پيشگفتار 11
فصل اول: مفاهيم و تعاريف مقدماتي 13
1- مالكيت تركه و تصفيه آن 15
1-1- مفهوم مالكيت و انواع آن 15
1-1-1- واژه «مالكيت» در لغت 15
1-1-2- واژه «مالكيت» در اصطلاح فقهي و حقوقي 15
1-1-3- انواع مالكيت 20
1-2- مفهوم تركه، ارث و ميراث 23
1-2-1- واژه «تركه» در لغت 23
1-2-2- واژه «تركه» در اصطلاح فقهي و حقوقي 23
1-2-3- واژه «ارث» و «ميراث» در لغت 24
1-2-4- واژه «ارث»در اصطلاح فقهي و حقوقي 25
1-2-5- مفهوم «دارايي» و رابطه آن با «تركه» 26
1-3- محدوده تركه از حيث دارايي 27
1-3-1- اموالي كه به اتفاق داخل در تركه هستند 28
1-3-2- چيزهايي كه در تركه داخل نمي‌شوند 32
1-3-3- اختلاف نظر فقها در انتقال برخي اموال از طريق وراثت 36
1-4- تحرير تركه و تصفيه تركه 46
1-4-1- حق درخواست تصفيه تركه 50
1-4-2- نقش ورثه در تصفيه تركه 55
1-4-3- نقش وصي و موصي له در تصفيه تركه 56
2- شخصيت و اهليت متوفي 57
2-1- مفهوم اهليت و شخصيت 57
2-1-1- واژه «اهليت» در لغت 57
2-1-2-مفهوم «اهليت» در اصطلاح فقهي و حقوقي 57
2-1-3- واژه «شخصيت» در لغت 59
2-1-4- مفهوم «شخصيت اشخاص حقيقي» در اصطلاح فقهي و حقوقي 59
2-2- رابطه اهليت و شخصيت 60
2-3- انواع اهليت در انسان 61
2-3-1- اهليت تمتع 61
2-3-2- اهليت استيفا 62
2-4- انواع شخص و شخصيت 64
2-4-1- شخص حقيقي و حقوقي 64
2-4-2- شخصيت حقيقي و شخصيت حقوقي 69
2-4-3- رابطه شخصيت حقيقي و شخصيت حقوقي 71
3- ذمه و عهده متوفي 72
3-1- مفهوم ذمه و عهده 72
3-1-1- واژه «ذمه» و «عهده» در لغت 72
3-1-2- واژه «ذمه» در اصطلاح فقهي و حقوقي 73
3-1-3- واژه «عهده» در اصطلاح فقهي و حقوقي 75
3-2- رابطه ذمه با عهده 76
3-2-1- يكساني ذمه و عهده 76
3-2-2- دوگانگي ذمه و عهده 77
3-3- رابطه ذمه و عهده با انواع اهليت و شخصيت 79
فصل دوم: ديدگاه ها در مالكيت تركه قبل از تصفيه 81
1- حقوق متعلق به تركه قبل از تصفيه 83
1-1- حقوق خود متوفي بر تركه 83
1-2- ديون و واجبات متوفي 84
1-2-1- بدهكاري هاي مالي(ديون وابسته به اعيان، مهريه، نفقه و....) 84
1-2-2- واجبات عبادي محض(حج، نماز و روزه) 86
1-2-3- واجبات عبادي‌- مالي(خمس و زكات) 94
1-3- حقوقي كه نه به سود و نه به زيان ميت است 100
1-3-1- وصاياي ميت(حق موصي له و وصي) 100
1-3-2- منجزات مريض پس از فوت 104
2- نظريه مالكيت ورثه 107
2-1- ادله قائلين به مالكيت ورثه 108
2-2- نقد و بررسي ديدگاه مالكيت ورثه 111
2-2-1- پاسخ به ادله مورد استناد موافقين مالكيت ورثه 111
2-2-2- مناقشات وارده بر نظريه مالكيت ورثه 113
3- نظريه مالكيت حكمي‌متوفي 125
3-1- ادله قائلين به مالكيت حكمي‌متوفي 125
3-2- نقد و بررسي ديدگاه مالكيت حكمي‌متوفي 129
3-2-1- پاسخ به ادله مورد استناد موافقين مالكيت حكمي‌متوفي 129
3-2-1- مناقشات وارده بر نظريه مالكيت حكمي‌متوفي 131
4- نظريه مالكيت خداوند 132
4-1- ادله قول به مالكيت خداوند 132
4-2- نقد و بررسي ديدگاه مالكيت خداوند 133
5- نظريه تداوم اهليت و مالكيت متوفي 135
5-1- ادله بقاي ذمه و اهليت تمتع بعد از فوت 136
5-2- مصاديقي از بقاي اهليت وجوب ميت به واسطهي بقاي ذمه 140
5-2-1- صحت ابراء ذمه ميت 140
5-2-2- صحت كفالت به بدن ميت 141
5-2-3- صحت ضمانت براي ديون، بعد از فوت 142
5-2-4- مالكيت ميت نسبت به ديه 143
5-2-5- مالكيت ميت نسبت به حق قصاص و ديه بدل از آن 144
5-2-6- امكان ايجاد حقوق و ديون جديد متفرع بر سبب سابق براي ميت 149
5-3- نقد و بررسي ادلۀ قائلين به عدم بقاي ذمه بعد از فوت 149
5-3-1- مناقشات وارده به نظريه تداوم اهليت و مالكيت ميت و پاسخ آن 151
فصل سوم: آثار فقهي و حقوقي پذيرش تداوم مالكيت متوفي 157
1- مالكيت نمائات و افزايش تركه پس از مرگ 159
1-1- مالكيت ابتدايي ورثه بر نمائات 159
1-2- مالكيت انتقالي نمائات از ميت به ورثه 160
2- تعيين طرف دين در ديون مؤجلِ متوفي، پس از فوت او 161
2-1- احتمالات مختلف در تعيين طرف ديون؛ «تركه»، «متوفي»، «ورثه» 164
2-2- حدود مسئوليت ورثه نسبت به ديون و تعهدات متوفي 166
3- مالكيت ديه در قتل غير عمد و ديه عوض از قصاص 168
3-1- ديه در قتل خطا و شبه عمد 169
3-1-1- قتل خطاى محض 169
3-1-2- قتل شبه عمد 170
3-2- ديه عوض از قصاص در قتل عمد 174
3-3- محدوده وارثان ديه 176
4- مالكيت حقوق بازنشستگي، سرمايه بيمه عمر و وجوه شركت بيمه يا اداره كار بابت غرامات حوادث منجر به فوت 178
4-1- حقوق بازنشستگي 178
4-2- سرمايه بيمه عمر و وجوه شركت بيمه يا اداره كار بابت غرامات حوادث منجر به فوت 179
4-2-1- ماهيت حقوقي بيمه عمر و انواع آن 179
4-2-2- مالكيت وجوه شركت هاي بيمه و اداره كار 180
5- مالكيت خسارات در قتل و زيان ناشي از جرايم عليه متوفي 184
5-1- امكان مطالبه خسارات ناشي از قتل در كنار ديه 184
5-1-1- ديدگاه‌هاي موجود در جبران خسارات مازاد بر ديه 184
5-1-2- موضع قانونگذار ايران 189
5-2- مطالبه خسارات ناشي از انواع جرايم عليه متوفي 191
5-2-1- جرائم عليه حيثيت مادي مردگان 192
5-2-2- جرائم عليه حيثيت معنوي مردگان 198
5-2-3- ديه جنايت بر مرده 200
5-2-4- مالكيت خسارات ناشي از جرايم عليه حيثيت مادي متوفي 201
5-2-5- مالكيت خسارات ناشي از جرايم عليه حيثيت معنوي متوفي 202
6- مالكيت عايدات مالي ناشي از حقوق فكري متوفي 203
6-1- اختيارات ورثه در خصوص حقوق فكري متوفي 204
6-1-1- نشر و باز نشر آثار و فراورده هاي ذهني متوفي 204
6-1-2- حق استرداد اثر و پشيماني از انتشار 205
6-1-3- حمايت از حق انتساب اثر به متوفي در سرقت اثر 206
6-1-4- حمايت از محتوي آثار فكري متوفي عليه تحريف 206
6-1-5- حدود بهره برداري اقتصادي ورثه از حقوق فكري متوفي 207
6-2- اختيارات ورثه در مطالبه خسارت ناشي از تعرض به حق فكري متوفي 207
7- وضعيت حقوق و عايدات مالي كه دخول آن در تركه اختلافي است 210
7-1- طرفيت حق قصاص 210
7-1-1- اجرا توسط ورثه به طرفيت از متوفي 210
7-1-2- حق ابتدايي ورثه 211
7-2- طرفيت حق شفعه پس از فوت شفيع 213
7-2-1- ادله مخالفين ارث پذيري حق شفعه 213
7-2-2- موافقين ارث پذيري حق شفعه 214
7-3- منافع اعيان «داخل در تركه» يا «حق ابتدايي ورثه» 216
7-4- ارث پذيري حق قبول يا رد وصيت 218
7-4-1- موافقين انتقال حق قبول و رد و ادله ايشان 218
7-4-2- مخالفين انتقال حق قبول و رد و ادله ايشان 219
7-4-3- قائلين به تفصيل در مسئله و ادله ايشان 220
7-4-4- تحليل موضع قانونگذار در مسئله 221
7-5- اختيارات ورثه درحق اقاله قبل از تصفيه تركه 224
8- وضعيت طلب هاي معلق يا غير قابل وصول مورث 225
9- جوايز يا سود سپرده هاي بانكي در فاصله فوت تا تسويه 226
9-1- حساب هاي بانكي مفتوحه متوفي قبل از فوت 226
9-2- حساب هاي بانكي مفتوحه پس از مرگ متوفي و به نام او 226
نتيجه گيري 229
منابع 231