مقدمه 9
بخش اول: مفاهيم و كليات 13
فصل اول: مفاهيم 13
گفتار اول: مفهوم مباني 13
مباني در لغت 13
مباني در اصطلاح 14
گفتار دوم: مفهوم شورا 15
شورا در لغت 15
شورا در اصطلاح 16
گفتار سوم: مفهوم حلّ 17
حلّ در لغت 17
حلّ در اصطلاح 17
گفتار چهارم: مفهوم اختلاف 18
اختلاف در لغت 18
اختلاف در اصطلاح 18
گفتار پنجم: مفهوم صلح 19
صلح در لغت 19
صلح در اصطلاح 19
گفتار ششم: مفهوم حكم 20
حكم در لغت 20
حكم در اصطلاح 20
گفتار هفتم: مفهوم رأي 22
رأي در لغت 22
رأي در اصطلاح 22
فصل دوم: كليّات 24
گفتار اول: پيشينه شوراي حلّ اختلاف 24
الف- شوراي حلّ اختلاف در اسلام 25
ب- شوراي حلّ اختلاف در ايران 29
گفتار دوم: قانون شوراي حلّ اختلاف 31
گفتار سوم: آيين‌نامه شوراي حلّ اختلاف 33
گفتار چهارم: مشتركات و تفاوتهاي صدور حكم و مصالحه 35
الف- مشتركات ميان صدور حكم و مصالحه 35
ب- تفاوتهاي ميان صدور حكم و مصالحه 36
بخش دوم: مباني فقهي شوراي حلّ اختلاف 39
فصل اول: مباني فقهي ساختار شوراي حلّ اختلاف 39
گفتار اول: ماهيت و مشروعيت شوراي حلّ اختلاف از ديدگاه فقهي 39
الف- بررسي احتمال نهاد قضايي در شوراي حلّ اختلاف 43
ب- بررسي احتمال نهاد داوري در شوراي حلّ اختلاف 103
ج- بررسي احتمال نهاد سازشي در شوراي حلّ اختلاف 114
گفتار دوم: رابطه شورا با نهاد حاكميت از ديدگاه فقه 125
گفتار سوم: بررسي فقهي شرائط عضويّت در شوراي حلّ اختلاف 133
الف- متديّن به دين مبين اسلام 134
ب ـ تابعيّت جمهوري اسلامي‌ايران 135
ج- التزام عملي به قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و ولايت مطلقه فقيه 136
د- حسن شهرت به امانت و ديانت و صحّت عمل 137
ه- عدم استفاده از مشروبات الكلي و عدم اعتياد به مواد مخدر يا روانگردان 139
و- حداقل سي‌سال سن تمام 139
ز- كارت پايان‌خدمت وظيفه عمومي ‌يا معافيت از آن براي مشمولان 140
ك- حداقل مدرك كارشناسي يا مدرك حوزوي معادل براي تمام اعضاء شوراي حلّ اختلاف شهر و در شوراي روستا سواد خواندن و نوشتن و ترجيحاً داشتن ديپلم و بالاتر 140
ل- متأهل بودن 140
م- سابقه سكونت در حوزه شورا حداقل به مدت شش‌ماه و تداوم سكونت پس از عضويّت 141
ت- نداشتن سابقه محكوميت مؤثر كيفري و عدم محروميت از حقوق اجتماعي 141
فصل دوم: مباني فقهي قلمرو فعاليّت شوراي حلّ اختلاف 142
گفتار اول: مباني فقهي وظائف شوراي حلّ اختلاف 142
الف- صدور حكم و گستره آن 142
ب- مصالحه و گستره آن 146
ج- امور حِسبيّه و گستره آن 147
گفتار دوم: مباني فقهي محدوده عملكرد شوراي حلّ اختلاف 148
الف- امور حقوقي 148
ب- امور كيفري 160
گفتار سوم: بررسي فقهي روشهاي ايجاد صلح و سازش 161
الف- روشهاي مجاز 162
ب- روشهاي غير مجاز 164
نتيجه گيري 165
منابع 167