شکل­گیری اتحادیه اروپا فصل نوینی در ادبیات روابط بین­الملل، علم روابط بین­الملل و کلیت جامعه بین­الملل محسوب می­شود. این اتحادیه با 28 عضو امروزه برخی مفاهیم سنتی روابط بین­الملل مانند دولت ـ ملت، حاکمیت، عبور و مرور، اصل خودیاری و دولت محوری (در نگاه رئالیستی آن)، مسائل غیرمادی (هنجار و ارزش) و غیره را ناخواسته دچار تحول نموده است. مبنای اقتصادی همگرایی به حوزه­های مختلف رسوخ نموده و شناخت این اتحادیه را بیش از پیش مهم نموده است. اتحادیه اروپا توانسته است علاوه بر ساختارهای مادی، به توسعه ساختارهای غیرمادی و ارزشی نیز بپردازد. به طوری که این اتحادیه، جایگاه ویژه­ای در نظام جهانی از طریق ترویج ارزش­ها و هنجارهای خاص بر عهده دارد که امروزه تحت عنوان قدرت هنجاری مطرح است. ارزش­های هنجاری مربوط به دموکراسی، هویت جمعی، دیپلماسی فعال، افزایش نقش در هنجارهای بین­المللی، احترام به حقوق بشر و ارتقای آن، احترام به حکومت قانون و غیره از جمله ویژگی­های اتحادیه اروپا هستند که می­توانند نقش مؤثری در ارتقای جایگاه اتحادیه اروپا در جامعه بین­الملل ایفا نمایند. امروزه با پر رنگ­تر شدن نقش چنین عواملی در کنار سایر عوامل سنتی مانند قدرت نظامی و اقتصادی، زمینه برای افزایش نقش اتحادیه اروپا در جامعه بین­الملل فراهم گردیده است.

با توجه به تحولاتی (مانند بحران اقتصادی، رأی منفی به قانون اساسی در برخی کشورهای عضو، عملیات تروریستی، روی کار آمدن احزاب مخالف همگرایی بیشتر در اتحادیه اروپا، بحران اکراین) که در قاره اروپا و به طور مشخص­تر در اتحادیه اروپا رخ داده است، باید اذعان نماییم که ساختارهای ارزشی و هنجاری توانسته است کمک شایانی به سر پا ماندن اتحادیه اروپا به عنوان یک کنش­گر مستقل در جامعه بین­الملل نماید. در حالی که بسیاری از واگرایی و فروپاشی اتحادیه اروپا و در سطحی پایین­تر، پایان همگرایی اعضای این اتحادیه سخن به میان می­آورند، باید گفت که این اتحادیه و شناخت آن، به ویژه از بُعد هنجاری و ارزشی بسیار حائز اهمیت است زیرا:

1. اتحادیه اروپا یک کنش­گر منحصر به فرد در جامعه بین­الملل به حساب می­آید؛


2. اتحادیه اروپا خود را پیشرو در ارزش­هایی چون حقوق بشر، دموکراسی، حاکمیت قانون و حکمرانی خوب می­پندارد؛


3. اتحادیه اروپا طی سال­های اخیر با وجود چالش­های اقتصادی، گام­های ارزشمندی در جهت همگرایی در سایر حوزه­ها برداشته است؛


4. اتحادیه اروپا یک بازیگر قدرتمند چند بُعدی در جامعه بین­الملل محسوب می­شود؛


5. اتحادیه اروپا به عنوان یک نهاد بین­المللی قاره­ای، خود را الگو بخش سایر نهادهای بین­المللی در نقاط مختلف جهان می­داند و به نوعی در این زمینه، پیشرو است؛


6. آینده سیاسی بسیاری از کشورهای اروپا به آینده اتحادیه اروپا به صورت مستقیم و غیرمستقیم گره خورده است؛


7. اتحادیه اروپا در سال­های اخیر روابط خود با سایر بازیگران را سعی کرده است در ابعاد ارزشی و هنجاری در کنار بُعد اقتصادی سامان دهد.

بنابراین مشاهده می­شود که این بازیگر جهانی چه اثرات اجتناب­ناپذیری بر جامعه بین­الملل دارد که شناخت آن را به صورت دانشگاهی و کاربردی حائز اهمیت می­نماید. کتاب حاضر کوششی در این جهت محسوب می­شود و نگارندگان سعی نموده­اند به پرسش­های مهمی در این راستا پاسخ گویند و خلأهای پژوهشی که در این راستا وجود دارد تا حدودی پر نمایند. پرداختن یک بُعدی به اتحادیه اروپا فهم جایگاه آن در جامعه بین­المللی را ابتر می­گذارد؛ بر این اساس پژوهش حاضر با عنایت به کارهای ارزشمند سایر پژوهشگران و اساتید این حوزه که اکثراً بر مبنای همگرایی اقتصادی و جایگاه مادی اتحادیه اروپا در نظام بین­الملل سامان یافته­اند، درصدد است متغیرهای اثرگذار قدرت ارزشی و هنجاری را به آنها بیفزاید تا درک دقیقی از جایگاه اتحادیه اروپا در جامعه بین­الملل حاصل آید. کتاب حاضر از نخستین کتاب­هایی در داخل کشور می­باشد که به بُعد ارزشی ـ هنجاری اتحادیه اروپا در کنار بُعد مادی آن پرداخته است، بنابراین بی تردید کاستی­های بسیاری وجود داشته و خواهد داشت؛ لیکن نگارندگان از هر گونه انتقاد، پیشنهاد و توصیه صاحب­نظران و اساتید گرامی استقبال نموده و دست آنان را به گرمی خواهند فشرد.