این اثر، پژوهشی نوین در مبادی علم فقه است که در قالب درسنامه و با مطالب ساده و پی نویسی­های پژوهشی تنظیم شده است تا برای دانشجویان و مدرسین قابل استفاده باشد

»‌مبادی» هر علم، مطالبی هستند که فهم مطالب آن علم بدون فهم آن­ها دشوار یا غیر ممکن است ولی در خود آن علم بحث نمی­شوند و به دو نوع مبادی عمومی و مبادی خصوص تقسیم می­شوند این درس به مبادی عمومی علم فقه می­پردازد و مطالبی را که ندانستن آن­ها موجب اشکال اساسی  در فهم و تحلیل کلیه مباحث علم فقه می­شود مانند هدف فایدة موضوع خاستگاه و ساختار  فقه  و شیوه­های نگارش، مرتبه و جایگاه این علم را به بحث می‌‌گذارد.

‌ نوآوری  این تحقیق در این است که علاوه بر سرفصل­های معروف مبادی سر فصل­های جدیدی مانند «خاستگاه» ،«روش نگارش» و«گرایش­ها»یِ علم فقه و همچنین «ارکان» ، «انواع» و «لوازم»ِ حکم شرعی را که در آثار دیگر مورد توجه قرار نگرفته، پیشنهاد کرده و به بحث می‌‌گذارد و سرفصل­های موجود را با شیوه­ای نوین و متناسب مسائل زمان حاضر به بحث می‌‌گذارد.

‌ فصل اول به مفهوم شناسی علم فقه و تعریف واژه­های مرتبط با آن اختصاص دارد معنای لغویِ فقه، «فهمیدن» است فقیه را به دلیل داشتن فهم عمیق از احکام دین «فقیه» نامیده­اند معنای اصطلاحیِ فقه، «علم به احکام شرعی است از روی دلیل تفصیلی آن­ها» است. علم فقه می­کوشد تا فهم و برداشت از دین را ضابطه مند و علمی و قابل داوری کند و از برداشت­های سلیقه­ای و شخصی که موجب تحریف دین و سوءاستفاده از آن می­گردد پیش­گیری کند.

‌فصل دوم تا پنجم به هدف و فواید و ارزش و خاستگاه علم فقه اختصاص دارد علمِ فقه یکی از با ارزش­ترین و ضروری­ترین علوم مورد نیاز بشر است زیرا تنها راه نجات انسان عمل صالح است و فقه، راز و رمز سعادت و نیک بختی را، با آموزشِ اعمالِ صالح که همان احکام الهی و وظایف شرعی هستند به ما می‌آموزد به همین دلیل است که در روایات، فقها، جانشین پیامبران نامیده شده­اند و یادگیری فقه از واجبات کفائی به حساب آمده است و بعضی از محققان این علم را اشرف علوم دانسته­اند.

‌ فقه، معیارهای تشخیصِ مؤمنان و صالحان از غیر مؤمنان و ناصالحان را بیان می­دارد و ضوابطِ دقیق و دستورالعمل­های روشن و مورد پسند خدا را طراحی می­کند و از این طریق برای تنظیم قوانین عادلانه و بی­طرفانه که تضمین کنندة حقوق و نیازهای همة اقشار جامعه باشد زمینه­سازی می­کند.

‌نیاز جوامع به قانونِ عادلانه و ضرورت تنظیم اعمال و قوانین جامعه بر معیارهای الهی و دینی، مهم­ترین خاستگاه علمِ فقه و علت گرایش جامعه به سمت آن است و تا حس دینی و احساس نیاز به قانون عادلانه و سعادت بخش در جوامع بشری وجود دارد علم فقه نیز زنده و مورد توجه خواهد بود.

‌یکی از مهم­ترین مباحث در مبادی علم، موضوع آن علم است. و این مطلب در فصل ششم به تفصیل مورد بحث قرار می‌‌گیرد. موضوع هر علم، چیزی است که آن علم درباره آن بحث می­کند و محور اصلی مباحث آن علم است. گفته می­شود موضوع علم فقه افعال مکلفین است اما مؤلفِ این اثر معتقد است موضوعِ علم فقه، حکم شرعی است زیرا هدف اصلیِ فقه، کشف حکم، برای افعال مکلفین است نه کشف خودِ افعال و لذا موضوعِ علمِ فقه، حکم شرعی است نه افعال مکلفین. به همین مناسبت بحث­های مفصلی در باره ارکان جکم و انواع و لوازم  حکم و تعریف دقیق هرکدام از آن­ها و تفاوت آن­ها با همدیگر و فواید آگاهی از این مفاهیم مطرح می‌‌شود.

‌فصل هفتم در باره ساختار علم فقه است در آثار مختلف فقهی، مباحث فقه به شکل­های مختلفی دسته بندی شده­اند اما مشهورترین دسته­بندیِ علم فقه که اکثر کتب معتبر فقهی و کتب قدما و حتی بعضی کتب مهم حدیثی از آن تبعیت کرده­اند به این صورت است که مباحث فقهی را به سه دستة کلی، «عبادات»، «معاملات» و «احکام» تقسیم کرده­اند و عبادات را نیز به دو دسته «عبادات بمعنی الاخص» و «عبادات بمعنی الاعم» دسته­بندی کرده­اند. و معاملات را نیز به دو دستة عقود و ایقاعات تقسیم کرده­اند و هر کدام از این شاخه­ها نیز دارای زیر شاخه­هایی هستند که مجموعة همة زیر شاخه­ها با اندکی اختلاف در میان کتب مختلف حدوداً به 52 شاخه می­رسد به هر شاخه یک «کتاب» گفته می­شود و جمعاً یک دوره فقه،حدوداً از 52 کتاب تشکیل می­شود که از «طهارت» آغاز و به «دیات» ختم می­شود.

‌فصل هشتم درباره شیوه نگارش فقه است و مقصود از آن دسته­بندی موضوعی آثار این علم است وآثار فقهی براساس چگونگیِ دسته­بندیِ محتوایِ آن­ها دسته بندی می‌‌شوند. مهم­ترین و رایج­ترین نوع از انواعِ آثار فقهی، «جوامع فقیه» هستند که به آن­ها «مجامع فقهی» نیز گفته می­شود این گونه آثار، کتاب­هایی هستند که در آنها یک دورة کامل مباحث فقهی مورد بحث قرار می­گیرد. این نوع از آثار نیز به سه نوعِ «مختصرات»، «متوسطات» و «مطولات» تقسیم می­­شوند، مختصرات فقط به بیان احکام شرعی می­پردازند متوسطات علاوه بر بیان احکام به ادلة فقهی آن­ها هم اشاره می­کنند و مطولات علاوه بر بیان احکام و ادله به بیان نظرهای مختلف و ادلة نظرها و نقد و بررسی ادله نیز می­پردازند متوسطات و مطولات غالباً شرحی بر مختصرات ، با حفظ ساختار و چارچوب آن­ها هستند.

‌در فصل  نهم گرایش­های علم فقه مطرح می‌‌شود تاکنون در حوزه­های علمیه و دانشگاه به طور رسمی، علم فقه به گرایش­ها و شاخه­ها تقسیم نشده اما  شاخه­هایی مانند «فقه عبادی»، «فقه حقوقی»، «فقه سیاسی»، «قواعد فقه»، «آیات الاحکام»، «فقه مقارن» و «اصول فقه»را می‌‌توان پیشنهاد کرد.

‌فصل دهم درباره مرتبة علم فقه است در این اثر مبحث، جایگاه علمِ فقه در میان مجموعه علوم، در دو عنوان «علوم مقدم بر فقه» و «علوم مؤخر از فقه»، مورد بررسی قرار گرفته­اند. علومِ مقدم، علومی هستند که علم فقه و فقیه به آن­ها نیاز دارد و تولید کنندة نظریه برای فقه هستند و بر فقه تاثیر گذارند و مقصود از علوم مؤخر علومی است که مصرف کنندة نظریات فقهی هستند و فقه برآن­ها تاثیرگذار است.