پيشگفتار 11

فصل اول : كليات 13
مقدمه 15
بيان مسئله 17
اهميت موضوع 18
روش تحقيق 20
بخش اول: تاريخچه 21
پيدايش بيمه عمر در ايران 24
تشكيل شركت سهامي‌بيمه ايران 26
تشكيل شركت هاي بيمه خصوصي 26
تأسيس بيمه مركزي ايران 27
بخش دوم : مفهوم و اركان بيمه عمر 30
مفهوم اصطلاحي بيمه 30
انواع قرارداد بيمه 32
انواع بيمه اشخاص 33
اركان قرارداد بيمه 34
1.بيمه گر 34
2.بيمه گذار 34
3.ايجاب و قبول 35
4.مبلغ بيمه 35
5.محل عقد بيمه 36
6. حق بيمه 36
7.خطر 36
اهداف قرارداد بيمه 37
ويژگي هاي قرارداد بيمه 37
1.بيمه عقدي است احتمالي 37
2.عقدي است لازم 38
3.عقدي است معوّض 39
4.عقدي است رضايي 39
5.عقدي است تجاري 39
6.از عقود حسن نيّت است 40
7.عقدي است دائمي‌و مستمّر 40
8.از عقود الحاقي و تحميلي است 40
9.عقدي است معلّق و مشروط 41
بخش سوم : شرايط عمومي‌و اختصاصي قرارداد بيمه عمر 43
الف- شرايط عمومي‌قرارداد بيمه عمر 43
1.قصد طرفين و رضاي آنها ( ايجاب و قبول ) 43
2.اهلّيت طرفين ( بيمه‌گذار و بيمه گر ) 45
3.معيّن بودن موضوع 46
4. مشروعيّت جهت قرارداد 47
ب - شرايط اختصاصي قرارداد بيمه عمر 48
1.نفع بيمه اي 48
2.خطر مورد بيمه 48
3.ابتدا و انتهاي عقد بيمه 49
4.رضايت بيمه شده در بيمه عمر 50

فصل دوم: انواع و خصوصيات قراردادهاي بيمه عمر 53
بخش اول : انواع قرارداد هاي بيمه عمر 55
الف - بيمه عمر در صورت حيات 55
اقسام بيمه عمر در صورت حيات 55
1. تأمين مضاعف 55
2. تأمين مطلق 55
3. بيمه به شرط حيات بدون استرداد حق بيمه 56
4. بيمه به شرط حيات با استرداد حق بيمه 56
5. بيمه عمر مستمري در صورت حيات 56
6. بيمه عمر به شرط حيات اشتراكي 56
ب - بيمه عمر در صورت وفات 57
انواع بيمه عمر در صورت وفات 57
1. بيمه تمام عمر 57
2.بيمه موقّت 57
3.بيمه عمر پنج ساله تكراري 58
4.بيمه عمر به شرط فوت قابل تبديل 58
5.بيمه عمر كودكان 58
ج - بيمه عمر مختلط 58
اقسام بيمه عمر مختلط 59
1.بيمه عمر مختلط متعارف(عادي) 59
2.بيمه عمر داراي سررسيد معين 59
3. بيمه عمر مستمرّي خانوادگي 59
4.بيمه عمر استمرار زندگي 59
5.بيمه زندگي اشتراكي 60
بخش دوم : خصوصيات و مزاياي قرارداد بيمه عمر 61
الف - انتقال و توثيق بيمه نامه هاي عمر 61
تعريف انتقال بيمه نامه هاي عمر 61
تشريفات انتقال 62
1 . انتقال از طريق صدور الحاقيّه 62
2 . انتقال بيمه نامه از طريق ظهر نويسي 62
3 . انتقال از طريق تنظيم سند رسمي‌ 63
حقوق اشخاص ثالث بعد از انتقال 63
تكليف پرداخت حق بيمه ها 64
ب - توقيف و اجراي بيمه نامه هاي عمر 64
1.توقيف بيمه نامه عمر 64
2. اجراي بيمه نامه هاي عمر 65
ج – توثيق بيمه نامه هاي عمر 65
مقررات قانون مدني ايران و رهن بيمه نامه عمر 66
توثيق بيمه نامه عمر و تعارض آن با ماده 774 قانون مدني 66
احتمالي بودن قراردادبيمه عمر و ترديد در امكان توثيق بيمه نامه عمر 67

فصل سوّم: مشروعيّت بيمه عمر از ديدگاه فقهاء 69
بخش اول : ادله مخالفان بيمه عمر 71
1. ربا 76
2. قمار، گروبندي و رهان 78
3. تحدي با قضاء و قدر 79
4. غرري بودن و جهالت 80
5. اكل مال به باطل 86
6. التزامي‌كه شرعاً واجب نيست 88
7. غبن 89
8. بيع امان 90
9. عقدي معلّق 91
10.عقدي سفهي 95
تعهد به نفع شخص ثالث در عقد قرارداد عمر 95
شخص ثالث كيست؟ 96
چند نظريه براي توجيه و رفع ناسازگاري 97
الف– نظريه پيشنهاد يا تعدد عقد 98
ب – نظريه عقد فضولي 98
ج – نظريه ايقاع 99
تعهد به نفع ثالث در حقوق اسلامي 100
1. جعل حق در ضمن عقد 100
2. تعهد به نفع شخص ثالث از طريق شرط نتيجه 100
3. تعهد به نفع شخص ثالث بصورت شرط فعل 101
4- جعل مستقيم اثر عقد براي ثالث 101
اصل شخصي بودن قراردادها 103
اصل شخصي بودن قراردادها در قانون مدني 104
بخش دوم : ادلّه موافقان بيمه عمر در بين فقهاء 107
مهمترين ادلّة موافقان 108
1. آية شريفة «اُوفوا بالعقود» 108
2. عرف عقلاء 113
3. تطبيق با تعاون و تكافل 114
4. تطبيق با صلح 116
5. تطبيق با جعاله 123
6. تطبيق با ضمان 131
7. تطبيق با اجاره 150
8. تطبيق با وديعه 153
9. تطبيق با بيع سَلَم 156
10. تطبيق با مضاربه 158
11. تطبيق با هبه 170
12. تطبيق با وعده 176
13 تطبيق بيمه و مصلحت 178
14. تطبيق با عاقله 181
15. بيمه و ضرورت «الضرورات تبيح المحظورات» 183
16. حديث «المؤمنون عند شروطهم» 184
17. حديث «النّاس مسلّطون علي اموالهم» 193
18 . اصل آزادي قراردادها 194
19. اصل صحت در عقود 199
20. اصل لزوم در عقود 200

نتيجه گيري و پيشنهادات 209
ضمائم 213
قانون بيمه (مصوب 7/2/1316) 213
قانون تاسيس بيمه مركزي 220
مصوبات شوراي عالي بيمه در اجراي بند 5 ماده 17 قانون تاسيس بيمه مركزي ايران و بيمه گري مورخ 12/2/1385«آيين نامه نمايندگي فروش بيمه هاي عمر» 240
مكمل آيين نامه ضوابط تأسيس مؤسسات بيمه غيردولتي ( سال 389 ) 242

پيوست ها 243
پيوست شماره 1:«گواهي اطلاع از شرايط و مقررات بيمه جامع زندگي» 243
پيوست شماره 2:«شرايط عمومي ويژه پوشش تكميلي بيماري‌هاي تحت پوشش بيمه جامع زندگي»‌ 246
پيوست شماره 3:«شرايط عمومي بيمه جامع زندگي» 252
پيوست شماره 4 :موضوع: ‌بيمه عمر جامع زندگي 260
منابع 271