1- مقدمه اي بر حفاظت از حيات وحش
2- حفاظت از حيات وحش و تنوع زيستي
3- قانونمندي تجارت گونه هاي در خطر
4- قانونگذاري بر اساس گونهها
5- گونه هاي مهاجر
6- قانونگذاري بر اساس زيستگاه
7- سيستمهاي معاهداتي منطقه اي و زيرمنطقه اي
8- حفاظت از منابع آبزي
9- .....
حفاظت از حیات وحش در مقابل تهدیدات روزافزون و ادامه کاهش تنوع زیستی یکی از مهم ترین مسائل روز جوامع انسانی محسوب میشود. با توجه به موقعیت جغرافیایی حیات وحش ایران که در بردارنده بخش مهمی از تنوع زیستی جهانی است و باید در سطح منطقهای و بینالمللی مورد حفاظت قرار گیرد. موضوع این کتاب میتواند در بهتر فهمیدن وظایف و تعهدات ایران در چارچوب قوانین بینالمللی حیات وحش و نیز کمک میکند تا ایران مقررات و قوانین خود را در این زمینه توسعه و گسترش دهد.
بسیاری از تلاشهای اولیه برای توسعه قوانین بینالمللی محیط زیست با هدف حفاظت از حیات وحش (ماهیان، پرندگان و فکها) صورت گرفت. موضوعی که منجر به تصویب زود هنگام قوانین ملی حفاظت محیط زیست شده است، در واقع ناشی از نگرانیهای مربوط به حفاظت گونههای جانوری و گیاهی (گونههای جانوری مورد بحث این کتاب) در تقارن با پیشرفتهای صنعتی و بهرهبرداری از منابع معدنی بود. توسعه هم راستای اسناد حقوق بینالمللی در این زمینه مبتنی بر یافتههای علمی قرن 18 و 19 میلادی بود.
کتاب با مقدمهای کلی بر حفاظت از حیات وحش آغاز میشود و موضوع های زیر را پوشش میدهد: اکوسیستمها و تنوع گونهها؛ طبقهبندی زیستی و حقوقی؛ گونههای گیاهی و جانوری در حال انقراض و در معرض خطر ایران؛ سیستم قانونگذاری ایران در این حوزه؛ بررسی تاریخی از قوانین بینالمللی حفاظت از حیات وحش؛ و تکنیکهای حفاظتی حقوقی.
فصول بعدی موضوعهای گسترده زیر را پوشش میدهند: رابطه بین تنوع زیستی و حفاظت از حیات وحش؛ قانونگذاری بینالمللی در تجارت گونههای در معرض خطر و به خصوص کنوانسیون سایتس 1973؛ حفاظت گونهها؛ تمرکز بر پرندگان، خرسهای قطبی و فکها؛ گونههای مهاجر، شامل بررسی کنوانسیون 1979 بن درباره گونههای مهاجر و حفاظت از گونههای مهاجر دریایی (ماهی تن، نهنگها و کوسهها) و حفاظت از محیط زیست (جنگلها، تالابها و میراث فرهنگی)، و با تأکید بیشتر بر کنوانسیون تالابهای 1971 رامسر، کنوانسیون میراث جهانی یونسکو 1972 و راهنمای محیط زیستی اروپا 1992؛ حفاظت از حیات وحش بر اساس منطقهی ویژه در مناطق اروپایی و افریقایی و همچنین منطقه جنوب شرقی آسیا را پوشش میدهد آمریکای شمالی و جنوبی و منطقه دریای کارائیب و همچنین منطقه اقیانوس آرام جنوبی؛ و حفاظت از ذخایر زنده دریایی که شامل قضایای بینالمللی مهمی توسعه تاریخی حقوق بینالمللی مرتبط، قانون 1982 سازمان ملل کنوانسیون دریا، در سال 1995 توافق ذخایر و رژیم حقوقی حفاظت از گونههای قطبی؛
در این حوزه در سطح ایران کتاب قابل توجهای وجود ندارد و در سطح بینالمللی هم شاید تنها دو تا سه کتاب در این حوزه رصد شده است. بنابراین کتاب حاضر میتواند مرجع مناسبی برای صاحبنظران و کارشناسان داخلی و خارجی این حوزه باشد.
این کتاب در حال حاضر برای دانشجویان دوره کارشناسی ارشد رشته حقوق علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی تدریس میشود.