
12. تقسيم سود و زيان 272
13. تصرف در مال مشاع 273
فصل چهارم: اوصاف عقد شركت 274
14. اوصاف عقد شركت از ديدگاه مذاهب 274
الف: حكم لزوم شركت 274
ب: يد شريك اماني است 274
ج: مبطلات عقد شركت 275
فصل پنجم: انحلال شركت و تقسيم مال مشاع 276
15. انحلال شركت و تقسيم مال مشاع از ديدگاه فقه جعفري و حقوق ايران 276
16. تقسيم اموال شركت 277
الف: تقسيم به تراضي 277
ب: تقسيم به اجبار 277
17. مراحل تقسيم 278
18. تقسيم عين 280
19. تقسيم منافع 281
20. تقسيم طلب 281
21. تقسيم سرقفلي 282
22. نحوه تعديل سهام 282
23. تقسيم سهام و قرعه 282
24. افراز و فروش املاك مشاع 283
25. آثار تقسيم 283
26. وجود عيب در حصه شريك 284
27. وجود دين در تركه تقسيم شده 285

مبحث هفتم: مضاربه 287
فصل اوّل: كليات و مفاهيم 287
1. مضاربه در لغت از ديدگاه جمهور 287
2. فقه جعفري 287
3. بحث حقوقي 288
4. تعريف مضاربه از ديدگاه جمهور و فقه جعفري 289
فصل دوم: شرايط و احكام مضاربه 291
5. شرائط مضاربه از ديدگاه مذاهب 291
6. شرائط راس مال 292
7. شرايط سود 293
8. بحث حقوقي درباره شراط سرمايه 295
9. كار عامل 296
10. سود 296
11. آيا عامل حق دارد مال را به مضاربه دهد؟ 298
12. حقوق عامل 298
13. زمان تعلق سود 300
14. نقص رأس مال 300
15. مبطلات مضاربه از ديدگاه مذاهب 300
16. انحلال مضاربه 301
17. آثار انحلال 302

مبحث هشتم: صلح 305
فصل اول: كليات و مفاهيم 305
گفتار اول: فقه جعفري 305
مبحث اول مشروعيت عقد صلح 305
مبحث دوم: استقلال عقد صلح 306
مبحث سوم: صحت صلح در صورت اقرار يا انكار دعوي 306
مبحث چهارم: لازم بودن عقد صلح 307
مبحث پنجم: شرايط عقد صلح از منظر فقهاي جعفري 308
مبحث ششم: جريان معاطات در صلح 308
مبحث هفتم: فساد صلح محلل حرام و محرم حلال 309
مبحث هشتم: عقد صلح از ديدگاه فقهاء جعفري 309
گفتار دوم: عقد صلح از ديدگاه مذاهب 311
مبحث اول: تعريف صلح 311
مبحث دوم: مشروعيت صلح 311
مبحث سوم: انواع صلح 312
مبحث چهارم: ركن صلح 314
گفتار سوم: بحث حقوقي 315
مبحث اول: آيا عقد صلح مستقل است يا تابع عقود ديگر است؟ 315
مبحث دوم: آيا در عقد صلح وجود عنصر تسالم ضروري است؟ 315
مبحث سوم: آيا ماده ده قانون مدني صلح است؟ 317
مبحث چهارم: لازم بودن عقد صلح 317
مبحث پنجم: آيا صلح از عقود معوض است؟ 318
فصل دوم: شروط صلح 319
گفتار اول: شروط صلح از ديدگاه مذاهب 319
الف: شروط صيغه 319
ب: شروط مصالح 319
ج: شروط عوض در صلح 320
د: شروط محل عقد صلح 321
گفتار دوم: صلح بر عيب 323
گفتار سوم: صلح بين مدعي و اجنبي 324
گفتار چهارم: شرايط عقد صلح از ديدگاه فقه جعفري 324
فصل سوم: احكام صلح 331
گفتار اول: احكام صلح از ديدگاه مذاهب 331
گفتار دوم: مبطلات عقد صلح 332
گفتار سوم: بحث حقوقي: انعقاد صلح 333
گفتار چهارم: احكام صلح از ديدگاه فقه جعفري 339

فهرست منابع 341