1-واژه شناسي، تاريخچه و انواع كاربردهاي فناوري ژنتيك در انسان
2- روش بررسي فقهي و حقوقي موضوعات مرتبط با فناوري ژنتيك در انسان
3- بررسي فقهي و حقوقي تهيه شناسنامه و بانك اطلاعات ژنتيكي
4- بررسي فقهي وحقوقي پيشگيري و درمان ژنتيكي بيماريهاو ارتقاي ژنتيكي ويژگيها و نيروهاي انسان
5- ارتقاي ژنتيكي و تقويت نيروهاي انسان در منابع فقهي و حقوقي
6- مصالح و مفاسد تقويت ژنتيكي توانايي هاي انسان
7- درمان ژنتيكي بيماريها در فقه و حقوق
8- پيشگيري و تشخيص ژنتيكي بيماريها در فقه و حقوق
9- ديدگاههاي مختلف در زمينه استفاده از اطلاعات ژنتيكي در صنعت بيمه
10-...
عالم خلقت همواره پدیدهای شگفتانگیز دانسته شده است. گهگاه، پیبردن و دستیافتن به جزئی از راز یکی از پدیدههای خلقت، دانشمندان را به حیرت بیشتر در آورده است. این شگفتی آنگاه که پای خلقت آدمی در میان باشد، خارج از حد تصوراست. دستگاه خلقتِ انسان بسیار پیچیده و شگفت انگیز و پر رمز و راز است؛ چنان که خالق بیهمتا در قرآن کریم از پی مراحل رشد آدمی در بطن مادر، خود را به چنین شاهکاری میستاید و عنوان «احسن الخالقین» را برازنده خویش میداند[1]. در گذشته، شگفتی راز آفرینش و پیچیدگی خلقت آدمیان، در پردهای از راز، پنهان بود. همه بر این باور بودند که فرایند تولید مثل و نتیجهی حاصل از آن که جنسیت، صفات، ویژگیهای کودک و آیندهی فرد انسانی را رقم میزند، در اختیار هیچ بشری نبوده، بلکه هدیهای از خداوند است که هرچه هست و هر ویژگی که داراست، باید آن را پذیرفت و به دیده منت داشت. در حالی که امروز، با پیشرفت علم ژنتیک، چه رویانهایی چند سلولی که دستخوش فرآیندهای طراحی و انتخاب ویژگیها و صفات جنین قرار میگیرند و دیگر نه همچون هدیهای با ویژگیهای مخفی و غیرقابل رد، بلکه بر اساس کاتالوگهای آزمایشگاههای پیشرفته تولید شده وکالاوار به بازار عرضه میشوند و سوداگران بر آن قیمت میگذارند. همچنین، در گذشته، پیشگویی در مورد آیندهی یک انسان خرافه انگاشته شده و علم به آن، تنها در حیطهی علم لایزال الهی و در اتصال به آن ممکن بود. انسان با عدم آگاهی نسبت به آنچه در آینده برای او اتفاقخواهد افتاد و عدم آگاهی از زمان مرگ، با آرامش و توکل به لطف پروردگار، روزگار میگذراند. در حالی که امروز، با ترسیم نقشهی ژنتیکی سلامت فرد و حتی پیشبینی قطعی بیماریهای بدون علاجی که در آینده به آنها مبتلا خواهد شد، نه تنها زندگی روزمرهاش مختل میشود، بلکه این اطلاعات بر علیه او و منافعش بکار گرفته میشود.
دانشمندان رمز انجام چنین پژوهشها و کارهای متنوع ژنتیکی را در کاربرد فناوری دی.ان.آ نوترکیب یا همان مهندسی ژنتیک و دست ورزی ژنتیکی میدانند. در حقیقت، علم مهندسی ژنتیک فقط به توضیح واقعیتها نمیپردازد، بلکه عملی و کاربردی است؛ در نتیجه محققین معتقدند این فناوری به همراه موشکافی از دنیای پیرامون ما، تلاشهای انسان برای تغییر خلقت را محقق میسازد. روشن است که بکارگیری این شیوههای علمی، در عرصههای مختلفِ اخلاقی، اجتماعی، باورهای دینی، فقه و حقوق موجب بروز پرسشها و مخالفتهایی شده است که بیانگر نیاز جدی بر تأمل و تحقیق در این مورد در همهی زمینههاست.
بر این اساس باید توجه داشته باشیم که همگام با گسترش حوزه دانش بشری و دستاوردهای نوین در قلمرو علوم تجربی، مسائل پیچیده فقهی و حقوقی نیز خودنمایی کرده، راه حلهای مناسب خویش را میطلبند. بنابراین، برای دانشمندان حوزهی فقه و حقوق، ضروری است تا در مورد نظریات و تحقیقات جدیدی که در دنیا مطرح میشوند، مطالعه کرده و نظرات خود را در مورد جواز و منع و یا اِعمال محدودیتهای قانونی در استفاده از آنها، اعلام دارند تا جامعهی ما دفعتاً غافلگیر نتایج منفی و مثبت آنها نشود. البته روشن است که مسائل نوپیدا مولود مقتضیات زمانی بوده و بنابراین در فقه مدون ما به نحو روشن مورد بحث و بررسی قرار نگرفتهاند، اما دانشمندان علم فقه میتوانند با استفاده از اصول ثابت و لایتغیری که در دین تعبیه شده است، حکم فروع و مسائل جدید را استخراج نمایند.
کاربردهای انسانی فناوری ژنتیک نیز علاوه بر خود این فناوری، یکی از مسائل نوپیداست که به عرصه فقه و حقوق کشیده شده است، اما در مورد آن نص خاصی در متون فقهی و حقوقی ما وجود ندارد. با توجه به کاربردهای گسترده و پیچیدهای که در استفاده از این فناوری در مورد انسان از طرف دانشمندان علم ژنتیک بیان شده است، به خصوص با عنایت به مخالفتهایی که حتی در سطح بینالمللی در مورد بکارگیری و استفاده از فناوری ژنتیک در انسان اظهار شده است و مفاسد متعددی که بر آن مترتب میباشد؛ و با عنایت به وجود دانش فنی استفاده از فناوری ژنتیک در داخل کشور و امکان انجام هرگونه تحقیقات و عملیاتی در این زمینه و همچنین اقدام برخی سازمانها در استفاده از کاربردهای فناوری ژنتیک در مورد انسان؛ تحقیق در مورد کاربردهای فناوری ژنتیک برای روشن شدن هرچه سریعتر تمام زوایای فقهی و حقوقی آن ضروری به نظر میرسید.