نسب موجود یا از طریق نکاح شرعی می‌باشند که نوع طبیعی و معمول آن است که در آیات و روایات به آن اشاره شده است، اما در این میان نوعی دیگر از نسب به چشم می‌خورد که از راه نکاح شرعی ایجاد نشده است؛ مانند: «شبهه، زنا، تلقیح مصنوعی». نسبی که از راه نکاح شرعی می‌باشد، آثار فقهی و حقوقی نسب؛ مانند: ارث، نفقه، حضانت، ولایت، دیه، قصاص و غیره را دارا می‌باشد و اما نسبی که خارج از نکاح شرعی هستند، نمی‌توان به راحتی آثار نسب را شامل حال آن‌ها دانست. از این جهت، برای این‌که محدودۀ آثار فقهی و حقوقی نسب (ارث، نفقه، حضانت، دیه، قصاص و ...) را نسبت به فرزندان حاصل از شبهه، زنا و تلقیح مصنوعی بررسی کنیم، نیاز است در ابتدا هر کدام از نسب حاصل از غیرنکاح شرعی را مورد بررسی قرار داده، و آثار فقهی و حقوقی نسب را جداگانه در مورد آن‌ها مورد بررسی قرار دهیم.

از آن‌جایی که از میان نسب مورد بررسی، تلقیح مصنوعی موضوعی جدید و نوپیدابوده آیات و روایات به آن اشاره مستقیم ندارد، لذا نظر دادن در مورد صور مختلف آن کار راحتی نیست. پس بر خود لازم می‌بینیم که این نوع نسب را بیشتر مورد بررسی قرار داده تا بتوانیم کمکی در این زمینه کرده باشیم.فرزندانی که از راه نکاح شرعی متولد می‌شوند، به طورکلی مشکلی جدّی جلوی راه زندگی آن‌ها نمی‌باشد و به راحتی در سایه حقوق به زندگی خود ادامه می‌دهند، اما فرزندانی که از راهی جز نکاح شرعی پا به عرصه زندگی نهاده‌اند، در ادامه زندگی خود مشکلاتی را در مورد ارث، نفقه، حضانت، وغیره در  پیش‌رو خواهند داشت و از آن‌جایی که امروزه این نوع نسب خصوصاً تلقیح مصنوعی رو به افزایش است،برخود لازم دیدیم که حقوق این فرزندان را مورد بررسی قرار داده تا این کودکان بی‌تقصیر وارد میدانی نشوند که هیچ حقی شامل حالشان نشود و از طرفی دیگر کار به جایی نکشد که فرزندانی متولد شوند که نسب خود را نشناخته، دست به ازدواج‌هایی بزنند که بعد از مدتی متوجه شوند که با محارم خود ازدواج کرده‌اند. اقدامی شایسته در این زمینه غیر قابل انکار است.

این کتاب دارای یک مقدمه و سه فصل می‌باشد. فصل اول با عنوان «کلیات» می‌باشد که شامل سه مبحث است، در مبحث اول تعاریف لغوی و اصطلاحی و در مبحث دوم تاریخچه فقهی و حقوقی، و در مبحث سوم انواع و اقسام نسب و تلقیح مصنوعی بیان شده است.

فصل دوم با عنوان «آثار نسب ناشی از تلقیح مصنوعی و ولد شبهه» می‌باشد که شامل دو مبحث است؛ در مبحث اول آثار فقهی و حقوقی نسب ناشی از تلقیح مصنوعی بیان شده است و در مبحث دوم آثار فقهی و حقوقی نسب ناشی از ولد شبهه بیان شده است.

فصل سوم با عنوان «آثار فقهی و حقوقی نسب ناشی از زنا» می‌باشد که شامل دو گفتار است؛ در گفتار اول آثار فقهی نسب ناشی از زنا بیان شده است و در گفتار دوم آثار حقوقی نسب ناشی از زنا بیان شده است.

و در آخر نیز جمع‌بندی و نتیجه‌گیری نهایی و فهرست منابع بیان شده است.