1- تعريف و مباني پيشگيري رشد مدار
2- روشهاي پيشگيري رشد مدار و مصاديق بزهكاري نوجوانان در فضاي مجازي
3- بزهكاري و فضاي مجازي
4- بزهكاري كودكان و نوجوانان در فضاي مجازي و اثر گزاري اين فضا بر بزهكاري
5- فضاي مجازي و بزهكاريهاي كودكان و نوجوانان در آن
6- ويژگيهاي فضاي مجازي
7- مفاسد فضاي مجازي براي كودكان
8- علل مؤثر در بزهكاري كودكان در فضاي مجازي
9- رسانههاي ديداري مروج بزه
بسیاری از تکنولوژیهایی که بشر با پیشرفت علم به آنها دست پیدا میکند در کنار رفاه و مزایایی که به ارمغان میآورند آسیبهایی را نیز به همراه دارند که فضای مجازی نیز از این قاعده مستثنی نیست.
آنچه بیشتر کودکان و نوجوانان را شیفته این فضا میکند فناوری مدرن اینترنت که دسترسی سریع به اطلاعات، ارتباط کمهزینه و بیحد و مرز با سرتاسر جهان و نیز وسایل دسترس به آن مانند گوشیها و لپ تابهای پیشرفته است که تصاویر و موسیقی را با تطبیق زیاد با دنیای واقع ارائه میکند اما عدم اطلاع از نحوه استفاده صحیح و عدم آگاهی نسبت به مخاطرات این فضا سبب بزهکاری آنان را فراهم کرده و موجب پیامدهای ناگواری برای خود و جامعه گردیده است.امام علی(ع)در این رابطه میفرمایند: دل نوجوان مانند زمین آماده است که هر بذری در آن افشانده شود میپذیرد[1]، بنابراین لازم است قبل از آن که مدیران فاسد کانالها و سایتها در فضای مجازی کودکان و نوجوانان را به سمت بزهکاری سوق دهند بهگونهای که دیگر راه برگشتی وجود نداشته باشد، از همان ابتدا با نظارت کافی و اقدامات کنترلی متناسب با رشد کودک او را از آفات فضای مجازی بر حذر داریم تا زمان آن که به رشد عقلی کافی برسد.
با توجه به آن که در هر مسئله اجتماعی پیشگیری بسیار مفیدتر و کمهزینهتر از درمان است، ضرورت جلوگیری از بزهکاری کودکان و نوجوانان در فضای مجازی از همان سالهای اولیه رشد نمایانتر میگردد.ماده 1 قانون پیشگیری از وقوع بزه مصوب 1394 در تعریف پیشگیری از وقوع بزه میگوید: پیشگیری از وقوع بزه عبارت است از پیشبینی، شناسایی و ارزیابی خطر وقوع بزه و اتخاذ تدابیر و اقدامات لازم برای از میان بردن یا کاهش آن.پیشگیری از وقوع بزه انواع مختلفی دارد، که یکی از کارآمدترین آنان خصوصاً در سنین کودکی و نوجوانی پیشگیری رشد مدار است، در پیشگیری رشدمدار از خردسالی که خشت اول شخصیت کودک نهاده میشود، باید برنامههای پیشگیرانه از نخستین دورههای آموزش پذیری آنان شروع گردد، مثلا در مهدکودک با بازیهای قاعده دار و شیوههای مناسب پیشگیری از وقوع بزه و جنایت میتواند هشدارهای مناسبی برای کودکان باشد تا بیاموزند در فضای مجازی چگونه فعالیت کنند تا مبتلا به ویروسها و وابستگیهای فضای مجازی نشوند و محتواهای محرک بزه آنها را به سمت بزهکاری در این فضا سوق ندهد.کودکان در واقع متناسب با فرآیند رشد خویش باید هنگام آموزش و بازی فرا گیرند چگونه باید با شیطان بزه مقابله کنند، و در فضای مجازی چه نکاتی را باید موردتوجه قرار دهند تا دامنشان به گناه و بزه آلوده نشود و به تبع آن آینده آنان تحت تاثیر این عوامل به انحراف کشیده نگردد.
در این پژوهش نگارنده میکوشد با بررسی عوامل مؤثر در بزهکاری نوجوانان مانند: بررسی آسیبهای فضای مجازی و نیز عوامل مؤثر در پیشگیری رشد مدار از بزهکاری کودکان در فضای مجازی و پیشنهاد راهکارها و سازوکارهای مناسب برای خنثی سازی محرکهای بزه، در زمینه علمی موجب اصلاح قوانین مربوط مانند: ماده 88 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و قانون پیشگیری از وقوع بزه مصوب مجمع تشخیص مصلحت در سال 1390 ، و در حوزه عملی برنامه کاربردی برای ارگانهای مرتبط با پیشگیری از وقوع بزه مانند: معاونت پیشگیری از وقوع بزه قوه قضائیه یا معاونت پیشگیری از وقوع بزه ناجا ارائه نماید و آثار مثبت پیشگیری رشد مدار از بزهکاری کودکان در فضای مجازی را برجسته نماید.
[1]. فیض الاسلام، نهج البلاغه، ص 903