پيشگفتار 11

فصل اول: مقدمه اي بر حفاظت از حيات وحش 13
اطلاعات زمين هاي (پايه) 15
اكوسيستم ها و تنوع گونه اي 15
اسامي جانوران، طبقه بندي ها و قوانين 18
جانوران ايراني، وضعيت و چهارچوب حفاظتيشان 20
پستانداران 22
پرندگان 23
خزندگان 23
لاكپشت ها 24
دوزيستان 24
ماهيان 25
بي مهرگان 25
گونه هاي در معرض خطر در ايران 26
چهارچوب قانونگذاري و سازماني ايران 27
مروري بر تاريخچه تكامل قوانين حفاظت از حيات وحش 33
برخي از نظرات عمومي درباره قانون حفاظت از حيات وحش 36
روش‌هاي رايج در قانونگذاري 39
ايجاد مناطق حفاظت شده 40
فهرست قرمز گونه هاي در معرض تهديداتحاديه بين‌المللي حفاظت از طبيعت 44
آيا حقوق جانوران مناسب با شرايط است؟ 51

فصل دوم: حفاظت از حيات وحش و تنوع زيستي 53
ارتباط ميان تنوع زيستي و حفاظت از حيات وحش 55
سطح و ماهيت تهديدهاي تنوع زيستي 56
قوانين بين المللي حفاظت از تنوعزيستي 61
كنوانسيون تنوع زيستي ﺳﺎﺯﻣﺎن ملل متحد (1992) 63
تعريف اصطلاحات 64
اهداف كنوانسيون تنوع زيستي سازمان ملل متحد 66
اقدام‌هايي براي حفاظت و استفاده پايدار 67
ارتباط كنوانسيون تنوع زيستي با ديگر اسناد حفاظت جانوري 71
تسهيلات اطلاعات تنوع زيستي جهاني (كنوانسيون تنوع زيستي) و كنوانسيون گونه‌هاي مهاجر 75

فصل سوم: قانونمندي تجارت گونه هاي در خطر 77
مقدمه 79
كنوانسيون تجارت بين‌المللي گونه هاي در معرض خطر (ساتيس) 80
مقدمه و تعاريف 82
پيوستها و نظارت بر تجارت بينالملل 84
معيارهاي فهرست بندي 88
استثناها 95
اقدام‌هاي اجرايي 99
نهادها 102
تعامل با قوانين ملي و ساير معاهده‌ها 105
نتيجه 106

فصل چهارم: قانونگذاري بر اساس گونه‌ها 109
پرندگان 111
معاهده‌هاي منطقه اي و زيرمنطقه‌اي 112
اروپا 113
كشورهاي آمريكايي 120
خرسهاي قطبي 123
ﺳﻴﺴﺘﻢ حفاظت از منطقه قطب شمال 123
موافقتنامه 1973 خرسهاي قطبي 125
شتر بيكوهان آمريكايي (ويكونا) 129
حفاظت از زيستگاه 131
مقررات بهرهبرداري 131
پژوهش و آموزش 132
نهادها 133
فكها 133
كنوانسيون موقت فك خزدار اقيانوس آرام شمالي 1957 135
كنوانسيون حفاظت از فكهاي خزدار قطب شمال (1972) 138
موافقتنامه هاي دوجانبه در اقيانوس اطلس شمالي 140
فصل پنجم: گونه هاي مهاجر 145
گونههاي مهاجر– برخي اطلاعات زيستي و حقوقي 147
گونه‌هاي مهاجر 147
برخي مسائل حقوقي مهم 148
وضعيت حقوقي گونه هاي مهاجر 150
كنوانسيون 1979 بن در خصوص حفاظت از گونه هاي مهاجر 157
گونه هاي مهاجر دريايي 165
مقدمه 165
حفاظت از گونه‌هاي دريايي بسيار مهاجر 167
ماهي تُن 171
وال‌ها 176
كوسه ها 192

فصل ششم: قانونگذاري بر اساس زيستگاه 195
مقدمه 197
جنگلها 198
اصول جنگل 1992 200
موافقتنامه بين المللي درختان جنگلي استوايي 1993 201
تالابها 204
كنوانسيون 1971 رامسر 204
تعريف تالاب 205
تعيين تالابها و انتخاب معيارها 206
تكامل مفهوم "استفاده خردمندانه" 211
مكانيسم هاي نهادي 213
كنوانسيون ميراث جهاني (1972) 215
تعريف ميراث طبيعي 217
اقدام‌هاي حفاظتي كه بايد انجام شود 218
فهرست هاي بين المللي و معيارهاي انتخاب 218
دستورالعمل كميسيون اروپايي زيستگاه ها (1992) 222
حفاظت از زيستگاه ها 223
حفاظت از گونه ها 224
تعادل حفاظت و الزام‌هاي اقتصادي 226
مقررات تكميلي 227
فصل هفتم: سيستمهاي معاهداتي منطقه اي و زيرمنطقه اي 229
آفريقا 232
كنوانسيون 1968 طبيعت آفريقايي 233
كنوانسيون حفاظت از طبيعت و منابع طبيعي آفريقايي 2003 235
ديگر موافقتنامه هاي زيرمنطقه اي آفريقايي 240
اروپا 241
كنوانسيون 1979 برن 242
ديگر موافقتنامه هاي زيرمنطقه اي اروپا 248
كشورهاي آمريكايي و منطقه كارائيب 249
مقررات در سرتاسر مناطق 249
مقررات زيرمنطقه اي 253
آسيا 254
موافقتنامه 1985 آسه آن 255
اقيانوس اطلس جنوبي 257
كنوانسيون آپيا 1976 257
اركان منطقه اي حفاظت از شيلات 258

فصل هشتم: حفاظت از منابع آبزي 264
مقدمه 266
برخي از قضاياي مهم بين المللي 267
قضيه داوري فك خزدار اقيانوس آرام 268
رويه قضايي صيادي (1972 و 1974) 271
قضيه ماهي تن باله آبي جنوبي (1999) 271
قضيه اِستاي (1999) 273
قضيه شمشير ماهي (2000) 275
قضيه لاكپشت- ميگو (1998-2001) 277
تاريخچه توسعه قوانين بين المللي 280
اولين كنفرانس سازمان ملل متحده حقوق درياها 1958 280
سومين كنفرانس حقوق درياها و كنوانسيون سازمان ملل متحد حقوق دريا 1982 282
كنفرانس محيط زيست و توسعه سازمان ملل متحد 1992 286
موافقتنامه ذخاير ماهيهاي تجاري 1995 287
مجموعه قوانين و مقررات مسئوليت صيادي فائو (1995) 293
مقررات روشهاي ماهيگيري 293
كنوانسيون 1989 تورهاي شناور بزرگ ماهيگيري در اقيانوس آرام جنوبي 294
قطعنامه 1991 مجمع عمومي سازمان ملل متحد در خصوص ماهيگيري اقيانوس با تورهاي شناور 296
قطب جنوب 297
سيستم معاهدهاي قطب جنوب 298
معاهده 1959 قطب جنوب 299
كنوانسيون1980 حفاظت از منابع زنده دريايي قطب جنوب 301
كنوانسيون فعاليت هاي منابع معدني قطب جنوب1988 306
پروتكل حفاظت زيست محيطي 1991 مادريد 308

پيوستها 311
فهرست معاهده ها 311
فهرست قضايا 314
فهرست كوته نوشت ها 315
گونه هاي جانوران ايراني در معرض تهديد در فهرست قرمز اتحاديه بين المللي حفاظت از طبيعت (2009-1996) 321

فهرست منابع 329