پيشگفتار، توصيه و مقدمه كتاب«نقش رئيس جمهور در اجراي قانون اساسي» 15
مقدمه 27

فصل اول: مباني و كليات 31
مبحث اول: قوه مجريه درحقوق اساسي 36
گفتاراول: كليات قوه مجريه 37
گفتاردوم: وظايف قوه مجريه 38
بنداول: اجراي تصميمات قواي ديگر 38
الف- تصميمات تقنيني 38
ب- تصميمات قضايي 38
بند دوم: تدارك تصميمات 39
بندسوم: اتخاذتصميمات لازم الاجرا 40
گفتار سوم: انواع قوه مجريه 41
بند اول: انواع قوه مجريه در نظام‏هاي سياسي به لحاظ ارتباط با ساير قوا 41
الف- قوه مجريه رياستي 41
ب- قوه مجريه پارلماني 42
ج- قوه ي مجريه نيمه رياستي يا نيمه پارلماني 43
بند دوم: انواع قوه ي مجريه از لحاظ تعداد و چگونگي تركيب مقامات اجرايي 44
الف- حكومت يك نفري 44
ب- حكومت دونفري 45
ج- حكومت چند نفري يا حكومت مديره 46
د- حكومت دوركني 47
بند سوم: انواع قوه‏ي مجريه از لحاظ شكل و چگونگي تعيين رياست كشور 47
الف- حكومت سلطنتي 47
ب- حكومت جمهوري 49
گفتارچهارم: جايگاه قوه‏ي مجريه درنظام جمهوري اسلامي 51
مبحث دوم: تصوير كلي نظام جمهوري اسلامي ايران 53
گفتاراول: خصايص وويژگي هاي نظام جمهوري اسلامي ايران 53
بند اول: خصايص و ويژگي ‏هاي بنيادين نظام جمهوري اسلامي ايران 55
الف- حاكميت خدا يا مشروعيت نظام 55
ب- حاكميت مردم يا مقبوليت نظام 55
بند دوم: ويژگي‏ها و خصايص شكلي نظام جمهوري اسلامي ايران 56
الف- خط و زبان 56
ب- تاريخ 56
ج- تعطيل رسمي 56
د- پرچم رسمي كشور 57
گفتار دوم: نظام سياسي حاكم بر كشور 57
بند اول: جمهوري بودن نظام 57
بند دوم: اسلامي بودن نظام 58
بند سوم: حاكميت مذهب نسبت به مباني جمهوري 59
گفتار سوم: حاكميت در نظام جمهوري اسلامي ايران 60
بند اول: مفهوم حاكميت 60
بند دوم: منشأ حاكميت 61
الف- حاكميت الهي 61
ب- حاكميت فردي 61
ج- حاكميت مردم 61
د- حاكميت ملي 61
بند سوم: حاكميت و ابعاد آن در ساختار حكومتي جمهوري اسلامي ايران 62
الف- حاكميت الهي 62
ب- راهكارهاي حفظ اصول مذهب (الهي) 62
1. نظارت بر قوانين 63
2. نظارت ولي فقيه 63
ج- حاكميت ملت 63
1. مفهوم حاكميت ملت 64
2. مصاديق حاكميت ملت 64
د- حاكميت ملت در ساختار حقوقي جمهوري اسلامي ايران 65
1. قوانين اسلامي 65
2 .حاكم اسلامي 66
2-1- مقام معنوي ولي فقيه 67
2-2- مقام اجرايي و رسمي ولي فقيه 68
گفتار چهارم: ولايت فقيه و جايگاه مردم 69
بند اول : مفهوم مشروعيت 69
بند دوم: مفهوم مقبوليت 70
بند سوم: رابطه‌ي مقبوليت و مشروعيت 70
بند چهارم: ملاك مشروعيت در ساختار نظام ما چيست؟ 70
الف- ديدگاه انتصاب 70
ب- ديدگاه انتخاب 70
ج- ديدگاه دمكراتيك 70
بند پنجم: وظايف و اختيارات ولي فقيه 71
الف- وظايف رهبري در اداره عاليه كشور 71
ب- وظايف رهبري در قواي سه‌گانه 71
مبحث سوم: قواي سه‌گانه در جمهوري اسلامي ايران 73
گفتار اول: تفكيك قوا 73
بند اول: مفهوم تفكيك قوا 74
بند دوم: دو برداشت از تفكيك قوا 74
الف. تفكيك مطلق 75
ب.تفكيك نسبي 75
بند سوم: نهاد برتر در تفكيك قوا 76
الف.مفهوم نهاد برتر 76
ب. مصاديق نهاد برتر 76
گفتار دوم: اختلاط قوا و مقايسه‌ي آن با جمهوري اسلامي 77
بند اول: اختلاط قوا با حاكميت قوه مجريه 77
بند دوم: اختلاط قوا به سود قوه‌ي مقننه 77
گفتار سوم: قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و تفكيك قوا 78
گفتار چهارم: ولايت فقيه و تفكيك قوا 79
گفتار پنجم: روابط قوا در جمهوري اسلامي ايران 79
بند اول: نظارت قوه‌ي مقننه بر قوه مجريه 80
بند دوم: نظارت قوه مقننه بر قوه قضاييه 81
بند سوم:نظارت قوه‌ي مجريه بر قوه‌ي مقننه 81
بند چهارم: نظارت قوه‌ي مجريه بر قوه‌ي قضاييه 81
بند پنجم: نظارت قوه‌ي قضاييه بر قوه مقننه 81
بند ششم: نظارت قوه‌ي قضاييه بر قوه مجريه 82
گفتار ششم: تفكيك قوا در حكومت اسلامي 82

فصل دوم: وظايف، اختيارات و مسؤوليت‏هاي رئيس جمهوردر قانون اساسي 85
مبحث اول: كليات 89
گفتار اول: تغييرات قوه مجريه پس از بازنگري 89
بند اول: گرايش از سيستم شعبه شبه پارلماني به شعبه شبه رياستي 91
بند دوم: حذف مسؤوليت تنظيم روابط سه قوه 92
گفتار دوم: جايگاه رئيس جمهور در نظام جمهوري اسلامي ايران 93
بند اول: رابطه ملت و رئيس جمهور 94
بند دوم: اصل انتخابي بودن مقام رياست جمهوري 94
بند سوم: مقام و منزلت رياست جمهوري 95
الف- مقام رسمي 96
ب- موقعيت شخصي 96
گفتار سوم: تخلفات رئيس جمهور 97
بند اول: محاكمه رئيس جمهور 97
بند دوم: رسيدگي به تخلفات قانوني رئيس جمهور در ديوان عالي كشور 97
بند سوم: مسؤوليت مدني 98
مبحث دوم: مسؤوليت‏هاي رئيس جمهور 99
گفتار اول: مسؤوليت رئيس جمهور در برابر ملت 99
گفتار دوم: مسؤوليت رئيس جمهور در برابر رهبر 99
گفتار سوم: مسؤوليت رئيس جمهور در برابر مجلس شوراي اسلامي 100
مبحث سوم: اختيارات رئيس جمهور 101
گفتار اول: وظايف رئيس جمهور مرتبط با اداره عاليه كشور 101
بند اول: وظايف و اختيارات رئيس جمهور ناشي از اصل 113 101
بند دوم: امور بين‏الملل 102
الف- امضاي قراردادهاي بين‏المللي 102
ب- اعزام و پذيرش سفيران 102
بند سوم: رياست شوراهاي عالي كشور 103
الف- رياست شوراي عالي امنيت ملي: 103
ب- رياست شوراي انقلاب فرهنگي: 103
ج- مسؤوليت اجراي بازنگري قانون اساسي 104
گفتار دوم: اختيارات رئيس جمهور در اعمال قوه مجريه 104
بند اول: رياست هيأت وزيران 104
الف- نظارت بر كار وزيران 104
ب- هماهنگي تصميمات وزيران 105
ج- تعيين خط مشي دولت با همكاري وزيران 105
بند دوم: رياست عالي سازمان‏هاي وابسته 105
بند سوم: تعيين سرپرست موقت براي وزارتخانه‏هاي بدون وزير 106
بند چهارم: اعطاي نشانهاي دولتي 106
گفتار سوم: اختيارات رئيس جمهور مرتبط با قواي مقننه و قضاييه 106
بند اول: رئيس جمهور و قوه مقننه 106
الف- در امضاي قوانين 106
ب- در امر همه‏پرسي 107
ج- در نصب و عزل وزيران و رأي اعتماد به دولت 107
د- در توقف انتخابات 107
هـ- در حضور و احضار به مجلس 107
و- در تقاضاي تشكيل جلسه غير علني مجلس 108
بند دوم: رئيس جمهور و قوه قضائيه 108

 
فصل سوم: صلاحيت‏ها، اختيارات و مسؤوليت‏هاي رئيس جمهور در اجراي قانون اساسي 111
مبحث اول: قانون اساسي و اجراي آن 115
گفتار اول: نحوه كنترل قانون در نظام جمهوري اسلامي ايران 116
بند اول: كنترل سياسي قانون اساسي 116
بند دوم: شوراي نگهبان، نگهبان توازن قوا 117
بند سوم: كنترل قضايي قانون اساسي 117
الف- تعارض آيين‏نامه‏ها و تصويب ‏نامه‏هاي دولتي با قانون عادي و اساسي 118
ب- تعارض قوانين عادي با قانون اساسي 119
بند چهارم: تفسير قانون اساسي 121
گفتار دوم: حفاظت از قانون اساسي 121
بند اول: پاسداري از قانون اساسي 122
بند دوم: داوري افكار عمومي 122
بند سوم: روش كنترل قضايي 123
الف- دادگاه ويژه 123
ب- دادگاه عادي 123
بندچهارم: كنترل سياسي 124
گفتار سوم: سيستم‏هاي نظارت بر قانون اساسي 124
بند اول: دسته‏بندي نوع نظارت بر اساس زمان نظارت 124
بند دوم: دسته‏بندي نوع نظارت بر اساس مرجع نظارت 125
بند سوم: دسته‌بندي نظارت بر اساس موضوع نظارت 126
مبحث دوم: نقش ساير قوا در اجراي قانون اساسي 128
گفتار اول: علل و دلايل نقص قانون اساسي 128
گفتار دوم: مقام رهبري و اجراي قانون اساسي 129
بند اول: عدم مسؤوليت رهبري در برابرقانون 131
بند دوم: قابليت طرح مسؤوليت رهبري در مقابل قانون 131
گفتار سوم: قوه مقننه و اجراي قانون اساسي 132
بند اول: حق تحقيق و تفحص در تمام امور كشور 132
بند دوم: اعمال نظارت استصوابي نسبت به عملكرد قوه مجريه 133
بند سوم : اطلاع‌رساني نمايندگان در صورت مشاهده انحرافات احتمالي 133
بند چهارم: نظارت بر كاركرد قوا 133
گفتار چهارم : قوه قضائيه و اجراي قانون اساسي 134
مبحث سوم: رئيس جمهور و اجراي قانون اساسي 136
گفتار اول: كليات و طرح موضوع 136
بند اول: مفهوم اجراي قانون اساسي 137
بند دوم : دكترين اجراي قانون اساسي طبق اصل 113 قانون اساسي 137
بند سوم: بررسي تحليلي اصل يكصد و سيزدهم قانون اساسي 139
گفتار دوم: مباني قانوني وظيفه رئيس جمهور در اجراي قانون اساسي 140
بند اول: سوگند رئيس جمهور 141
بند دوم: اصل يكصد و سيزدهم 141
بند سوم: قوانين عادي 141
گفتار سوم: تسري اصل يكصد و سيزدهم نسبت به ساير قوا 142
بند اول: مسؤوليت مطلق 142
بند دوم: مسؤوليت محدود 142
بند سوم: تعارض اصل 113 با تفكيك قوا 143
بند چهارم: تعارض اختيارات رهبري با اصل 113 144
بند پنجم: آيا در راستاي اصل 113 رئيس جمهور بر رهبر هم مي‏تواند 145
نظارت كند؟ 145
بند ششم: عدم وجود ضمانت اجرا در نظارت رئيس جمهور بر مقام رهبري 147
مبحث چهارم: قانون تعيين حدود وظايف و اختيارات رئيس جمهور 150
گفتار اول: بررسي لايحه تعيين حدود وظايف و اختيارات رئيس جمهور مصوب 1365 151
بند اول: طرح مطلب 151
بند دوم: تلقي شوراي نگهبان نسبت به اصول ياد شده 152
الف- موضوع وضع قوانين توسط شوراي عالي قضايي 152
ب- موضوع تعزيرات حكومتي 153
ج- تشكيل واحد بازرسي 153
د- هيات نظارت بر قانون اساسي و تشكيل اين معاونت از سوي دولت دهم 154
بند سوم: گستره‏ي قانون تعيين حدود وظايف و اختيارات رياست جمهوري 157
الف- كشف، بازرسي و پيگيري 157
ب- اقدامات لازم در صورت توقف يا عدم اجراي قانون اساسي 158
ج- اخطار و تذكر به قواي سه‏گانه 158
د- اعلام آمار موارد توقف، عدم اجرا يا نقض قانون اساسي 159
گفتار دوم: انتقادات و ايرادات وارده به قانون تعيين حدود وظايف و اختيارات رياست جمهوري 159
بند اول: ايرادات ماهوي قانون 160
الف- عنوان قانون 160
ب- دليل قانون 160
ج- نقض برابري قوه مقننه و مجريه 160
د- غفلت از نقش افكار عمومي در اين قانون 160
ه‍- ابهام در ارجاع به مراجع صالح قضايي 161
بند دوم: ايرادات شكلي 161
بند سوم: پاسخ به اشكالات مطرح شده 161
بند چهارم: دلايل ضعف قانون تعيين حدود وظايف و اختيارات رياست جمهور 162
الف- در بازنگري اصول قانون اساسي 162
ب- حذف برخي سمت‏ها 163
ج- افزايش قدرت اجرايي رئيس جمهور 163
د- عدم ضمانت اجرا 163
گفتار سوم: بررسي لايحه پيشنهادي سال 1381 164
بند اول: اصطلاحات و نكات جديد 164
الف- ايجاد تشكيلات اداري و نظارتي 164
ب- اقدامات تأميني 165
ج- اشراف نسبي بر احكام قضايي 165
د- پذيرش مسؤوليت مدني دولت 165
ه‍- ارتباط با افكار عمومي 166
بند دوم: ايرادات وارده به لايحه پيشنهادي سال 1381 166
الف- نقض استقلال قوه‏ قضاييه 166
ب- شكل‏گيري نوعي ديكتاتوري قوه‏ مجريه 167
مبحث پنجم:ايجاد دادگاه قانون اساسي در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران 168
گفتار اول: طراحي دادگاه قانون اساسي 168
بند اول: امكان تأسيس دادگاه قانون اساسي 169
الف- تأسيس دادگاه قانون اساسي بدون بازنگري در اصول قانون اساسي 169
ب- ايجاد تشكيلات قضايي جهت رسيدگي به تخلفات از اصول قانون اساسي نيازمند بازنگري مي‏باشد 169
بند دوم: ويژگي‏هاي دادگاه صيانت از قانون اساسي 170
گفتار دوم: طرح تشكيل دادگاه عالي صيانت از قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران 170
بند اول: متن اوليه‏ي طرح تشكيل دادگاه عالي صيانت از قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران 171
بند دوم: اشكالات و معايب طرح تأسيس دادگاه عالي صيانت از قانون اساسي 174

راهكار و نتيجه‏گيري 175
ضمايم 191
• ضميمه1«قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران» 191
• ضميمه2 قانون تعيين حدود وظايف و اختيارات و مسئوليتهاي رياست جمهوري اسلامي ايران (مصوب 08/22/1365 مجلس شوراي اسلامي) 226
• ضميمه3(برگرفته از سايت رسمي شوراي نگهبان) تفسير شوراي محترم نگهبان از اصل113 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران 230
منابع 235