کودکان و نوجوانان از سرمایه های حال و آینده یک کشور به شمار می آیند که توسعه و ارتقای شاخص های زندگی آنان می‌تواند نقش مهمی در رشد، بالندگی و تربیت شایسته ایشان برای نقش آفرینی مثبت در جامعه ایفا نماید. این گروه حساس در اجتماع واجد حقوق قانونی متعددی بوده که شناخت و رعایت همه جانبه آن توسط عموم کنشگران اجتماعی اعم از دولت، موسسات عمومی غیر دولتی، خانواده ها، مدارس و سایر عرصه‌ها لازم و ضروری می نماید. شاید چنین برداشت شود که صرفاً پس از تولد کودک این حقوق لازم الرعایه است اما این برداشت با فلسفه حمایت همه جانبه و عام الشمول منطبق نیست و می‌بایست حمایت های حقوقی از دوران جنینی آغاز گردد؛ چنان که جنین نیز از حیات برخوردار بوده و سقط آن و یا هرگونه آسیب و نقص عضو در این موجود زنده مغایر با خلقت خداوند متعال است و درصورت زنده متولد شدن جنین، آسیب ها و نقایص جسمانی، روانی و اخلاقی بسیاری برای وی به دنبال می‌آورد که تا سال ها بر تعاملات اجتماعی و فردی او اثرگذار است.

به همین منظور در کتاب حاضر در کنار قوانین حمایتی از کودک و نوجوان، به قوانین حمایتی از جنین نیز پرداخته شده است تا توأمان مورد توجه قرار گیرند. تبیین و تشریح قوانین حمایتی از جنین، اطفال و نوجوانان زیر هجده سال آثار و فواید بسیاری دارد؛ اولاً کنشگران اجتماعی مرتبط با گروه سنی مذکور با شناخت دقیق حقوق حقه آنان، به رعایت هر چه بیشتر این حقوق و تکالیف قانونی واقف می گردند. ثانیاً در مواردی که اشخاصی متقاضی سرپرستی کودک، نوجوان و یا دریافت جنین هستند و به همین منظور این گروه سنی از والدین اصلی خویش دور شده و به خانواده جدیدی وارد می شوند، الزامات قانونی، وظایف سرپرستان یا پدر و مادر جدید و شرایط لازم برای متقاضیان که همگی در جهت مصلحت و غبطه کودک و جنین است، باید به نحو صحیحی برای متقاضیان تعریف و تشریح گردد تا با اطلاعی کامل و شناختی دقیق به این مسیر ورود نمایند. ثالثاً از آنجایی که حقوق اطفال و نوجوانان در مقایسه با دیگر سرفصل های درسی حقوق در دانشگاه‌ها و حتی نهادهای حقوقی، قضایی کمتر مورد توجه بوده است، فعالیت های آموزشی و پژوهشی در مسیر تبیین قوانین و مقررات ناظر بر این گروه سنی بیش از پیش احساس می شود.

لذا ضرورت تدوین آثار علمی و پژوهشی همچون کتاب حاضر غیرقابل انکار است و می تواند در تعلیمات دانشگاهی و دوره های آموزشی و کارورزی های حقوقی و قضایی نیز مفید واقع شود. مضافاً اینکه فقدان گرایش تخصصی حقوق اطفال و نوجوانان در تحصیلات تکمیلی نیز باعث گردیده، پژوهش‌ها و ژرف اندیشی حقوقدانان در عرصه‌های دیگری تمرکز یافته و از تبیین، تحقیق و توسعه ابعاد پنهان حقوق این گروه اجتماعی غافل بمانند که تالیفات این چنینی قادر است فتح بابی در این مسیر پر فراز و نشیب و نوپدید باشد.

رویکرد اصلی کتاب حاضر بررسی محتوای قوانین و مقررات حمایتی اطفال و نوجوانان در نظام حقوقی ایران بوده است و هدف، تشریح و رفع ابهامات قانونی، پرداختن به مقررات فرا تقنینی، تقنینی و فرو تقنینی مرتبط در موضوعات مورد بحث و حتی بهره گیری از نظریات دکترین حقوقی در جهت تکمیل و تتمیم مقررات مذکور بوده است. سند ملی حقوق کودک و نوجوان که خود می تواند از سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در حوزه کودک و نوجوان قلمداد گردد، در این کتاب به روشنی مورد بررسی قرار می گیرد که واکاوی و تحلیل آن می‌تواند در سیاست‌گذاری‌های قانونی و قضایی کشور نیز اثر گذارد. در کنار آن قوانین و مقررات مصوب مجلس شورای اسلامی که از کارایی، انسجام و روزآمدی بالایی برخوردارند مورد توجه بوده که قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست، قانون سقط درمانی و قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور چهار مقرره ای هستند که ملاک عمل در کتاب حاضر قرار گرفته اند. به عقیده نگارندگان محشای قوانین حمایت از اطفال و نوجوانان به گونه‌ای تالیف گردیده است که می تواند جامع اهداف حمایتی، آموزشی، پژوهشی و فرهنگ سازی در جامعه هدف باشد تا در مسیر گفتمان‌سازی حمایت از اطفال و نوجوانان و رعایت بیش از پیش حقوق حقه آنان موثر افتد. امید است اهداف مدنظر با خوانشی صحیح و بهره‌گیری موثر نهادها، سازمان های دولتی، خانواده ها، مدارس، دانشگاه ها و سایر گروه های اجتماعی به نحو شایسته‌ای تحقق یابد.