مقدمه 9

فصل اول: حق شفعه 11
مبحث اول: مفهوم و اوصاف حق شفعه 13
بند يك: مفهوم آن 13
بند دو:اوصاف حق شفعه 14
1- حق است 14
2-قابل اسقاط است 15
3- قابل واگذاري به غير نيست 16
4- قابل وراثت است 16
مبحث دوم : شرايط ايجاد حق 20
اول: وجود مالكيت مشاعي 20
دوم: تعداد شركا دونفر باشد 22
سوم: موضوع شراكت مال غيرمنقول باشد 24
چهارم: سهم شريك در قالب عقد بيع واگذار شود 27
پنجم: موضوع شراكت قابل تقسيم باشد 32
مبحث سوم: مهلت حق شفعه 34
بند يك: طرح موضوع: مهلت شفيع 34
بند دو: منظور از مهلت فوري چيست؟ 35
بند سه: آغاز مهلت فوري 36
بند چهار: ادعاي جهل شفيع بر قانون 37
بند پنج: مسؤوليت اثبات اطلاع يا جهل برعهده‌ي كيست؟ 39
بند شش: تأخير شفيع باعذر موجه 39
مبحث چهارم: زوال حق شفعه 41
گفتار اول: زوال ارادي 41
الف: امكان اسقاط حق شفعه 41
ب: شكل اسقاط حق 42
ج: بررسي چند مسأله 44
د: زمان اسقاط 47
گفتار دوم: زوال قهري حق شفعه 48
الف: تلف مبيع 48
ب: تلف ثمن 50
ج: كوتاهي و تأخير در اخذ به شفعه 51
د: ناتواني در تأمين و پرداخت ثمن 52

فصل دوم: اخذ به شفعه 53
مبحث اول: تعريف و ماهيت حقوقي و جايگاه اخذ به شفعه 55
گفتار اول: تعريف و ماهيت حقوقي اخذ به شفعه 55
گفتار دوم: اقسام ايقاع و جايگاه اخذ به شفعه 56
1- لازم و جايز 56
2-منجز و معلق 58
3- مستقل و تبعي 58
4- آزاد و الحاقي 59
5: موجد حق و مسقط حق 59
6: معين و نامعين 60
7-تمليكي و عهدي 60
8- رضايي و تشريفاتي 61
9- ايقاع مالي و غيرمالي 62
10- آني ومستمر 62
11- ايقاع عيني 63
12- ايقاع معاطاتي 63
مبحث دوم: شرايط اخذ به شفعه 64
گفتار اول: شرايط عمومي 64
1- اهليت شفيع 64
2- اراده تملك 66
3- بقاي حق شفعه 67
4- بقاي موضوع حق 67
5- معلوم بودن موضوع 68
6- جهت مشروع 68
گفتار دوم: شرايط اختصاصي 68
1- اقدام فوري 69
2- منجز بودن 69
3- پرداخت ثمن 69
4- بدون تبعيض 70
مبحث سوم : آثار اخذ به شفعه 72
گفتار اول: رابطه خريدار و شفيع 72
1- انتقال مالكيت 72
2- مسئوليت خريدار 74
3- بطلان معاملات بعدي نسبت به مبيع 77
4- تصرفات مادي خريدار در مبيع 80
5- خسارت ناشي از اخذ به شفعه 82
گفتار دوم: رابطه خريدار و شريك سابق يا فروشنده 82
1- انتفال مالكيت 82
2- تسليم مبيع 83
3- پرداخت ثمن 83
4- ضمان درك مبيع 83
5- اثر اقاله ي عقد 84
گفتار سوم: رابطه شفيع و شريك سابق 84
1- تسليم مبيع 84
2- امكان اقاله يا فسخ بيع 85
مبحث چهارم: آيين دادرسي اخذ به شفعه 86
گفتار اول: مقدمات دادرسي 86
1- تعريف 86
2- دادگاه صالح 86
3- خواهان و خوانده 87
4- خواسته‌ي خواهان 88
5- مستندات دعوي 89
6- مراحل دادرسي 90
گفتار دوم: بررسي مسئوليت اثبات در موضوعات مورد اختلاف 91
الف: طرح موضوع 91
ب: مصداق ‌هاي مورد ترديد 91
1-اختلاف در علم و جهل شفيع 91
2- اختلاف در وقوع عقد 92
3- اختلاف در بنا يا درخت موجود در مبيع 93
4- اختلاف در ميزان ثمن 93

نمونه سوالات تستي در خصوص حق شفعه كه در آزمون‌هاي مختلف مطرح شده است. 95
پاسخ تحليلي و تشريحي سوالات 107
منابع و ماخذ 115