ديباچه استاد دكترنجاد علي الماسي 13
سخن نويسنده با خوانندگان 15
اهميت حقوق تعهدات 18
فصل اوّل: كليات حقوق تعهدات 19
مبحث نخست: تمايز اعمال مادي از حقوقي و امور معنوي 19
گفتار اول: معيارهاي شناخت عمل مادي ازحقوقي 19
1. اختلاف درنحوه ايجاد اعمال حقوقي و مادي 19
2. تمايز در شرايط عامل 21
3. تفاوت در آثار عمل 23
گفتار دوم: وجوه تميز سه جهانِ اعتبار، مادّه، الهيات 25
الف. تبيين سه جهان 25
1. جهانِ فيزيك يا ماده 25
2. جهان الهيات يا عالم مَعنا 25
3. جهانِ حقوق يا اعتبار 26
ب. تشابه و تفاوت‌هاي سه جهان با يكديگر 26
1. تشابه امور معنوي با امور حقوقي 26
2. تشابه امور مادي با امورحقوقي 28
مبحث دوم: تمايز اعمال حقوقي از وقايع حقوقي 30
گفتار نخست: واقعه حقوقي قهري 30
الف. تمايز واقعه حقوقي قهري از ارادي 30
ب. مصاديق تمثيلي وقايع حقوقي قهري 30
1. تولد (ولادت) 31
2. مرگ (فوت) 31
3. تَهاتُر 33
4. مالكيَّت ما فِي الذِّمه 34
گفتار دوم: واقعه حقوقي ارادي 35
الف. تبيين مفهوم 35
ب. مصاديق تمثيلي وقايع حقوقي ارادي 35
1. غصب و امور در حكم آن 35
2. اتلاف 38
3. تَسبيب 39
4. استيفاء 40
5. ايفاي ناروا 41
6. اداره فضولي مال غير 41
گفتار سوم: اعمال حقوقي 43
الف. اقسام اعمال حقوقي 43
1. عقدCONTRACT 43
2. ايقاع UNILATERAL ACT 44
3. عمل حقوقي ساده و مركب 46
ب. آثار عمل حقوقي 49
1. تبيين مفهوم «اثرِ حقوقي» 49
2. وضعيت شرط مخالفِ اثرِ اصلي عقد 50
فصل دوم: تشكيل قراردادها وتعهدات 51
تمهيد مقدمه 51
مبحث اول: كليات موضوع 51
1. ضمانت اجراي تخلف ازشرايط صحت تشكيل عقد 51
2. مفهوم رُكن در قراردادها 52
3. عنوان صحيح خواسته در حالت بطلان و صحت عقد 53
4. بررسي آراي محاكم درحالت بطلان(Void) يا فسخ عقدrecision)) 55
5. تميز عقد غيرنافذ از باطل 58
6. مصاديق تمثيلي عقد غيرنافذ 59
7. تميزعقد قابل فسخ Revocable Contractاز باطل Void Contract 64
8. تميز عقد قابل فسخ از عقد خياريOptional Contract 64
9. تميز عقد غيرنافذ از قابل فسخ Revocable contract 64
10. تميز عقد منفسخ ازعقد باطل 65
11. عقد غيرقابل استناد در برابر دُيان 67
مبحث دوم: شرايط عمومي صحت قراردادها 68
گفتار نخست: قصد انشاء 69
الف. طرحِ كليات 69
1. مفهوم و جوهرِ قصدِ انشاء (Intention to creat legal relation ) 69
2. تميز« اِنشاء » از « اِخبار» 70
ب. مصاديق بطلان عقد به جهت فقدان قصد 70
1. قراردادهاي اشخاص مست و خواب و امثال آن 71
2. قرارداد صوري 71
3. تحليلِ يك پرونده درخصوص معامله صوري 71
4. قراردادهاي صغيرغيرمميِّز و مجنون 76
5. انعقاد عقد درمالِ غيرمقدورُ التسليم 78
گفتار دوم: موضوع معين مورد معامله 79
الف. طرح كليات 79
1. رفع ابهام از موضوعِ معامله دراقسام مختلف عين 79
2. استثنائات مُعَيَّن بودن مورد معامله 81
ب. مصاديق مبهم بودن موردِ معامله 82
1. شرطِ مجهول موجب جهل به عِوَضِين 83
2. بطلان بيعِ دين به دين 84
3 . بطلان تعليق عقود مُعَوَّض به فوتِ موصي 85
گفتار سوّم: مشروعيَّتِ جَهَتِ معامله 87
1. تفاوت جهتِ معامله وجهتِ عقد 87
2. تبيين مفهومِ «مشروعيَّت» 87
3. مصاديق نامشروع بودن جهتِ عقد 90
گفتارچهارم: ايجاب و قبول و شرايط صحّت آن 91
1. مفهوم ايجاب و قبول 91
2. مفهوم عدم تشكيل عقد 92
3. مصاديق عدم تطابق مفادِ ايجاب با قبول 95
گفتار پنجم: ممنوعيت شرط خلاف مُقتَضاي ذات عقد 101
الف. طرحِ كليات 101
1. تبيين موضوع 101
2. تميز مُقتَضاي اطلاق از مُقتَضاي ذات عقد 102
ب. تحليل گزيده ازدعاوي دادگستري 102
1. منعِ انتقال مال توسط ولي قهري تا رسيدن محجور به بلوغ و رشد 102
2. فروض مختلف شرط منع نقل و انتقال خريدار درمدَّت معين 103
3. شرط پرداخت خسارت در صورت فسخ معامله 105
مبحث سوم: شرايط اختصاصي صحَّت قراردادها 108
1. تبيين موضوع 108
2. شرط اول- ضرورتِ قبض در عقود عيني 109
3. شرط دوم- ضرورت غيراستهلاكي بودن مال در برخي عقود 114
4. شرط سوم- ضرورت تعيين مدَّت در برخي عقود 115
5. تميز « نكاح موقَّت » از « نامزدي» 117
6. شرط چهارم- ضرورت مُنجَّز يا مُعَلَّق بودن برخي از عقود 121
7. شرط پنجم- ضرروت عين يا منفعت بودن مال در برخي عقود 123
8. شرط ششم- ضرورت مُشاع بودن مال در برخي اعمال حقوقي 127
9. شرط ششم- ضرورت تشريفاتي بودن تشكيل برخي عقود 129
10. ضمانت اجراي عدم رعايت تشريفات درعقود تشريفاتي 132
11. شرط هفتم- ضرورت بكار بردن لفظ در برخي اعمال حقوقي 133
12. شرط هشتم- ضرورت سه اراده اي بودن عقد حواله 133
13. شرط نهم- ضرورت وجه نقد بودن سرمايه در مضاربه 135
14. شرط دهم- ضرورت مِثلي بودن مال در عقد قرض 135
15. شرط يازدهم- ضرورت طلا و نقره بودن مال موضوع عقد دربيع صَرف 136
16. شرط دوازدهم- ضرورت وجود عقد مَنشاء در اعمال حقوقي تَبَعي 137
17. شرط سيزدهم- ضرورت احتمالي بودن حدود تعهد يكي ازطرفين در عقود احتمالي چون بيمه عمر 139
18. شرط چهاردهم- ضرورت شانسي بودن تعهد يكي از طرفين درگروبنديِ سواركاري، تيراندازي، شمشيرزني 139
19. شرط پانزدهم - ضرورت وجود عِوَضِين در عقود مُعاوضي 140
20. شرط شانزدهم - ضرورت فقدان عِوَضِ متقابل درعقود رايگان 141
21. شرط هفدهم- ضرورت انتقال حق ارتفاق همراه باملك(ماده 93ق.م) 142
22.شرط هيجدهم- ضرورت فقير بودن تمليك كننده درعقد صدقه(ماده 807 ق.م) 144
23. شرط نوزدهم- نكاح با تمام شرايط اختصاصي آن 144
24. تنهاترين هاي قانون مدني 147
فصل سوم: عيوب اراده 151
مبحث نخست: اكراه Duress 151
1.مفهوم اكراه 151
2. اقسام اكراه 152
3. قرارداد اكراهي در فقه اماميه 153
4. قرارداد اكراهي در قانون مدني 154
5. ترس ناشي از احترام يا ترس احترام آميز 155
6. شرايط اكراه 156
7. تعريف اضطرار 159
8. تفاوت اضطرار و اكراه 160
9. اكراه و اضطرار درحقوق كيفري 160
مبحث دوم: اشتباه Mistake 161
گفتار نخست: اشتباهات سبب بطلان عقد 162
1. اشتباه در نوع عقد 162
2. اشتباه در موضوعِ عقد 163
3. اشتباه در وصف اساسيِ موردِ معامله 163
4. اشتباه در شخصِ طرف وقتي شخصيت او علت عمده عقد باشد 165
گفتار دوم: اشتباهاتِ موجدِ حقّ فسخ 168
گفتار سوم: اشتباهات بي تاثير درسرنوشت عقد 169
فصل چهارم: شروط ضمن عقد 171
مبحث نخست: كليات شروط 171
گفتارنخست: معاني مختلف شرط 171
1. شرط در اصطلاح فقه و اصول 171
2. شرط در اصطلاح نحو و ادبيات عرب 172
3. شرط در اصطلاح درحقوق تعهدات 172
4. مفهوم مُقتضي و شرط 173
گفتار دوم: اقسام شرط از جهت ذكر يا عدم ذكردرعقد 174
مبحث دوم: اقسام شرط ازجهت صحت وعدم صحت 176
گفتار نخست: شروط صحيح 177
1. تعريف و اقسام شروط صحيح 177
2. تفاوتهاي شرط فعل و نتيجه 178
گفتار دوم: شروط ناصحيح 182
بند اول: شروط باطل يا فاسد 183
1. شرط غيرمقدور 183
2. شرط بي فايده 184
3. شرط نامشروع ( Illegality) 184
4. شروط مجهول و مردَّد 185
بند دوم: شروطِ موجبِ بطلان عقد 186
1. شرط خلاف مقتضاي ذات عقد 186
2. شرط مجهولي كه موجب جهل به عوضين يا يكي ازآنها شود . 187
3. شرط نامشروعي كه جهت عقد را نامشروع كند 187
مبحث سوم: ضمانت اجراي تخلف از شروط 187
مبحث چهارم: تاثير انحلال عقد بر شرط 188
گفتار نخست: تاثير انحلال عقد بر شرط فعل 189
گفتار دوم: تاثير انحلال عقد بر شرط نتيجه 190
فصل پنجم: انحلال قراردادها وتعهدات 191
تبيين مفهوم « انحلال » 191
مبحث نخست: اسباب قهري انحلال قراردادها 191
طرح بحث 191
گفتار اول: تلف موردِ معامله قبل قبض و امورِ درحكم آن (ماده387 ق.م) 192
1. تعريف قاعده 192
2. شروط تحقق قاعده تلف مبيع قبل قبض 192
گفتار دوم: زوال اراده در عقود اِذني 194
1. تمايز عقود اذني از غيراذني 194
2. تقسيمات جامع عقد از حيث لزوم و جواز 195
گفتار سوم: اسباب قهري سقوط تعهدات 201
1. طرح بحث 201
2. تَهاتُر 201
3. مالكيَّت ما فِي الذِّمه 204
4. وجه تمايز مالكيَّت ما فِي الذمه و تَهاتُر 204
5. اسباب ايجاد مالكيَّت ما في الذمه 205
مبحث دوم: اسباب ارادي انحلال عقود و تعهدات 207
طرح بحث 207
گفتار نخست: اِقالِه يا تَفاسُخ يا تَقايُل 207
1. تبيين ماهيت 207
2. تلف مال در زمان اجراي اقاله 210
گفتار دوم: فسخ (Recision Right of) 211
1. تبيين ماهيت 211
2. ممنوعيت سوءِ استفاده از حق فسخ درنامزدي 212
3. ممنوعيت سوءِ استفاده از استعفاء در وكالت 213
4. تفاوت فسخRight of Revocatio و نقض قرارداد Breach of contract 214
گفتارسوم: اِبراء 216
گفتار چهارم: تبديل تعهد 216
گفتار پنجم: وفاي به عهد 217
« مسائل امتحاني » 219
فهرست لغات و اصطلاحات به زبان انگليسي 233
منابع و مآخذ 239
سايرآثاري كه ازهمين نويسنده در انتشارات مجد به چاپ رسيده است 255