مقدمه 9

فصل اول: تحولات حقوق كيفري از عهد باستان تا قرن هيجدهم 13
1-1- ويژگي‌هاي حقوق كيفري در عهد باستان و قرون وسطي 13
1-2- تاثير آموزههاي فلسفي و ديني بر تحول حقوق كيفري عهد باستان و قرون وسطي 15
1-2-1- تأثير آموزه‌هاي فلسفي بر تحول حقوق كيفري 16
1-2-2- تأثير آموزه‌هاي ديني بر تحول حقوق كيفري 17
1-2-2-1- نقش آموزه‌هاي ديني يهوديت در تحول حقوق كيفري 17
1-2-2-2- نقش آموزه‌هاي ديني مسيحيت در تحول حقوق كيفري 21
1-2-2-3- نقش آموزه‌هاي دين اسلام در تحول حقوق كيفري 23

فصل دوم: تحولات حقوق كيفري از قرن هيجدهم تاكنون 27
2-1- تحولات حقوق كيفري در پرتو آموزه‌هاي مكتب كلاسيك 27
2-1-1- اصول و مباني فكري بنيان گذاران مكتب كلاسيك 28
الف) شارل لويي دو منتسكيو و نظريات وي در مورد نسبي بودن قوانين 28
ب) ژان ژاك روسو و نظريه قرارداد اجتماعي وي 28
پ) سزاربكاريا و شكل‌گيري و تحول حقوق كيفري كلاسيك 29
ت) جرمي بنتام و نظريه حسابگري جزايي او 33
2-1-2- تأثير آموزه‌هاي مكتب كلاسيك بر تحول حقوق كيفري 35
2-1-3- ايرادهاي وارد بر مكتب كلاسيك 35
2-2- تحولات حقوق كيفري در پرتو آموزه‌هاي مكتب نئوكلاسيك 39
2-2-1- بنيانگذاران مكتب نئوكلاسيك و اصول و مباني فكري آنها 39
2-2-2 تأثير آموزه‌هاي مكتب نئوكلاسيك بر تحول حقوق كيفري 42
2-2-3- ايرادهاي مكتب نئوكلاسيك 43
2-3- تحولات حقوق كيفري در پرتو آموزه‌هاي مكتب تحققي ايتاليايي 43
2-3-1- بنيان‌گذاران مكتب تحققي و اصول و مباني فكري مشترك آنها 44
2-3-3- تأثير آموزه‌هاي مكتب تحققي بر تحول حقوق كيفري 45
2- 4- تحولات حقوق كيفري در پرتو آموزه‌هاي مكتب دفاع اجتماعي 46
2-4-1- مفهوم و سابقه تاريخي دفاع اجتماعي 46
2-4-2- عوامل پيدايش مكتب دفاع اجتماعي 47
2-3-4- آموزه‌هاي بنيانگذاران مكتب دفاع اجتماعي 48
2-4-4- تأثير آموزه‌هاي مكتب دفاع اجتماعي بر تحول حقوق كيفري و سياست جنايي 51
2-4-5- مقايسۀ مكتب دفاع اجتماعي با مكتب تحققي 55
2-4-6- ايرادهاي مكتب دفاع اجتماعي 56
2-5- تحولات حقوق كيفري در پرتو آموزه‌هاي جرم شناسي واكنش اجتماعي 57
2-5-1- رويكرد جرم‌شناسي واكنش اجتماعي به بزهكاري 57
2-5-2- تأثير آموزه‌هاي جرم‌شناسي واكنش اجتماعي بر تحولات حقوق كيفري 59
2-6- تحولات حقوق كيفري و سياست جنايي در پرتو آموزه‌هاي جرم‌شناسي انتقادي 61
2-6-1- جرم‌شناسي انتقادي و تحولات آن 61
2-6-2- تأثير آموزه‌هاي جرم‌شناسي انتقادي بر تحولات حقوق كيفري و سياست جنايي 63
2-7- تحولات حقوق كيفري در پرتو آموزه‌هاي بزه ديده‌شناسي 64
2-7-1- سابقه تاريخي بزه ديده‌شناسي و بنيانگذاران آن 65
2-7-2- تعريف بزه ديده‌شناسي 67
2-7-3- رويكردهاي مختلف نسبت به بزه ديده و بزه ديده‌شناسي 68
2-7-3-1- بزه ديده شناسي علمي يا نخستين 69
2-7-3-2- بزه ديده شناسي ثانوي يا حمايتي 70
2-7-4- تأثير آموزه‌هاي بزه ديده شناسي بر تحولات حقوق كيفري و سياست جنايي 71
2-7-4-1- تأثير آموزه‌هاي بزه ديده شناسي علمي بر تحولات حقوق كيفري و سياست جنايي 71
2-7-4-2- تأثير آموزه‌هاي بزه ديده‌شناسي حمايتي بر تحول حقوق كيفري و سياست جنايي 87
الف) توجه به حقوق بزه ديده‌گان در سياست جنايي سازمان ملل و شوراي اروپا در قالب اعلاميه‌ها، كنوانسيون‌ها و قطع‌نامه‌هاي بين‌المللي و منطقه‌اي 87
ب) پيش‌بيني سازوكارهاي قانوني لازم براي جبران خسارتهاي مادي، رواني و عاطفي بزه ديدگان در نظام‌هاي مختلف كيفري 89
پ) گرايش نظام‌هاي مختلف عدالت كيفري از عدالت تنبيهي و سزادهنده به طرف عدالت ترميمي و ايجاد ساز و كارهاي قانوني لازم براي نيل به اين اهداف 94
2-8- تحولات حقوق كيفري در پرتو آموزه‌هاي عدالت ترميمي 95
2-8-1- مفهوم عدالت ترميمي و سابقه تاريخي آن 95
2-8-2- علل گرايش نظامهاي مختلف عدالت كيفري به عدالت ترميمي 100
2-8-3- اصول عدالت ترميمي 100
2-8-4- اهداف عدالت ترميمي 102
2-8-5- مباني جرم شناختي عدالت ترميمي 105
2-8-6- مدل‌هاي عدالت ترميمي 122
2-8-7- برنامه‌هاي عدالت ترميمي 123
الف) ميانجي‌گري كيفري 123
ب) نشستها يا كنفرانسهاي خانوادگي 124
پ) حلقه‌ها يا محافل 126
2-8-8- اصول كلي حاكم بر اجراي برنامه‌هاي عدالت ترميمي 128
2-8-9- ايرادهاي عدالت ترميمي 128
2-9- تحولات حقوق كيفري و سياست جنايي در پرتوآموزه‌هاي نظام بين‌الملل حقوق بشر 129

ضمايم 133
ضميمه شمارۀ 1: كنوانسيون اروپايي پرداخت غرامت به بزه‌ديدگان جرايم خشونت‌آميز (استراسبورگ، 24 نوامبر 1983- شوراي اروپا) 133
ضميمۀ شماره 2: اعلاميه اصول اساسي عدالت براي بزه‌ديدگان و قربانيان سوءاستفاده از قدرت (پيوستِ قطعنامۀ 34/40 مجمع عمومي سازمان ملل متحد يازده دسامبر 1985) 145
ضميمۀ شماره 3: قطعنامۀ 2002/12- شوراي اقتصادي و اجتماعي سازمان ملل متحد- 24 جولاي 2002 (اصول بنياديِ بكارگيريِ برنامه‌هاي عدالتِ ترميمي در موضوع‌هاي جنايي) 158
ضميمۀ شماره 4: آيين نامه ميانجي گري در امور كيفري مصوب 08/09/1394 174

فهرست منابع 183