پيشگفتار 11
مقدمه 13

فصل اول: مفاهيم و مباني (نظريه‌ها) 23
مبحث اول: مفهوم سبب 26
گفتار اول: مفهوم لغوي سبب 26
گفتار دوم: مفهوم سبب در اصول فقه 27
گفتار سوم: مفهوم سبب در فقه 28
گفتار چهارم: مفهوم سبب در حقوق 31
مبحث دوم: مفهوم علت 35
گفتار اول: مفهوم لغوي علت 35
گفتار دوم: مفهوم علت در فلسفه 35
گفتار سوم: مفهوم علت در فقه 36
گفتار چهارم: مفهوم علت در حقوق 36
مبحث سوم: مفهوم شرط 38
گفتار اول: مفهوم لغوي شرط 38
گفتار دوم: مفهوم شرط در اصول 38
گفتار سوم: مفهوم شرط در فقه 39
گفتار چهارم: مفهوم شرط در حقوق 40
مبحث چهارم: مقايسة سبب، علت و شرط با يكديگر 41
گفتار اول: تفاوت سبب و علت 41
گفتار دوم: تفاوت علت و شرط 42
گفتار سوم: تفاوت شرط و سبب 42
مبحث پنجم: نظرية‌هاي مرسوم براي شناخت سبب موجد مسئوليّت (سبب حقوقي) 45
گفتار اول: نظرية برابري اسباب 47
گفتار دوم: نظرية سبب نزديك 52
گفتار سوم: نظرية سبب مقدم در تأثير 54
گفتار چهارم: نظرية سبب متعارف و مناسب 60
مبحث ششم: مفهوم و شرايط سبب خارجي 70
گفتار اول: مفهوم سبب خارجي 72
گفتار دوم: شرايط سبب خارجي 74
مبحث هفتم: اقسام سبب خارجي 77
گفتار اول: قوة قاهره و شرايط آن 78
بند اول: غيرقابل اجتناب بودن 80
بند دوم: غيرقابل پيش‌بيني بودن 81
بند سوم: خارجي بودن 83
گفتار دوم: تقصير زيان‌ديده 87
بند اول: مفهوم تقصير 87
بند دوم: عناصر تقصير 88
الف) عنصر مادي 89
ب) عنصر معنوي 91
ج) عنصر قانوني 94
گفتار سوم: فعل غير (شخص ثالث) 94

فصل دوم: تأثير سبب خارجي بر مسئوليّت مدني 97
مبحث اول: تعدد اسباب 100
گفتار اول: ماهيت و مبناي حقوقي تعهد 102
به جبران خسارت در صورت تعدد اسباب 102
گفتار دوم: مفهوم مسئوليّت كامل 103
گفتار سوم: مبناي حقوقي مسئوليّت كامل بين مسئولان متعدد 106
گفتار چهارم: نظرية سببيّت كلي 108
بند اول: طبيعت رابطة سببيّت 108
بند دوم: ضرورت عملي 109
گفتار پنجم: نظرية سببيّت جزيي (مسئوليّت كامل، تضمين نفع زيان‌ديده) 111
گفتار ششم: موضع روية قضايي و حقوقدانان در برابر دو نظرية سببيّت كلي و سببيّت جزيي 112
بند اول: ‌در حقوق فرانسه 112
بند دوم: در حقوق مصر 114
بند سوم: در حقوق ايران 116
مبحث دوم: تأثير قوة قاهره بر مسئوليّت مدني 122
گفتار اول: قوة قاهره سبب منحصر خسارت است 122
گفتار دوم: قوة قاهره يكي از اسباب خسارت است 124
بند اول: تأثير همراهي قوة قاهره با تقصير خوانده بر مسئوليّت مدني در حقوق فرانسه 125
الف) حكم مسئله بنا بر نظرية سببيّت كلي 125
ب) حكم مسئله بنابر نظرية سببيّت جزيي 127
1- مسئوليّت كامل بر مبناي سببيّت جزيي و وجه تمايز آن با سببيّت كلي 128
2- ‌مسئوليّت جزيي (كاهش مسئوليّت) 129
بند دوم: تأثير همراهي قوة قاهره با تقصير خوانده بر مسئوليّت مدني در حقوق مصر 130
بند سوم: تأثير همراهي قوة قاهره با تقصير خوانده بر مسئوليّت مدني در حقوق ايران 130
الف) ‌نظرية كاهش مسئوليّت 131
ب) نظرية مسئوليّت كامل 131
مبحث سوم: تأثير تقصير زيان‌ديده بر مسئوليّت مدني 136
گفتار اول: تأثير تقصير زيان‌ديده بر مسئوليّت مدني در حقوق فرانسه 137
بند اول: موضع حقوقدانان دربارة تأثير تقصير زيان‌ديده 137
بند دوم: موضع روية قضايي دربارة تأثير تقصير زيان‌ديده و قلمرو آن 139
الف) پذيرش تقسيم مسئوليّت 139
ب) عدم پذيرش تقسيم مسئوليّت 140
ج) پذيرش تقسيم مسئوليّت در فرض تقصير زيان‌ديده 140
د) قلمرو اجراي تقسيم مسئوليّت و مبناي آن 141
بند سوم: تأثير تقصير زيان‌ديدة مستقيم بر حق جبران خسارت زيان‌ديدگانِ غير مستقيم 142
الف) موضع حقوقدانان 144
1- موضع حقوقدان مخالف تقسيم مسئوليّت 145
2- موضع حقوقدانان موافق تقسيم مسئوليّت 145
ب) موضع روية قضايي 147
گفتار دوم: تأثير تقصير زيان‌ديده بر مسئوليّت مدني در حقوق مصر 149
بند اول: معافيت كامل از مسئوليّت 149
الف) معافيت كامل در اثر تقصير زيان‌ديده 149
ب) معافيت كامل در اثر فعل زيان‌ديده 154
بند دوم: تقسيم مسئوليّت 155
بند سوم: تأثير تقصير زيان‌ديدة مستقيم بر حق زيان‌ديدگان غيرمستقيم 158
گفتار سوم: تأثير تقصير زيان‌ديده بر مسئوليّت مدني در حقوق ايران 159
بند اول: تأثير تقصير زيان‌ديده در صورت ارتكاب تقصير از سوي خوانده 159
بند دوم: تأثير تقصير زيان‌ديده با وجود مسئوليّت مفروض خوانده 162
الف) تقصير زيان‌ديده سبب منحصر خسارت است 163
ب) تقصير زيان‌ديده سبب منحصر خسارت نيست 164
بند سوم: تأثير تقصير زيان‌ديدة مستقيم بر مسئوليّت خوانده در برابر زيان‌ديدگان غيرمستقيم 165
مبحث چهارم: تأثير فعل غير (شخص ثالث) بر مسئوليّت مدني 169
گفتار اول: تأثير فعل غير بر مسئوليّت مدني در حقوق فرانسه 169
بند اول: معافيت كامل از مسئوليّت 170
بند دوم: تقسيم مسئوليّت (كاهش مسئوليّت) 171
گفتار دوم: تأثير فعل غير بر مسئوليّت مدني در حقوق مصر 173
بند اول: معافيت كامل از مسئوليّت 173
بند دوم: تقسيم مسئوليّت 174
گفتار سوم: تأثير فعل غير بر مسئوليّت مدني در حقوق ايران 175
بند اول: معافيت كامل از مسئوليّت 175
بند دوم: تقسيم مسئوليّت 179

فصل سوم: رابطة بين مسئولان پس از پرداخت تمام خسارت توسط يك مسئول 181
مبحث اول: امكان رجوع به مسئولان متعدد و حدود آن 184
گفتار اول: رجوع به مسئولان در مسئوليّت تضامني 184
گفتار دوم: رجوع به مسئولان در مسئوليّت كامل 185
بند اول: رجوع بنا بر نظرية سببيّت جزيي 185
بند دوم: رجوع بنا بر نظرية سببيّت كلي 185
الف) آثار عدم امكان رجوع 186
ب) ادله حقوقي امكان رجوع 187
مبحث دوم: تقسيم خسارت بين مسئولان 189
گفتار اول: تقسيم خسارت بين مسئولان در حقوق فرانسه 189
بند اول: تقسيم در صورت وحدت مبناي مسئوليّت 189
الف) مسئوليّت مبتني بر تقصير 190
1-معيار اول: ميزان تأثير هر سبب در ايجاد خسارت 191
2- معيار دوم: تعداد مسئولان (تقسيم به نسبت مساوي) 192
3- معيار سوم: درجة تقصير هريك از اسباب 193
ب) مسئوليّت بدون تقصير 197
بند دوم: تقسيم در صورت تفاوت مبناي مسئوليّت (اجتماع مسئوليّت بدون تقصير با مسئوليّت مبتني بر تقصير) 198
الف) موضع روية قضايي 199
ب) موضع حقوقدانان 200
1- حقوقدانان موافق روية قضايي 200
2- حقوقدانان مخالف روية قضايي 201
ج) تحليل حقوقي مسئله و ارتباط آن با شرايط سبب خارجي 204
1- شرايط سبب خارجي از ديدگاه روية قضايي 204
2-شرايط سبب خارجي از ديدگاه حقوق 207
3- تحليل حقوقي صحيح مسئله (پذيرش موضع روية قضايي با تحليلي ديگر) 208
4- پاسخ مخالفين روية قضايي 210
گفتار دوم: تقسيم خسارت بين مسئولان در حقوق مصر 213
گفتار سوم: تقسيم خسارت بين مسئولان در حقوق ايران 215
بند اول: معيار درجة تأثير 215
بند دوم: معيار درجة تقصير 216
بند سوم: معيار تقسيم به نسبت مساوي 217

فهرست منابع 221