مقدمه 11
فصل اول: تبيين مفاهيم 15
مبحث اول: عقد، قرارداد و معامله 15
مبحث دوم: انفساخ 17
گفتار اول: انفساخ و بطلان 17
گفتار دوم: انفساخ و فسخ 21
گفتار سوم: انفساخ و سقوط تعهد 24
گفتار چهارم: انفساخ و وفاي به عهد 25
مبحث سوم: عناصر انفساخ عقد 25
مبحث چهارم: زمان انفساخ عقد 27
گفتار اول: فقدان اثر قهقرايي براي انفساخ 27
گفتار دوم: اعلاني بودن حكم دادگاه در مورد انفساخ 29
گفتار سوم: تجزيه ناپذيري انفساخ 29
مبحث پنجم: التزام 30
فصل دوم: مبناي انفساخ 33
مبحث اول: مبناي انفساخ در عقود جايز 33
گفتار اول: جايز بودن 34
گفتار دوم: فقدان اهليت تكليف و تصرف 37
گفتار سوم: اذن بودن 41
گفتار چهارم: از بين رفتن موضوع عقد 46
بند اول: موضوع غير قابل تجزيه 48
بند دوم: موضوع قابل تجزيه 49
گفتار پنجم: انقضاء مدت 49
مبحث دوم: مبناي انفساخ در ساير عقود 51
گفتار اول: وابستگي عقد به شخصيت يكي از طرفين 51
بند اول: نامزدي و نكاح 52
بند دوم: ساير عقود 53
گفتار دوم: از بين رفتن دين در عقود تبعي 55
بند اول: نظريه انفساخ حواله 57
بند دوم: نظريه بقاي حواله 60
بند سوم: نظريه تفصيل 62
بند چهارم: بررسي فرض كشف بطلان بيع 63
گفتار سوم: همبستگي دو عوض و تلف قهري يكي از آن دو 64
بند اول: تكليف به مالايطاق 67
بند دوم: تقابل صحت و بطلان 68
بند سوم: عدم ماليت و لزوم غرر 69
بند چهارم: اكل مال به باطل 70
گفتار چهارم: الغاء هدف تراضي 71
بند اول: عدم جريان حكم در كلي 72
بند دوم: مخالفين ضمانت بايع 72
بند سوم: اتلاف مبيع توسط ثالث 73
بند چهارم: اتلاف مبيع توسط بايع 74
الف: اتلاف قبل از قبض 74
ب: اتلاف بعد از قبض 75
گفتار پنجم: اراده مستقيم طرفين 76
گفتار ششم: انقضاي مدت 77
گفتار هفتم: مخالفت با مقتضاي عقد 78
گفتار هشتم: نفي عسر و حرج و اضطرار 79
فصل سوم: موجبات انفساخ 81
مبحث اول: تعذر اجراي قرارداد 81
گفتار اول: از بين رفتن موضوع عقد 82
بند اول: تلف تمام موضوع و قاعده «تلف قبل از قبض» 83
الف: مفاد و مضمون قاعده 84
ب: ادله قاعده 85
ج: عامل تلف 86
د: احتمالات در «من مال بايعه» 88
ه: جريان قاعده در ثمن 88
و: جريان قاعده در بيع مال مشاع 90
ز: جريان قاعده در ساير عقود 90
ح: تعارض با قاعده «الخراج بالضمان» 93
بند دوم: تلف بخشي از موضوع 95
بند سوم: تلف بعد از قبض و در زمان خيار در عقد بيع 96
بند چهارم: امكان اجراي خيار تعذر تسليم 100
بند پنجم: بطلان قرارداد 107
گفتار دوم: برخورد اجراي عقد با قوه قاهره 107
بند اول: غصب مال موضوع عقد 108
الف: ممانعت از استيفاي منافع 109
ب: غصب كل يا جزء عين مستاجره 109
بند دوم: تلف مورد عقد، در عقود استمراري 110
بند سوم: نظريه حوادث طاري يا هاردشيپ 111
الف: دو شرط لازم براي تحقق هاردشيپ 112
ب: تعميم تعذر به فرض تعسر 112
ج: تعذر در موضوع كلي 115
گفتار سوم: حكم شرطي كه انجام آن متعذر ميشود 123
بند اول: انفساخ عقد در نتيجه تعذر شرط 123
بند دوم: ايجاد حق فسخ در نتيجه تعذر شرط 125
الف: نظريه الزام 125
ب: نظريه تخيير 128
ج: نظريه تفصيل بين حق الناس و حق الله 131
د: بررسي ادله 132
بند سوم: تاثير تعذر وصول مهريه و نفقه بر عقد نكاح 136
الف: مهريه 136
ب: نفقه 136
مبحث دوم: شرط تعليق انحلال عقد 136
گفتار اول: تفاوت شرط فاسخ و عناوين مشابه 137
بند اول: تفاوت شرط فاسخ و خيار شرط 137
بند دوم: تفاوت شرط فاسخ و شرط مبطل 139
گفتار دوم: قلمرو شرط فاسخ 139
بند اول: اعتبار شرط فاسخ 139
الف: دليل مخالفين شرط فاسخ 141
ب: دليل موافقين شرط فاسخ 145
بند دوم: بيان يك قاعده 148
بند سوم: فساد و افساد شرط فاسخ 149
بند چهارم: شرط فاسخ در عقود جايز 151
گفتار سوم: اثر شرط فاسخ پس از تحقق 151
بند اول: امكان تاثير شرط فاسخ در گذشته 152
بند دوم: لزوم توجه به مفاد شرط فاسخ 153
بند سوم: صرفنظر كردن از شرط فاسخ از سوي مشروط له 153
مبحث سوم: حدوث تضاد با حكم شارع 154
گفتار اول: نكاح 154
بند اول: رضاع 154
بند دوم: اصرار بر زنا 155
بند سوم: ارتداد 157
بند چهارم: تغيير جنسيت احد زوجين 158
بند پنجم: مسلمان شدن 159
بند ششم: افضاء زوجه 160
بند هشتم: لعان 160
گفتار دوم: وقف خاص 160
مبحث چهارم: موت، جنون و سفه 161
گفتار اول: در عقود جايز 162
بند اول: موت 162
بند دوم: جنون 166
بند سوم: سفه 169
بند سوم: بيهوشي و آلزايمر 169
بند چهارم: ورشكستگي 172
بند پنجم: مستي 173
گفتار دوم: در عقود لازم 174
بند اول: قبل از تحقق شرط لزوم 174
بند دوم: بعد از تحقق شرط لزوم 175
الف: اثر فوت بر انفساخ عقد كفالت 176
ب: اثر فوت بر انفساخ عقد اجاره 177
ج: تاثير موت، جنون و سفه بر نكاح 182
د: عقد لازم مستمر با شرط مباشرت 183
مبحث پنجم: انحلال عقد لازم 183
گفتار اول: شرط عقد، در ضمن عقد لازم و انحلال عقد لازم 183
بند اول: ظهور بطلان عقد اصلي 184
بند دوم: فسخ يا اقاله عقد اصلي 187
بند سوم: انفساخ عقد اصلي 188
گفتار دوم: فسخ بيع شرط 188
مبحث ششم: تحالف 191
گفتار اول: عدم وابستگي انفساخ به حكم قاضي در فرض تحالف 193
گفتار دوم: عدم وابستگي تحالف به طرح دعواي تقابل 193
گفتار سوم: انحلال واقعي و انحلال ظاهري 194
مبحث هفتم: اعمال حق شفعه 194
گفتار اول: ابطال قرارداد معارض با حق شفيع 195
گفتار دوم: عدم نفوذ قرارداد معارض با حق شفيع 196
گفتار سوم: عدم قابليت استناد قرارداد معارض با حق شفيع 198
گفتار چهارم: وقوع قرارداد معارض با حق شفيع به نحو مراعي 199
گفتار پنجم: انفساخ قرارداد معارض با حق شفيع 199
فصل چهارم: احكام انفساخ 205
مبحث اول: از بين رفتن آثار عقد 205
گفتار اول: آثار زمان بقاء عقد 205
بند اول: بازگشت عوضين به مالك قبل از عقد 206
بند دوم: از بين رفتن آثار عقد در اثر انفساخ 209
گفتار دوم: آثار مربوط به زمان انفساخ 211
بند اول: صحت ضمان عهده 211
بند دوم: عدم وجود ضمان قهري 213
مبحث دوم: اثر نفوذ اراده در شرط خلاف 216
گفتار اول: شرط عدم انفساخ 217
بند اول: انفساخ به دليل وابستگي به شخصيت طرف 217
بند دوم: انفساخ به دليل از بين رفتن اذن 217
بند سوم: انفساخ به دليل پايان مدت 224
بند چهارم: انفساخ به دليل مخالفت با شرع 226
بند پنجم: تغيير شرايط انحلال با شرط ضمن عقد 226
بند پنجم: شرط تسري احكام انفساخ به فرض بطلان و عدم نفوذ 227
بند ششم: گستره نفوذ اراده در تغيير آثار عقد 227
گفتار دوم: شرط عدم مسووليت 227
مبحث سوم: انقلاب يد 228
گفتار اول: تبديل يد اماني به يد ضماني 229
گفتار دوم: تبديل يد اماني قراردادي به يد اماني قانوني 229
بند اول: از بين رفتن سبب ايجاد اذن 229
بند دوم: انحلال قرارداد بر اثر شرط مدت 230
گفتار سوم: اجراي قاعده مايضمن در فرض انفساخ عقد 231
مبحث چهارم: احكام تصرفات در فاصله عقد تا انفساخ 232
گفتار اول: ضمانت نسبت به تغييرات موضوع معامله 232
گفتار دوم: اثر انفساخ عقد در نمائات 233
بند اول: تفكيك منافع متصل و منفصل 233
بند دوم: اثر تراضي در بازگشت منافع 236
گفتار سوم: حكم تصرفات 237
بند اول: تصرف مادي 237
بند دوم: تصرف حقوقي 238
مبحث پنجم: ارتباط انفساخ و ساير عناوين 240
گفتار اول: انفساخ و نفي ضرر 240
گفتار دوم: انفساخ و استيفاء 242
گفتار سوم: انفساخ و خسارات ناشي از تسبيب 244
گفتار چهارم: انفساخ و تحقق غرر 245
مبحث ششم: بار اثبات دعوي در دعاوي انفساخ 247
گفتار اول: انفساخ ناشي از تعذر 248
گفتار دوم: انفساخ ناشي از حدوث مانع 249
گفتار سوم: اختلاف در زمان حدوث عامل انفساخ 249
بند اول: اختلاف در زمان تلف 249
بند دوم: اختلاف در زمان اجراي موضوع 250
گفتار چهارم: اختلاف در آثار انفساخ 251
منابع 255