ديباچه دكتر سيد حسين صفائي 11
مقدمه 13
بخش اول: كليات و مفهوم شناسي 17
1-1- كليات 17
1-1-1-تعريف و تبيين موضوع 17
1-1-2- اهميت و ضرورت تحقيق 18
1-1-3- پيشينه تحقيق 18
1-1-4- پرسش¬هاي تحقيق 19
1-1-5- پيش فرضهاي تحقيق 19
1-1-6- فرضيه‌هاي تحقيق 20
1-1-7- روش، ساختار و محدوده تحقيق 20
1-2- مفهوم شناسي 21
1- 2-1- نكاح 21
1-2-2- چند همسري و انواع آن 22
1-2-3- استيفاي عدد 24
1-2-4- مفهوم حق و حقوق در لغت، فقه و اصطلاح حقوقدانان 24
1-2-5- شريعت 26
1-2-6- حكم شرعي 26
1-2-7- شرط 26
بخش دوم: بررسي ادله مجوزان و مانعان تعدد زوجات‏‏ٍٍٍٍِِِِِ 29
2-1- تحليل و بررسي ادله مجوّزان تعدد زوجات 29
2-1-1- آيات قرآن 30
الف- بررسي شأن نزول و معناي آيه سوم سوره نساء 31
ب- بررسي ربط شرط و مشروط در آيه سوم سوره نساء 34
ج- اباحه يا استحباب يا وجوب تعدد زوجه 37
2-1-2- روايات 38
الف- حرمت همسر پنجم در روايات 39
ب- حكمت تعدد زوجه در روايات 39
ج- ردّ شبهه دوگانه گويي قرآن 40
د- منشأ مخالفت زوجه با ازدواج مجدد زوج در روايات و پاسخ به برخي اشكال‌ها 41
ه- پرهيز از تعدد زوجه بدون انگيزه صحيح 42
2-1-3- سيره‌ تعدد زوجه در پيامبران و ائمه اطهار: و پاسخ برخي اشكالات 42
2-1-4- اجماع 44
2-2- بررسي ادله‌ي مانعان تعدد زوجات 46
2-2-1- خلاف زندگي معروف بودن ازدواج بدون رضايت همسر اول و نقد آن 46
2-2-2- عدم امكان رعايت عدالت و نقد آن 48
2-2-3- مخالفت تعدد زوجه با عدالت اجتماعي و نقد آن 52
۲-2-4- مناسب نبودن ازدواج مجدد با پيشرفت اجتماع و نقد آن 54
2-2-5- فزوني فساد تعدد زوجه بر مصالح گفته شده و نقد آن 59
2-2-6- ايجاد حق اختصاص شوهر به خود با كفو بودن و نقد آن 60
2-2-7- ممنوعيت تعدد زوجه بدون اجازه دستگاه قضايي و نقد آن 62
2-2-8- ممنوعيت تعدد زوجه هنگام ترس از ستم ورزي و نقد آن 62
2-2-9- توهين به منزلت اجتماعي زن و نقد آن 64
۲-۲- ۱۰- ضرر اقتصادي تعدد زوجه هنگام ارث و نقد آن 66
2-3- ادله مجوّزان زيادتر از چهار زن و ردّ آن‌ها (اثبات حرمت زياد‌تر از چهار زن) 71
2- 3- 1- ادله مجوزان زيادتر از چهار زن 71
الف- قرآن 71
ب- روايات 72
ج- ضعف ادله حرمت زياد‌تر از چهار زن 72
نظر قاسميه در جواز نه زن 75
2-3- 2- رد ادله مجوّزان و اثبات حرمت زياد‌تر از چهار زن 75
الف- بررسي معناي عبارت «مثني و ثلاث و رباع» 76
ب- رد نظر قاسميه در جواز نه زن 79
ج- ردّ سنت پيامبر بودن 80
د- رد احتمالات در خبر‌ها 81
ه- رد استصحاب 81
و- مفهوم داشتن عدد در آيه 81
ز- روايات دالّ بر حرمت مازاد بر چهار زن 81
2-4- بررسي اشكالهاي چند شوهري و پاسخ آنها 84
2-4-1- عوامل شكست چند شوهري 85
2-4-1-1- عوامل شكست چند شوهري از ناحيه مردان 86
الف- غيرت مرد 86
ب- مصلحت حفظ نسل 86
ج- پاسخ به برخي اشكال‌ها 88
2-4-1-2- عوامل شكست چند شوهري از ناحيه زن 90
الف- خلاف روحيه‌ي زن بودن 90
ب- خلاف طبيعت زن بودن 91
ج- پاسخ به برخي اشكال‌ها 91
2-4-1-3-مصلحت اعضاي خانواده 92
2-4-2- ممنوعيت چند شوهري، فرق يا تبعيض در حكم 93
2-4-2-1- «فرق» و «تبعيض» 93
2-4-2-2- مساوات زن و مرد در احكام شرعي 95
بخش سوم: اشكال‌ها و پاسخ‌هاي حقوقي تعدد زوجات 97
3-1- بررسي عوامل تعدد زوجات، اشكالها و پاسخ به آن‌ها 97
3-1-1- اشكال‌هاي حقوقي 99
(مخالفت با حقوق بشر و كنوانسيون رفع هرگونه تبعيض) 99
3-1-2- پاسخ به اشكال‌هاي حقوقي 100
3-1-2-1- ايراد يك شبهه و پاسخ به شبهه 101
3-1-2-2- علل فردي تعدد زوجه 102
3-1-2-3- علل خانوادگي تعدد زوجه 103
3-1-2-4- علل اجتماعي تعدد زوجه 103
3-1-2-5- علل جغرافيايي تعدد زوجه 104
3-1-2-6- علل اقتصادي تعدد زوجه 105
3-1-2-7- علل فرهنگي تعدد زوجه 106
3-1-3- بررسي عوامل حقوقي تعدد زوجه 106
3-1-3-1- از كار افتادگي جنسي يا جسمي زن 106
3-1-3-2- احتياج جامعه به رشد جمعيت و پاسخ به برخي اشكال‌ها 108
3-1-3-3- ناتواني زن در ارضاء همسر 111
3-1-3-4- رهايي از مشكل بيوه بودن 112
3-1-3-5- به‌هم خوردن تعادل ميان زن و مرد 113
3-1-4- اشكال معامله فضولي بودن تعدد زوجه و پاسخ به آن 119
3-2- بررسي اشكالهاي قانون حمايت خانواده در زمينه چند همسري و پاسخ به آنها 121
3-2-1- پيشينه قانون حمايت خانواده در ايران 121
3-2-2-‌ قانون حمايت خانواده سال 1346 121
3-2-2-1- نقد و بررسي ماده «14» قانون حمايت خانواده سال 1346 122
3-2-3- قانون حمايت خانواده در سال 1353 123
3-2-3-1- نقد و بررسي مواد «16» و «17» سال 1353 124
3-2-4- قانون حمايت خانواده در سال 1363 128
3-2-4-1- نقد تجديد نظر در قانون خانواده سال 1363 128
3-2-5- قانون حمايت خانواده در سال 1386 129
3-2-5- 1- بررسي لايحه حمايت از خانواده سال 1386 131
3-2-6- قانون حمايت خانواده سال 1391 134
3-2-6-1- نكات مثبت مربوط به بحث در قانون جديد حمايت خانواده 134
3-2-7-بررسي نقد قانون حمايت خانواده 135
3-2-8 - بررسي روايات شرط عدم ازدواج مجدد 136
3-2-9- شرط عدم ازدواج مجدد از ديدگاه حقوق‌دانان ايران 140
3-2-9-1- بررسي نظريه مخالفان شرط عدم ازدواج مجدد 140
3-2-9-2- بررسي نظريه موافقان شرط ترك ازدواج مجدد 143
الف- ايجاد حق فسخ براي زوجه 145
ب- ايجاد حق مطالبه خسارت براي زوجه 146
ج- ملزم كردن زوج به طلاق همسر دوم 147
3-2-10-‌ شروط ضمن عقد مندرج در قباله‌هاي ازدواج 147
نتيجه گيري 148
3-3-‌ بررسي قانون تعدد زوجات در ساير كشور‌هاي اسلامي 151
3-3-1- معناي احوال شخصيه و تاريخچه آن 151
3-3-2- قوانين برخي از كشور‌هاي اسلامي در مورد تعدد زوجات 152
3-3-2-1- كشور اردن 152
3-3-2-2- كشور الجزاير 153
2-3-2-3- كشور افغانستان 154
3-3-2-4-كشور پاكستان 155
3-3-2-5-كشور تونس 155
3-3-2-6-كشور سوريه 156
3-3-2-7-كشور عراق 156
3-3-2-8-كشور عربستان سعودي 158
3-3-2-9-كشور عمان 158
3-3-2-10-كشور فلسطين 158
3-3-2-11-كشور قطر 159
3-3-2-12-كشور كويت 160
3-3-2-13-كشور لبنان 161
3-3-2-14-كشور ليبي 162
3-3-2-15-كشور مالزي 163
3-3-2-16-كشور مغرب (مراكش) 163
3-3-2-17-كشور مصر 164
3-3-2-18-كشور يمن 167
نتيجه گيري 167
پيوست 1: قانون حمايت خانواده 171
پيوست 2: آيين نامه اجرايي قانون حمايت خانواده 189
فهرست منابع 209