1- راهنماي موتكردن
2- ارائة بهترين موتِ ممكن
3- تيم را تشكيل داديد، حال چه بايد كنيد؟
4- جزئي از يك تيم بودن
5- ساختن استدلال
6- اسناد مكتوب
7- ارائه هاي شفاهي
8 - موت را تمرين كنيد.
9- مسابقات
10- زماني كه همه چيز به پايان رسيده است.
11- ارجاعات و منابع
12- موتكورتهاي داوري بين المللي
بعد از شکر خداوند و تشکر از نعمت سلامتی و توانایی که به من ارزانی داشت، جای دارد که سوابقی از مشارکت اینجانب، علی مسعودیان ورزنه، در مسابقات موت کورت را بیان کنم و سپس به عنوان شخصی که مشارکت بسیار در این مسابقات بینالمللی داشته، توصیه خود را به دانشجویان حقوق (مخصوصاً مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد) هدیه خواهم داد. ورود بنده به موت کورت در سال 2015 بود. نحوة آشنایی من با موت کورت بسیار جالب است و ارزش خواندن دارد. ترم یک کارشناسی بودم. روزی از خانه آهنگ دانشگاه نمودم و هنگام رسیدن به خانه دوم خود، مشاهده کردم که جلوی ورودی درب دانشکده حقوق و علوم سیاسی، بنری نصب کرده و در آن به افتخار آفرینیِ تیم برتر ایران در مسابقات موت کورت آنری دونان تبریک گفته اند. کنجکاو شدم و این کنجکاوی چقدر به جا و مناسب بود. پرس و جو کردم که موت کورت چیست و چگونه میشود عضو یک تیم بود. اطلاعاتی مختصر و مفید کسب کردم. حتی به خاطر دارم که یک روز پس از کلاس حقوق جزا، یکی از دانش آموختگان رشته حقوق بین الملل، جناب آقای سعید کاوه، به کلاس ما آمدند و پس از اتمام کلاس، دقائقی راجع به این مسابقات صحبت نمودند. در آن کلاس، از میان بچه های ورودی 93 حقوق دانشگاه علامه طباطبایی، من (به زعم خودم)، بیشترین انگیزه را پیدا کردم تا در این مسابقات شرکت کنم.
خلاصه تا اینکه برای اولین بار در ترم دو کارشناسی، تصمیم گرفتم با چندی از دوستان در مسابقات موت کورت آنری دونان (Henry Dunant) که در حوزه حقوق بین الملل بشردوستانه است، شرکت کنم. جالب است که در آن موقع، زبان تخصصی من در حد متوسط بود. برای خواندن پرونده یا سناریوی مسابقات و درک آن به طور کامل، مشکل بسیار داشتم. خواندن هر صفحه شاید در دفعات اول، یک ساعت زمان مرا میگرفت. اما پا پس نکشیدم. هر لغت جدید را در دفتری مینوشتم، با آن جمله میساختم، تمرین میکردم و تمرین میکردم و تمرین میکردم... شاید برای شما جالب باشد که آن سال، تیم ما منحل شد و هم تیمیهای من، مایل به ادامه این مسیر پرتلاطم و چالش برانگیز نبودند. بنابراین آن سال، توفیق حاصل نشد که در مرحله شفاهی حاضر شوم و حتی قادر به نگارش لوایح کتبی باشم. این به ظاهر شکست اولیه مانع من نشد. در سال 2016 برای بار دوم در مسابقات موت کورت آنری دونان شرکت کردم و این بار دیگر تیم منحل نشد. با مربی گری سرکار خانم مریم آقایی که از محضر ایشان بسیار آموختم، در این مسابقات شرکت کرده و از میان تعداد حدود 20 تیم شرکت کننده، توانستیم در بین چهار تیم برتر قرار بگیریم و جایزه بهترین لایحه نیز به تیم ما تعلق گرفت.
سال بعد آن، یعنی سال 2017، باز هم با مربی گری سرکار خانم مریم آقایی، این افتخار را داشتم که در کنار دوست های عزیزم جناب آقای علی زهرهای و همچنین سید محسن سیداحمدی قوشچی، به عنوان اولین تیم ایرانی به مسابقات موت کورت ICC (شبیه سازی دیوان کیفری بینالمللی) اعزام شوم. علیرغم اولین حضور، اولین و تنها نماینده ایران در این مسابقات، تا مرحله یک چهارم نهایی صعود کرد و جایزه Honourable Mention به تیم ایران اهداء گردید. این مسابقات هر ساله در لاهه هلند، پایتخت صلح و عدالت بینالمللی برگزار میگردد. در آن سال، تیم ما با بهترین نمایندگان هر کشور از جمله تیم دانشگاه سنگاپور، استرالیا، کرواسی، کانادا، فیلیپین، آمریکا، برزیل، فلسطین، آلبانی و ایتالیا مسابقه داد. حس خیلی خوبی بود که خودت را رقیب دانشگاه هایی چون دانشگاه ملی سنگاپور، یورک کانادا، کوئینزلند استرالیا و رم ایتالیا می بینی و النهایه هم، با عِرقی که به وطن خود داری، کم نمیآوری و بازخورد بسیار مطلوب از قضات مسابقات دریافت میکنی.
داشتن این دو سابقه موجب شد که سال بعد، زمانی که در فیسبوک، اطلاعیه استخدام افراد مجرب در موت ICC برای مربی گری تیمهای دیگر کشورها را دیدم، برای آن اقدام کنم و رزومه ام را برای مسئول اجرایی وقت مسابقات، خانم لینه که، ارسال کردم. رزومه من پذیرفته شد و زمانی که برای یک بیماری بیمارستان بودم، ایمیلی به من ارسال شد که رزومه شما برای مربی گری در این مسابقات پذیرفته شده و از این پس، شما مربی تیم Kyiv Mohyla Academy اوکراین هستید. بیماری را فراموش کردم و با شعف فراوان به خانه برگشتم. در آن سال (2018)، به تیم اوکراین از طریق ویدئوکال، ایمیل و اعمال نظرات و پیشنهادات خود بر روی پیشنویس لوایح آنها، کمک نمودم. ثمره این مربی گری، صعود تیم اوکراین به مرحله نیمه نهایی مسابقات موت کورت ICC گردید.
سال بعد آن (2019)، مجدداً برای مسابقات موت کورت ICC، اقدام کرده و مربی تیم دانشگاه گالاتاسارای ترکیه شدم. از این به بعد از ذکر نکات تفصیلی خودداری میکنم، چرا که بسیار طولانی خواهد شد. در سال 2020، مربی تیم دانشگاه قم در مرحله داخلی مسابقات موت کورت ICC شدم. در همان سال، برای اولین بار، با درخواست دوستانم، در مسابقات موت کورت جساپ شرکت نمودم و در قالب نقش آفرینی به عنوان موتر تیم دانشگاه علامه طباطبایی (درکنار هم تیمی های دیگر خود، آقای هومن هروی، خانم ها فاطمه عمرانی و الهه کاظم زاده و با مربی گری سرکارخانم دکتر کتایون حسین نژاد و فرزانه منتخب) قهرمان مسابقات شده و عنوان بهترین لایحه را کسب کردیم. در همان سال مشغول موت دیگری نیز بودم: موت نورمبرگ. موت نورمبرگ که هر ساله در آلمان برگزار میشود و فینال آن در دادگاه نظامی تاریخی نورمبرگ برگزار میشود، در حوزه حقوق کیفری بین المللی است. تیم ما متشکل از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی، تهران و بهشتی بود. در قالب موسسه حقوقی (موسسه حقوقی فاتح) و با حمایت دکتر محسن بزرگی، تیم تشکیل داده بودیم و این نیز یک اتفاق جالب است که به جز دانشگاه ها، موسسات حقوقی نیز بسته به قواعد خاص آن مسابقه، بعضاً قادر به تشکیل تیم در این مسابقات میباشند. در این مسابقات نیز توانستیم از میان حدود 200 تیم، بین 30 تیم برتر جهان قرار بگیریم. لازم به ذکر است که دور شفاهی این مسابقات به لطف کرونا کنسل شد و تیم ها تنها در مرحله کتبی به رقابت با یکدیگر پرداختند. همین بلا بر سر مسابقات جساپ آن سال نیز آمد.
در سال 2021، به درخواست استاد بزرگوارم، آقای دکتر پوریا عسکری، در کنار دوست بزرگوار و دانشمندم، آقای مرتضی نادری، مربی گری تیم دانشگاه علامه طباطبایی در مسابقات موت کورت جساپ را - با علم به اینکه دور بینالمللی مسابقات در واشنگتن برگزار نمیشود – به عهده گرفتم. کرونا، تاثیر خود را بیش از دوسال بر موت کورت گذاشت و هنوز هم این اثر باقی است. در آن سال، به عنوان برترین تیم ایران، به مرحله بینالمللی صعود کرده و با تیم هایی چون هند، چین، ایتالیا، کلمبیا، روسیه و نیجریه مسابقه دادیم. علاوه بر موت کورت جساپ، مجدداً در مسابقات موت کورت نورمبرگ تیم تشکیل دادیم. تشکیل تیم در قالب موسسه MIS (مرکز مطالعات مدرن) و با حمایت دکتر سیروس متوسل بود. در حال حاضر که این مقدمه را مینویسم، سرنوشت این موت کورت بهطور کامل مشخص نشده است. لکن باید عرض کنم که در مرحله کتبی از میان حدود 150 تیم شرکت کننده، توانستیم با همراهی هم تیمی های باهوش و پرتلاشی چون مریم غلامی، فرزانه اسدی، علی راستگو و نیما ایلات و به مربی گری معین عارفی، دوست عزیز دیرینه ام، در جمع 20 تیم برتر جهان قرار بگیریم.
باز هم در سال 2021، این افتخار را کسب کردم که برای اولین بار، مرحله نیمه نهایی مسابقات موت کورت Telders را قضاوت کنم. در سه راند متفاوت، توفیق قضاوت این مسابقات را داشتم که این تجربه هم به نوبه خود، تجربه جالبی بود که این بار در کسوت قاضی بودم. در آن سال، بنا به درخواست مرکز وکلای قوه قضائیه، در برگزاری اولین مسابقات موت ملی داوری کشور، مشارکت داشتم. قواعد مسابقات را تنظیم کردم و در خصوص نحوه برگزاری و صفر تا صد این پروژه، مشاوره دادم.
یکی از متفاوت ترین موت کورت ها، شرکت در موت کورت ترور سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی بود. درواقع اگر دقیق باشیم، شاید «موت کورت» نامیدنِ این مسابقه، مناسب و صحیح نباشد. چرا که این ترور، در یک پرونده واقعی اتفاق افتاده است. این مسابقه که به میزبانی مرکز صلح و مقاومت، برگزار گردید، در پی جمع آوری ایده از تمامی جامعه حقوقی کشور، یعنی حقوقدانان، وکلا، قضات و دانشجویان بود. وجه ممیزه این مسابقات این بود که علاوه بر دانشجویان، افرادی که بهطور حرفهای در رشته حقوق مشغول به فعالیت بوده اند نیز مجاز به شرکت در این مسابقات بوده اند. چرا که اساس و قاعده اصلی موت کورت، تنها صدور جواز شرکت برای آن دسته از دانشجویان (کارشناسی و کارشناسی ارشد) است که هنوز به طور حرفه ای، وارد بازار کار در حوزه حقوق نشدهاند. خلاصه، در این مسابقات از میان حدود 70 تیم شرکت کننده، در کنار آقای علی صانعیان و در قالب تیم «موسسه حقوقی فاتح» توانستیم، عنوان قهرمانی در مرحله کتبی این مسابقات را کسب کنیم.
مع الوصف، رسالت خود میدانم که با این کتاب که با همکاری دوست عزیزم جناب آقای میلاد گازرانی ترجمه شده است، رسالت خود را تا حدی ایفاء نموده باشم. توصیه من این است که دانشجویان حقوق، مخصوصاً از همان بدایت ورود به دانشگاه، پیگیر این مسابقات بوده و حتماً در آن شرکت کنند. در کنار دروس تئوریک و بعضاً خشک حقوق در دانشگاه، جای فعالیت هایی غنی و پر بار مثل موت کورت، که همانا به قول استاد عزیزم، «تمرین عدالت» است، خالی مینماید. موت کورت، نه تنها شما را در عرصة عملی توانمند میکند، بلکه کار گروهی به شما می آموزد، صبر می آموزد، موجب میشود که زبان تخصصی خود را تقویت کنید، به فکر تقویت قوه استدلالی و نحوه ساخت استدلال صحیح باشید. در کنار این مسائل، فرصت سفر علمی بینالمللی را برای شما فراهم میکند و بهواسطه آن شما دوستان بسیاری در اقصی نقاط دنیا پیدا خواهید کرد. موت کورت میتواند آسانسوری برای فتح قلههای علمی باشد. در موت کورت، شما به گرفتن نمره فکر نمیکنید، بلکه در پی تقویت دانش و تخصص خود خواهید بود. موت کورت از شما یک سخنور حرفهای خواهد ساخت.
در زیر بخوانید، نوشتهای از میلاد گازرانی عزیز را:
به رسم عدالت و دانشِ حقوق در خانواده آشنا شدم. با حضور پدر بزرگی که خود در این عرصه فعالیت داشت، قطعاً مسیری روشن در پیش چشمانم گشوده شده بود. هرچند که بهرهمندی از حضور یک قاضی در خانواده، هم لطف دارد و هم ترس. لطفش به بودن در کنار مرد عدالت است و ترس از آنکه همه وقت خود را نه تنها در دادگاه عدل الهی تصور میکنی بلکه در خانه نیز خود را در برابر چشمان یک قاضی در کفه ترازو میبینی.
نصایح بی بدیل این پیر دیر که به حق استاد و مرادم بود بهسان چراغی پر فروغ روشنگر راهم در تاریکی های جهل بود. حمایت ها و تشویق های بی وقفه اش یاریگر من در سیر کمال بود. او در بخشی از وصایای ارزشمند خود برایم اینچنین تحریر نمود: "از تو میخواهم که فقط عقل و درایت را حاکم بر وجودت کنی و از جهالت و نادانی بپرهیزی تا عزیز دلها شوی".
تلمذ در مکتب راستی، صداقت و عدالت او و همچنین زحمات بی شائبه و الطاف پدر و مادر عزیزم مرا ملزم نمود تا دِینی را که بر گردنم نهادند به نحو احسن به انجام برسانم و تلاش کنم تا بهدنبال عدالت در جهان، صفحات تمامی تجربه های حقوقی را ورق بزنم. به همین دلیل، دل را مشغول کُتُبی کردم که از طریق آن دریچه ای نو را بیابم، تا عدالت را تمرین کنم.
کتاب «راهنمای شرکت در مسابقات شبیه سازی دادرسی های مجازی بین المللی» یا «موت کورت» را به چند دلیل مهم انتخاب نمودم:
- ابتدا حس کنجکاوی در مورد رشتهای که دکتر زمانی در آن مهارت خاص داشته، کسی که چراغ علم را برایم نورانی تر میسازد.
- قدم زدن در راهی که برای ما ایرانیان به دلیل آزادیخواهی به حکم دین مبین اسلام امری است واجب و قطعی. اینکه بهدنبال دانش هایی باشیم که جهانیان از آن بهره جسته و تمایلی به رشد ما در این زمینه ندارند.
- با توجه به رشتۀ تحصیلی خود، در تلاش بودم تا اطلاعاتی در زمینۀ یک عرصۀ بین المللی حقوق بهدست آورم. مسابقات موت کورت، عرصۀ فن حقوق است که تمامی کشورها میتوانند در آن حضور داشته و نه تنها خود بلکه کشور و مذهبشان را به دیگران معرفی کنند.
- آشنایی با خط به خط با این کتاب و امید به آینده که روزی ایران خود برگزار کنندۀ یک موت بین المللی باشد. آرزویی که دور نیست، زیرا جوانان ایرانی با توانمندی های علمی و عملی خود بارها ثابت نموده اند که در هیچ زمینه ای ضعف ندارند.
- شباهت فراواننکات مهم این کتاب با نهج البلاغه
بسیاری از دستورات این کتاب از شروع شیوۀ شرکت در مسابقات تا تنظیم لوایح و یا توضیحات در مورد چگونگی ارائه دفاعیه شفاهی، شباهت فراوانی با دستورات نابی که امیر المؤمنین علی علیه السلام به قضات یا فرمانداران میداده اند، دارد. هنگام ترجمۀ این کتاب، همزمان برای چندمین بار به مطالعۀ نهج البلاغه نیز مشغول بودم. جالب است که بگویم بسیاری از توصیههای این کتاب به نوعی در لابلای سخنان امیر عدالت، امیر المؤمنین علی علیه السلام پیشوای آزادمردان جهان وجود دارد. خواستم که خوانندگان نیز این شباهتها را بخوانند.