کاربرد مسایل بنیادین اصول فقه در حقوق: نخست، به معنای جریان مسایل بنیادین اصول فقه در کلیة رشته‌های حقوقی و ازجمله حقوق خصوصی، کیفری، عمومی و اقتصادی است؛ به این بیان که هر گاه قانون‌گذار ایران مقرره‌ای را در گستردة حقوق مزبور بخواهد تهیه، تدوین و تصویب کند، باید ابتدا آن را از منابع استنباط و بر اساس اصول فقه تحصیل کند سپس در تدوین و تصویب آن مقرره به سیر مراحل قانونی شدن اقدام نماید و این مطلب یکی از ضرورت‌های یادگیری اصول فقه در حقوق ایران است. اصل چهارم قانون اساسی، مدرک و استناد ادعای مزبور است؛ دوم، به معنای تفسیر مواد قانونی با مسایل بنیادین اصول فقه در موارد: 1. اجمال مواد قانونی، 2. ابهام مواد قانونی، 3. فقدان مواد قانونی یا همان سکوت قانون، 4. تعارض مواد قوانین است؛ سوم، به معنای جریان مسایل بنیادین اصول فقه در تطبیق استنباطات اصولی - فقهی با حقوق موضوعه یا حقوق عرفی است تا تفاوت یا تشابه و نیز سازگاری و تعارض دو مقرره معلوم گردد و در نتیجه، تصمیم متخذه را در تبعیت و نیز عدم تبعیت از مقررة خاص حقوق عرفی برای قانون‌گذاران تسهیل نماید.

این نوشتار با عنوان «کاربرد مسایل اصول فقه در حقوق» مطابق سرفصل‌های درس اصول فقه (2) مصوب «شورای عالی برنامه‌ریزی و گسترش آموزش‌عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» تهیه شده است و منبع درسی برای اصول فقه (2) رشتة حقوق است.

هر چند دانشمند محترم، جناب آقای دکتر حیدر باقری اصل، دو کتاب دیگری نیز به نام: «منابع اصول استنباط حقوق»، و «اصول عملی و تعارض ادلة استنباط حقوق» در خصوص موضوع این کتاب دارند ولی ویژگی این دو کتاب طرح مسایل تفصیلی اصول فقه و استفاده از مثال‌های متعدد حقوقی در توضیح مسایل اصولی است و این دو اثر گران‌سنگ و گران‌بها برای دوره‌های تحصیلات تکمیلی حقوق و نیز رشتة فقه و حقوق اسلامی مفید ارزیابی می‌شوند اما فرصت محدود طرح مسایل اصول فقه در دوره‌های کارشناسی حقوق، ضرورت تدوین اثر اختصاری حاضر را توجیه می‌کند. این کار توسط اینجانب (سعیده باقری اصل) بر اساس متن دو کتاب استاد دانشمند، جناب دکتر حیدر باقری اصل، به شرح مزبور انجام گرفت و به نوعی این دو کتاب معظمٌ‌له، تلخیص و البته با ویرایش جدید و منطبق با سرفصل دورة کارشناسی و رعایت فرصت محدود دورة کارشناسی حقوق برای طرح مسایل اصولی تهیه و تنظیم گردید و همین امر نیز جنبة نوآوری کتاب حاضر تلقی می‌شود.

ازاین‌رو، ویژگی اصلی این اثر نسبت به دو کتاب مزبور، طرح مسایل اصول فقه اختصاری تا حد ممکن و استفاده از یک مثال برای توضیح و تحلیل هر مسئله است تا همة مسایل اصولی بر اساس سرفصل مصوب درس در فرصت طول یک ترم قابل تدریس برای استاد این درس باشد و دانشجو نیز بهرة لازم و کافی را بتواند از همة مسایل سرفصل درس اصول فقه ببرد و کاربرد اصول فقه را در حقوق تجربه و تمرین کند تا بتواند در هنگام فراغت از تحصیل دورة حقوق و اشتغال به کار حقوقی نظیر قضاوت، وکالت و محقق حقوق از درس اصول فقه بهرة لازم و کافی ببرد و آثار آموزش صحیح این درس را در زندگی علمی و حرفة اشتغالی خود دریابد.