ديباچه 11
مقدمه 13
فصل اول: توسل به زور و محدوه آن در حقوق بين‌الملل 21
بخش اول: بررسي حقوقي توسل به زور در حقوق بين‌الملل 21
گفتار اول: تاريخچه توسل به زور 22
بند اول: دوران پيش از جنگ اول جهاني 23
بند دوم: دوران پس از جنگ جهاني تا سال 1945 25
بند سوم: دوران پس از سال 1945 م 27
گفتار دوم: مفهوم و ماهيت توسل به زور و تحول در گسترش آن 28
گفتار سوم: توسل به زور و ماهيت تجاوز و اقدامات قهري 32
بخش دوم: بررسي موارد توسل به زور در حقوق بين‌الملل و مشروعيت آنها 43
گفتار اول: بررسي موارد توسل به زور توسط دولت ها 44
بند اول: تصرف و تسلط بر سرزمين دولت ديگر 44
بند دوم: دفاع مشروع انفرادي 46
بند سوم:‌ دفاع پيشگيرانه 48
بند چهارم: حمايت از جان و مال اتباع 49
بند پنجم: اعمال تلافي جويانه 51
گفتار دوم: بررسي موارد توسل به زور توسط سازمان ملل و سازمان‌هاي منطقه‌اي 53
بند اول: مداخلات بشردوستانه 53
بند دوم: جلوگيري از نقض قواعد حقوق بشر دوستانه 55
بند سوم:‌ حكومتهاي نامشروع و مداخله براي حمايت از دموكراسي 56
بند چهارم: مقابله با تسليحات كشتار جمعي 58
بند پنجم: ساير موارد اقدامات قهري در پرتو توسعه مفهوم صلح و امنيت بين¬المللي 62
گفتار سوم:‌بررسي موارد يكسان توسل به زور توسط دولت‌ها يا سازمان ملل و سازمان‌هاي منطقه‌اي 64
بند اول: دفاع مشروع جمعي 64
بند دوم: حمايت از حق تعيين سرنوشت و جنبش‌هاي آزادي بخش ملي 66
بند سوم: ‌شورشهاي داخلي 68
بند چهارم: مقابله با اقدامات تروريستي 70
فصل دوم: پيدايش و تبلور مفاهيم منطقه‌گرايي و سازمان‌هاي منطقه‌اي در جامعه بين‌المللي و جايگاه آنها در حقوق بين‌الملل 75
بخش اول: كالبد شكافي سازمان‌هاي بين‌المللي در جامعه بين‌المللي 75
گفتار اول: كلياتي پيرامون سازمان‌هاي بين‌المللي 76
بند اول: تعريف 76
بند دوم: ماهيت حقوقي سازمان‌هاي بين‌المللي 78
بند سوم: طبقه بندي سازمان‌هاي بين‌المللي 82
گفتار دوم: تبلور مفاهيم «منطقه و منطقه‌گرايي» در جامعه بين‌المللي و نظام ملل متحد 86
بند اول: بررسي مفاهيم منطقه‌اي 87
1- منطقه 87
2- منطقه گرايي 90
3- سازمان منطقه‌اي و زير منطقه‌اي 91
4- امنيت منطقه‌اي 94
5- تفكيك ميان موسسات و ترتيبات منطقه‌اي 95
6- بررسي تفاسير مربوط به سازمان‌هاي منطقه‌اي مشمول فصل هشتم منشور 99
بند دوم: جهاني شدن امنيت و امنيت منطقه‌اي: تقابل دو ديدگاه 106
1- منطقه گرايان 108
2- جهان گرايان 110
گفتار سوم: طبقه بندي سازمان‌هاي منطقه‌اي 113
بند اول: دوران جنگ سرد 113
1- سازمان‌هاي دفاع دسته جمعي منطقه‌اي (موضوع فصل هفتم منشور) 114
2- سازمان‌هاي امنيت دسته جمعي منطقه‌اي (موضوع فصل هشتم منشور) 119
3- سازمان‌هاي منطقه‌اي ديگر 128
بخش دوم: جايگاه سازمان‌هاي منطقه‌اي در حقوق بين‌الملل 133
گفتار اول: جايگاه سازمان‌هاي منطقه‌اي در دوره جنگ سرد 134
گفتار دوم: جايگاه سازمان‌هاي منطقه‌اي در دوره پس از جنگ سرد 137
بند اول: بالا گرفتن بحرانها و منازعات منطقه‌اي و داخلي 139
بند دوم: توانايي سازمان‌هاي منطقه‌اي براي اداره منازعات و خصايص ويژه آنها 140
بند سوم: محدوديت سازمان ملل متحد در ابزارها و امكانات 142
بند چهارم: موانع و محدوديت‌هاي توسل به فصل هفتم منشور 143
بند پنجم: موانع و محدوديت‌هاي عمليات حفظ صلح سازمان ملل متحد 145
بند ششم: خودداري سازمان ملل متحد از رسيدگي به مسائل منطقه‌اي در جهت تقويت سازمان‌هاي منطقه‌اي 146
بند هفتم: بي كفايتي هاي سازمان ملل متحد و مشكلات ساختاري آن 147
گفتار سوم: احياء فصل هشتم منشور ملل متحد و اعتلاي جايگاه سازمان‌هاي منطقه‌اي در حقوق بين‌الملل 149
بند اول: تاريخچه شكل گيري مقرارت فصل هشتم منشور ملل متحد 151
بند دوم: ‌بررسي دستور كاري براي صلح و مكمل دستور كاري براي صلح 159
بند سوم: اعتلاي جايگاه سازمان‌هاي منطقه‌اي در اسناد بين‌المللي و همكاري با سازمان ملل متحد 168
فصل سوم: نظام امنيت جمعي و عملكرد سازمان‌هاي منطقه¬ايي در پرتو فصل هشتم منشور ملل متحد 175
بخش اول: سازمان ملل متحد و بررسي نحوه ارتباط و تعامل با نهادهاي منطقه‌اي 175
گفتار اول: نگرشي بر نظام امنيت جمعي ملل متحد 178
گفتار دوم: عمليات حفظ صلح و توسل به زور سازمان‌هاي منطقه‌اي 187
گفتار سوم: بررسي مفاد مواد فصل هشتم منشور ملل متحد و اقدامات منطقه‌اي وفق منشور 209
بند اول: اقداماتي كه سازمان‌هاي منطقه‌اي بدون نياز به مجوز شوراي امنيت انجام مي‌دهند 211
1- تناسب اقدامات منطقه‌اي 212
2- حيطه صلاحيت سازمان‌هاي منطقه‌اي در حل و فصل مسالمت آميز اختلافات دولت هاي ثالث 214
3- روشهاي حل و فصل مسالمت آميز اختلافات منطقه‌اي 215
4- بررسي اولويت سازمان‌هاي منطقه‌اي در حل و فصل اختلافات منطقه‌اي 216
5- رويه حل و فصل مسالمت آميز اختلافات منطقه‌اي 218
بند دوم: اقداماتي كه براي انجام آنها توسط سازمان‌هاي منطقه‌اي مجوز شوراي امنيت لازم است 219
1- مفهوم اقدامات اجرايي يا قهرآميز 221
2- اعطاي مجوز به سازمان‌هاي منطقه‌اي توسط شوراي امنيت 224
3- حيطه صلاحيت اقدامات سازمان‌هاي منطقه‌اي نسبت به دولت ثالث 229
4- استثناء اقدامات عليه دولت دشمن 231
5- سيستم نظارت و گزارش دهي سازمان‌هاي منطقه‌اي 231
گفتار چهارم: پيمان هاي منطقه‌اي و سيستم دفاع دسته جمعي 233
بخش دوم: بررسي عملكرد برخي از سازمان‌هاي منطقه‌اي در پرتو فصل هشتم منشور ملل متحد 243
گفتار اول: سازمان پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو NATO) 244
بند اول: ناتو به عنوان سازمان منطقه‌اي موضوع فصل هشتم منشور ملل متحد 244
بند دوم: فراآتلانتيك گرايي در عملكرد ناتو 253
گفتار دوم: سازمان امنيت و همكاري اروپا (OSCE) 264
بند اول: OSCE، الگوي «صلح پايدار» و همكاري با سازمان ملل متحد 264
بند دوم: عملكرد OSCE دربحرانهاي بالكان و آسياي مركزي و قفقاز 269
گفتار سوم: جامعه اقتصادي دولتهاي آفريقاي غربي (اكوواس ECOWAS) 276
بند اول: اكوواس، رويكردي «سياسي - نظامي» ناشي از خلاء تامين امنيت 276
بند دوم: عملكرد اكوواس در تامين صلح و امنيت منطقه 278
گفتار چهارم: اتحاديه ملل جنوب شرق آسيا (آ.سه.آن ASEAN) 286
بند اول: آسه آن، الگوي «امنيت جامع» و فعال چند منظوره 286
بند دوم: نقش و عملكرد آ.سه.آن در مديريت منازعات و تامين امنيت 290
نتيجه گيري و پيشنهادات 295
فهرست منابع 314