مقدمه 9

بخش اول: پيوند اعضا و انعقاد قرارداد 13
فصل نخست: كليات 13
مبحث اول: مفهوم پيوند اعضا 13
گفتار اول: تعريف لغوي و اصطلاحي پيوند اعضا 14
گفتار دوم: اطلاعات پزشكي پيرامون پيوند اعضا 15
گفتار سوم:‌ بررسي ارتباط ژنتيكي بين دهنده و گيرنده عضو: 15
مبحث دوم: تاريخچه پيوند اعضا 16
گفتار اول: سابقه پيوند عضو در جهان 16
گفتار دوم: سابقه پيوند عضو در ايران 18
مبحث سوم: تعريف پيوند عضو و عضو پيوندي و انواع آن‌ها 20
گفتار اول: تعريف پيوند عضو و انواع آنها 20
الف) تعريف پيوند عضو 20
ب)‌ انواع پيوند عضو 22
گفتار دوم: تعريف عضو و انواع آن 24
بند اول: تعريف عضو 24
مبحث چهارم:‌ منابع تأمين پيوند عضو 25
گفتار اول: پيوند اعضاي مصنوعي 25
گفتار دوم: پيوند اعضاي حيوانات 26
گفتار سوم: پيوند اعضاي بدن انسان 27
الف) برداشت عضو از فرد زنده 28
ب) تأمين عضو از جسد 30
ج) برداشت عضو از اعضاي فرد مبتلا به مرگ مغزي 32
د) اهداي اعضاي بدن اعداميان 34
گفتار چهارم: مفهوم مرگ 36
الف) تعريف لغوي مرگ 36
ب) تعريف پزشكي و شرعي مرگ 37
ج) تعريف مرگ مغزي و ملاك‌هاي آن 38
د) تفاوت مرگ مغزي و كما 43
فصل دوم: قرارداد پيوند عضو 45
مبحث اول: رابطه انسان با اعضاي بدن خود 45
گفتار اول: رابطه مالكيت 46
الف) رابطة ماليكت تكويني 48
ب) رابطه مالكيت ذاتي 49
ج) رابطه مالكيت اعتباري (تشريعي) 50
گفتار دوم: رابطه ي سلطه و تصرف 53
مبحث دوم: معامله ي اعضاي بدن 53
گفتار اول: ديدگاه فقهاي مخالف (اعضاي انسان مرده و زنده) 54
دليل اول:‌ بيع ميت جايز نيست. 54
دليل دوم:‌ خريد و فروش خون (كه يكي از اجزاي بدن انسان است) حرام است. 54
دليل سوم: تغيير در خلقت خداوند حرام است. (آيه تبتيك) 55
دليل چهارم: انسان كرامت دارد و قطع عضو با كرامت انسان در تعارض است. 56
دليل پنجم: اضرار به نفس حرام است 57
گفتار دوم: ديدگاه فقهاي موافق (اعضاي انسان زنده و مرده) 58
دليل اول: سلطنت انسان بر خود: «الناس مسلطون علي اموالهم» 58
دليل دوم: لزوم انجام كارهاي خير (آيه كريمه فاستبقوا الخيرات) 59
دليل سوم: ضرورت احياي نفوس 59
دليل چهارم: پيوندهاي انجام شده در عصر معصومين (ع) 60
فصل سوم: پيوند اعضا در حقوق ايران 61
مبحث اول: مفهوم قرارداد در ايران 61
گفتار اول: شرايط اساسي صحت قرارداد پيوند عضو 63
الف) قصد و رضاي طرفين 65
ب) اهليت طرفين 69
ج) مورد معامله 74
د) مشروعيت جهت معامله 78
گفتار دوم: ماهيت حقوقي قرارداد پيوند اعضا 79
الف) قرارداد غير معوض 80
ب) قرارداد معوض 81

بخش دوم: اعتبار قرارداد پيوند اعضا در نظام حقوقي 83
فصل اول: اوصاف و آثار قرارداد پيوند اعضا 83
مبحث اول: ويژگي‌هاي قرارداد پيوند اعضا 83
مبحث دوم: آثار قرارداد پيوند عضو 87
مبحث سوم: انحلال قرارداد پيوند عضو 90
فصل دوم: بررسي قوانين در حيطه پيوند اعضاء 92
مبحث اول: قانون اساسي 92
مبحث دوم: قانون مجازات اسلامي 93
فصل سوم: مسائل و فروعات پيوند اعضا 101
مبحث اول: حالات و انتقال اعضا بعد از مرگ 101
گفتار اول: وصيت به اعضا 101
مبحث دوم: پيوند اعضا و پرداخت ديه 102
گفتار اول: مسئوليت پزشك در زمان قطع اعضاي بدن انسان زنده 102
گفتار دوم: ضمان پزشك در قانون مجازات اسلامي 103
گفتار سوم: ضمان پزشك در فقه 105
گفتار چهارم: اجازه قانونگذار 106
مبحث سوم: مسئوليت كيفري قطع كننده اعضاي ميت 107
گفتار اول: مسئوليت پزشك براساس قوانين جاري 108
گفتار دوم: مسئوليت پزشك براساس آراء و اقوال فقها 110
گفتار سوم: مسئوليت پزشك براساس فتواي برخي از فقهاي معاصر 111

نتيجه گيري 113
پيوست‌ها 119
منابع و مآخذ 123