مقدمه 15
فصل اول: اعمال حقوقي (عقد و ايقاع) قواعد كلي حاكم بر عقود و ضمانت اجراي آن 17
مبحث اول: موضوع علم حقوق 19
گفتار اول: اعمال و وقايع حقوقي 19
1-اعمال حقوقي 20
الف- اراده در انجام عمل 20
ب- اراده در حصول نتيجه عمل 20
2-وقايع حقوقي 20
الف- اراده يا فقدان آن در انجام عمل 21
ب- فقدان اراده در حصول نتايج عمل 21
3-انواع اعمال حقوقي 21
الف- عقد 22
ب- ايقاع 22
گفتار دوم: قواعد عمومي 22
گفتار سوم: قرارداد و اصطلاحات مشابه 23
گفتار چهارم: قواعد حاكم بر قرارداد 23
1- قواعد عمومي: 23
2- قواعد اختصاصي 24
گفتار پنجم: آغاز و پايان قرارداد 24
1- انعقاد عقد 24
الف-قصد 25
ب-رضا 25
2- تلاقي دو اراده 26
الف-بروز دو اراده 26
ب-تلاقي دو اراده 26
گفتار ششم: تشكيل و تاثير عقد 27
گفتار هفتم: شيوه ي انعقاد عقد 28
1- ايجاب 28
الف-قاطع بودن 28
ب-قطعي بودن 29
2-قبول 29
الف-صدور قبول از سوي مخاطب ايجاب 30
ب-صدور قبول بدون قيد و شرط 30
ج- قبول در زمان متعارف به ايجاب ملحق شده باشد 30
3-معاطات 31
4-اثر عقد 32
الف- تعهد 32
ب- تمليك 32
گفتار هشتم: پايان حيات حقوقي عقد 33
1- موارد انحلال قراردادي 34
الف-فسخ 34
ب-اقاله 35
2- موارد انحلال قهري 35
گفتار نهم: تعريف عقد 36
1-طرفين 37
2-موضوع 37
3-ايجاب و قبول 38
گفتار دهم: زمان و مكان وقوع عقد 39
1-زمان وقوع عقد 40
2- مكان وقوع عقد 42
مبحث دوم: انواع عقد 43
گفتار اول: عقد لازم و جايز 43
گفتار دوم: منجز و معلق 44
1-تعريف 45
2-معلق عليه 46
3-اوصاف معلق عليه 46
الف-خارجي بودن 46
ب-قابليت تحقق 47
4-انواع تعليق 47
الف-تعليق در انشاء 47
ب-تعليق در منشاء 48
5-زمان وقوع عقد در عقد معلق 49
6-اثر عقد معلق 50
الف- بعد از وقوع معلق عليه 51
ب-قبل از وقوع معلق عليه 51
ج-در صورت عدم تحقق معلق عليه 52
گفتار سوم: عقد مشروط و قطعي 54
1-تعريف 54
2-تفاوت عقد معلق و مشروط 55
گفتار چهارم: عقد قطعي و خياري 56
گفتار پنجم: عقد مالي و غير مالي 57
گفتار ششم: عقد معوض و غير معوض 58
1-تعريف 58
2-فايده حقوقي 58
3-شرايط اجراي قاعده 60
الف- عوض به هيچ طريقي تسليم و تسلم نشده باشد 60
ب- مال موضوع عقد كلا يا جزئا تلف شده باشد 61
ج-مال تلف شده باشد نه اتلاف 61
4-معوض كردن عقد بلاعوض به موجب شرط 61
گفتار هفتم: عقد عهدي و تمليكي 62
1-تعريف 63
2-فايده حقوقي 63
گفتار هشتم: عقود مسامحه اي و مغابنه اي 65
1-عقد مغابنه اي 66
2-عقد مسامحه اي 66
گفتار نهم: عقد معين و غير معين 67
گفتار دهم: عقود رضايي و تشريفاتي 68
مبحث سوم: اصول كلي حاكم بر عقود 69
گفتار اول: اصل حاكميت اراده يا آزادي قراردادها 69
گفتار دوم: اصل لزوم عقد 71
1- اصل لزوم به معني ضرورت پايندي به مفاد عقد 71
2- اصل لزوم به معني ضرورت عدم برهم زدن يك طرفه عقد 71
گفتار سوم: اصل صحت 72
1- شك در اركان عقد 73
2- شك در فرعيات عقد 74
گفتار چهارم: اصل نسبي بودن قرارداد 75
1-مفهوم قائم مقام 75
2-انواع قائم مقامي 76
الف- قائم مقام عام يا قهري 76
ب- قائم مقام خاص يا قراردادي 77
3- حقوق و تكاليف قابل انتقال به موجب قائم مقامي 77
الف-حقوق عيني 77
ب- حقوق ديني 78
4-استثناء اصل نسبي بودن قراردادها 78
الف-ماهيت تعهد به نفع ثالث 78
ب-آثار حقوقي تعهد به نفع ثالث 80
گفتار پنجم: اصل قابليت استناد قرارداد 84
1-عقدي كه موضوع آن عين مال است 85
2-عقدي كه موضوع آن انجام يا ترك فعل است 85
مبحث چهارم: اركان عقد 87
گفتار اول: قصد طرفين و رضاي آنها 87
1-عيوب اراده 88
الف-عيوب قصد 88
ب- عيوب رضا 106
گفتار دوم: دخالت بدون اذن ثالث در انعقاد عقد 116
1- معامله فضولي 117
2- ضمانت اجراي عقد فضولي 118
3-توجيه تنفيذ 118
4-تنفيذ و رد 119
5- شرايط و شكل تنفيذ 119
الف-اجازه مي‌بايست ايجابي و صريح باشد و رفتار سلبي عقد را تنفيذ نميكند 119
ب- اجازه مي‌بايست ابتدايي باشد و مسبوق به رد نباشد 120
ج-اجازه مي‌بايست از سوي شخص اصيل يا صاحب سمت باشد 120
د-رضايت مي‌بايست آگاهانه نسبت به نوع عقد و موضوع آن باشد 120
و-رضايت مي‌بايست مطلق و بي قيد و شرط باشد 121
6- اثر عقد فضولي و تاثير اجازه 121
الف- اثر عقد فضولي 121
7- اثرحقوقي تنفيذ 124
الف- نظريه نقل 125
ب- نظريه كشف 125
8- رد و اثر آن 127
الف-در ارتباط با فضول 127
ب- در ارتباط با مالك 128
ج- در ارتباط با اصيل 128
9- تعدد عقد در معامله فضولي 129
الف- حالت تنفيذ مالك 130
ب- حالت رد مالك 131
مبحث پنجم: اهليت طرفين 132
گفتار اول: اشخاص فاقد اهليت 132
گفتار دوم: مصاديق فقدان اهليت استيفاء 134
الف- صغير 134
ب-مجنون 135
ج-سفيه 135
گفتار سوم: ضمانت اجراي فقدان اهليت استيفاء 136
الف- نماينده قانوني 136
ب- نماينده قراردادي 137
ج-نماينده قضايي 137
گفتار چهارم: ضمانت اجراي انجام معامله توسط اشخاص فاقد اهليت 137
1- فقدان اهليت تمتع 138
2- فقدان اهليت استيفاء 139
الف-صغير 139
ب-جنون 141
گفتار پنجم: تنفيذ و رد سرپرست 143
1-تنفيذ قبل از انجام عمل حقوقي 143
الف- اذن خاص 144
ب- اذن عام 144
2- تنفيذ بعد از انجام عمل حقوقي 145
گفتار ششم: تحليل ماده 1210 قانون مدني 145
مبحث ششم: موضوع معامله 149
گفتار اول: تعريف موضوع معامله 149
گفتار دوم: انواع موضوع معامله 150
ا-فعل 150
2-عين مال 150
3-حق 152
گفتار سوم: ويژگيها و اوصاف موضوع معامله 153
1-ماليت داشتن 153
2- داشتن منفعت عقلايي 153
3-داشتن نفع مشروع 154
4- معلوم بودن 156
5-مقدور التسليم بودن 157
6- مملوك بودن 158
7- طلق بودن 159
فصل دوم: اثرات عقود، شروط، سقوط تعهدات 161
مبحث اول: اثر عقود ((معاملات)) 163
گفتار اول: انواع اثرات ناشي از عقد 163
1- اثرات قانوني 163
الف- اثرات قانوني مقتضاي ذات عقد 163
ب- اثرات قانوني كه مقتضاي اطلاق عقد است 164
2- اثرات قراردادي 164
گفتار دوم: الزام به انجام تعهد و مطالبه خسارت 165
1- موضوع تعهد به صورت وحدت مطلوب 165
2-موضوع تعهد به صورت تعدد مطلوب 165
گفتار سوم: انواع خسارت قراردادي 166
1-خسارت ناشي از عدم انجام تعهد 166
2- خسارت ناشي از نقض انجام تعهد 167
گفتار چهارم: انواع تعهد 167
1-انجام موضوع تعهد به صورت وحدت مطلوب 167
2- انجام موضوع تعهد به صورت تعدد مطلوب 168
گفتار پنجم: جمع ميان الزام به انجام تعهد و مطالبه خسارت 168
گفتار ششم: مفهوم عدم امكان الزام 169
1-تعهدات قائم به شخص يا مباشرتي 169
2- تعهدات غير قائم به شخص 170
گفتار هفتم: شرايط مطالبه خسارت قراردادي 171
1-شرايط مطالبه خسارت ناشي از عدم انجام تعهد 171
الف-موعد انجام تعهد در قرارداد مشخص و معين است 171
ب- تعهد موضوع قرارداد عندالمطالبه است 172
ج- تعهد موضوع قرارداد بدون مدت است 172
2- شرايط مطالبه خسارات ناشي از نقض انجام تعهد 173
گفتار هشتم: معافيت از پرداخت خسارت تاخير يا عدم انجام تعهد 173
1-تعهدات به وسيله 174
2- تعهدات به نتيجه 174
الف- در تعهد به نتيجه 174
ب- در تعهد به وسيله 175
گفتار نهم: علت خارجي يا قوه قاهره 176
1-اوصاف قوه قاهره 176
الف-خارجي بودن 176
ب-غيرقابل پيشگيري بودن 177
ج-غيرقابل پيش بيني بودن 178
گفتار دهم: ضرر قابل مطالبه 179
1-خسارت عدم انجام تعهد 179
2-خسارت نقض انجام تعهد 179
3-انواع خسارت ناشي از نقض يا عدم انجام تعهد 180
الف-خسارت مقدر و مقطوع 180
ب-خسارت واقعي 182
مبحث دوم: عرف در قرارداد 184
گفتار اول: مفهوم عرف 184
الف-مرسوم بودن رفتار 184
ب-الزام آور بودن رفتار 184
گفتار دوم: نقش عرف در قرارداد 185
مبحث سوم: شروط ضمن عقد 187
گفتار اول: تعريف شرط 187
1-در قالب يك تعهد اضافي ضمن عقد اصلي 188
2-در قالب يك عقد ضمن عقد ديگر ((اصلي)) 188
گفتار دوم: حيات حقوقي شرط 189
گفتار سوم: انواع شرط 189
1-شروط مبطل 190
الف- شرط خلاف مقتضاي عقد 190
ب- شرط مجهولي كه جهل به آن موجب جهل به عوضين شود 192
ج-شرطي كه موجب نامشروع شدن جهت معامله گردد 193
گفتار چهارم: شروط باطل 195
1-شرط غير مقدور 195
الف-تعريف غير مقدور بودن 195
ب-ملاك غير مقدور بودن 195
2-شرط بي فايده 197
الف-تعريف بي فايده بودن 197
ب- ملاك بي فايده بودن 197
3-شرط نامشروع 198
الف- تعريف نامشروع بودن 198
گفتار پنجم: ضمانت اجراي شروط باطل 200
گفتار ششم: شروط صحيح 203
1-تعريف 203
2-انواع 203
الف- شرط صفت 203
ب- شرط فعل 204
4- موضوع شرط فعل 206
5- شرط نتيجه 207
مبحث چهارم: ضمانت اجراي شروط 209
گفتار اول: ضمانت اجراي شرط صفت 209
گفتار دوم: ضمانت اجراي شرط فعل 211
1- فعل مشروط قائم به شخص نيست 212
2- فعل مشروط قائم به شخص است 214
گفتار سوم: ضمانت اجراي شرط نتيجه 215
مبحث پنجم: سقوط تعهدات 218
گفتار اول: وفاء به عهد 218
1-ماهيت وفاء به عهد 219
الف-عمل حقوقي 219
ب-واقعه حقوقي 219
2- شيوه ايفاء تعهد 220
الف-موضوع تعهد تسليم عين است: 221
ب- موضوع تعهد انجام يا ترك فعل است 223
3- محل انجام تعهد 224
4- موضوع انجام تعهد 225
5-عدم امكان تجزيه موضوع تعهد 225
6- تعديل قرارداد 228
الف- تعديل قراردادي 229
ب- تعديل قانوني 229
ج- تعديل قضايي 229
7- عدم امكان تبديل موضوع تعهد 230
8-تلقي پرداخت به عنوان انجام تعهد 231
9-متعهد در مقام وفاي به عهد مي‌بايست نسبت به چيزي كه تسليم مي‌كند صاحب سمت باشد 235
10- موعد انجام تعهد 237
الف- طرفين موعد خاصي را ضمن عقد براي انجام آن تعيين كرده‌اند 237
ب- طرفين بر فوري بودن انجام تعهد ضمن عقد تصريح كرده‌اند 237
ج- طرفين نسبت به موعد انجام تعهد هيچ مطلبي ضمن عقد نگفته‌اند 238
11- مخارج انجام تعهد 239
گفتار دوم: اقاله 239
1- ماهيت اقاله 239
الف- اقاله عقد است 240
ب- اقاله عقد نيست 240
2- قلمرو اقاله 241
الف- موضوع معامله عين است 241
ب- موضوع معامله عمل است 242
3-اثر اقاله 243
گفتار سوم: ابراء 250
1- ماهيت ابراء 250
2- اوصاف عمل حقوقي ابراء 251
الف-مالي است 251
ب- رايگان است 251
ج-علم اجمالي به آن كافي است 251
3-شرايط ابراء 251
الف- اوصاف حق موضوع ابراء 251
ب- شرايط شرايط ابراء كننده 253
گفتار چهارم: تبديل تعهد 257
1-ماهيت تبديل تعهد 257
2- اشكال تبديل تعهد 258
الف-تبديل تعهد از طريق تبديل موضوع 258
ب- تبديل تعهد از طريق تبديل مديون 259
ج-تبديل تعهد به اعتبار تبديل داين 260
3- اثر تبديل تعهد 261
الف- تبديل تعهد به اعتبار موضوع 261
ب- تبديل تعهد به اعتبار تبديل طرف 262
4- تفاوت تبديل تعهد به اعتبار تبديل مديون با عقد ضمان 265
5-تفاوت تبديل تعهد به اعتبار تبديل داين با عقد حواله 266
گفتار پنجم: تهاتر 266
1- ماهيت تهاتر 267
2- شرايط تهاتر 268
الف-وجود دو شخص 268
ب-اجتماع صفت طلبكاري و بدهكاري 268
ج- وجود دو دين 268
3- اشكال تهاتر 270
الف-تهاتر قانوني 270
ب-تهاتر قضايي 270
ج-تهاتر قراردادي 271
4- اثر تهاتر 272
گفتار ششم: مالكيت في الذمه 272
1-تعريف مافي الذمه 273
2-ماهيت مالكيت في الذمه 273
3- اسباب مالكيت في الذمه 274
الف- سبب قراردادي 274
ب- سبب قهري 275
منابع 278