1- پيدايش بيمه عمر در ايران
2- تشكيل شركت سهاميبيمه ايران
3- مفهوم و اركان بيمه عمر
4- مفهوم اصطلاحي بيمه
5- شرايط عموميو اختصاصي قرارداد بيمه عمر
6- انواع و خصوصيات قراردادهاي بيمه عمر
7- انواع قرارداد هاي بيمه عمر
8- مشروعيّت بيمه عمر از ديدگاه فقهاء
9- ادلّه موافقان بيمه عمر در بين فقهاء
10- ..
یکی از عوامل مهم در فرآیند توسعه اقتصادی پس انداز است این مفهوم به دو شکل پس اندازهای مالی و پس اندازهای غیر مالی مطرح میشود. در پس انداز های مالی، سرمایه های پراکنده در سطح جامعه برای اموالی نظیر زمین، مسکن، جواهرات و... صرف میشود ولی در پس اندازهای غیر مالی این سرمایه ها در مسیر هایی نظیر خرید اوراق مشارکت و بیمه های عمر با ویژگی پس انداز قرار میگیرند. در پس اندازهای مالی سرمایه های مورد نظر عملا فاقد قابلیت تحریک بازار سرمایه و تامین نیازهای مالی برنامه های توسعه میباشند اما به کمک پساندازهای غیر مالی ظرفیتهای مورد نیاز برای اجرای پروژه های مختلف فراهم میشود. مطالعات نشان میدهد نسبت پس انداز به تولید ناخالص ملی در 14 کشور از 20 کشوری که از لحاظ توسعه اقتصادی بالاترین رشد را داشته اند بالغ بر 25 درصد بوده است. اما این نسبت در 14 کشور از 20 کشوری که کمترین رشد اقتصادی را داشته اند کمتر از 15 درصد بوده است. این مسئله نشان میدهد که رابطه میان پس انداز و تولید ناخالص ملی رابطه ای مستقیم و تعیین کننده میباشد.[1]
از آنجا که بیمه های عمر و پس انداز نیز یکی از محورهای مهم پس اندازهای غیر مالی را تشکیل میدهند، میزان توسعه این بیمه نقش قابل ملاحظه ای را در دستیابی به اهداف توسعه اقتصادی به خود اختصاص میدهند علاوه بر این، بیمه عمر و پس انداز از کارکردهای کلان اقتصادی دیگر، نظیر مقابله با کاهش ارزش پول و حفظ قابلیت ایفای تعهدات بیمه گر نیز برخوردار است همچنین در سطح خرد نیز این بیمه امکان ایجاد سرمایه برای اعضای جامعه و خانواده آنها را فراهم کرده و موجب تحکیم اقتصاد خانواده میشود.
مرور بر عملکرد بازار بیمه در دنیا از عدم تحرک مناسب صنعت بیمه کشور و حجم بسیار محدود بیمه های عمر و پس انداز حکایت میکند. حق بیمه عمر در دو کشور امریکا و ژاپن در سال 2000 میلادی افزون بر 390 میلیارد دلار بوده است و 9 درصد از ذخایر سیستم مالی و بازار سرمایه 34 هزار میلیارد دلاری امریکا را حق بیمه های عمر با رقمیمعادل 3200 میلیارد دلار به خود اختصاص داده اند و سهم ایران در آمارهای مذکور بسیار محدود است و بخصوص سهم سرمایه های ناشی از بیمه های عمر در بازار سرمایه کشور رقم بسیار ناچیزی میباشد.
با توجه به مطالبی که ذکر شد و اهمیت قابل توجه بیمه های عمر و پس انداز در توسعه اقتصادی، بنظر میرسد میبایست عوامل مؤثر برتوسعه بیمه های عمر در ایران شناسایی شده و در برنامه ریزیها مورد توجه قرار گیرد.
شاید بتوان مهمترین عوامل مورد نظر را به شرح زیر برشمرد:
- ثبات اقتصادی:
با توجه به بلند مدت بودن تعهدات بیمه عمر، عدم وجود ثبات در اقتصاد جامعه امکان مدیریت شایسته این بیمه را تحت تاثیر قرار داده و گرایش مردم به آن را کاهش خواهد داد.
- مشروعیت بیمه عمر از دیدگاه اسلام و رفع شبهات فقهی:
سالهاست که فقهاء شیعه و اهل سنت اشکالات و شبهاتی به عقد قرارداد بیمه وارد کردهاند و این میتواند یکی از دلایل عدم استقبال مردم مسلمان کشورمان به بیمه ها و بیمه عمر باشد این امید میرود که با رفع این شبهات و شفاف سازی ماهیت بیمه عمر و مشروعیت آن در آینده شاهد توسعه بیمه های عمر و بدنبال آن افزایش سهم پس اندازهای غیر مالی در بازار سرمایه و تأثیر مثبت آن بر توسعه اقتصادی کشور باشیم.
- فرهنگ بیمه:
تلقی مردم نسبت به بیمه و ورود آن به باورها و هنجارهای فرهنگی جامعه که خود تابع شناخت مزایا و قابلیت های آن است از دیگر عوامل مهم در توسعه بیمه عمر میباشد.
- تورم:
یکی از آفت های پس اندازهای مالی تورّم است و وجود آن توسعه بیمه های عمر را کند میکند.
[1]. فصلنامه بیمه آسیا زمستان 1388، شماره 21، ص2