(تنظيم شماره‌ي صفحات فهرست بر اساس متن فارسي است نه عربي)
پيش‌گفتار 13
مقدمه 18
معاني عرفي شرط 20
معناي اول عرفي شرط 20
دلايل صحت استعمال شرط در الزام ابتدايي 20
دلايل عدم مجاز بودن استعمال شرط در الزام ابتدايي 23
معناي دوم عرفي شرط 25
معناي اول اصطلاحي شرط 26
معناي دوم اصطلاحي شرط 26
شروط صحت شرط 30
شرط اول: شرط مقدور مكلف باشد 31
دو احتمال در معناي شرط غير مقدور 31
موارد عدم قدرت بر شرط 38
شرط دوم: شرط جايز باشد 42
شرط سوم: شرط عقلايي باشد 43
شرط چهارم: شرط مخالف كتاب و سنت نباشد 45
اخبار بيانگر شرط مخالف كتاب و سنت 46
معناي كتاب در روايات 50
معناي موافقت شرط با كتاب 51
دو احتمال در معناي مخالفت با كتاب 51
معناي اول: مخالفت صفت مشروط باشد 51
معناي دوم: مخالفت صفت شرط باشد 51
اقسام جعل حكم براي موضوع 54
قسم اول: جعل اهمالي 55
قسم دوم: جعل اطلاقي 56
بي‌اشكال بودن ضابط مفهومي 63
حكم مصاديق مشتبه: 64
1. شرط ارث بردن زوجه‌ي موقت 64
2. شرط ضمان در عقد عاريه و اجاره 66
3. شرط عدم انتقال زوجه از محل سكونتش به شهر ديگر 67
مقتضاي اصل عملي در موارد عدم تميز مخالفت شرط با كتاب و عدم آن 68
ضابط شرط مخالف با كتاب از نظر نراقي 71
دلايل ضعف سخن نراقي 72
تحقيق در ضابط شرط مخالف با كتاب 73
اشكال لغو بودن استثناي شرط محرِّم‌ حلال در روايات بنابر نظر تحقيق 78
راه حل اول براي عدم ورود اشكال 79
راه حل دوم براي عدم ورود اشكال 79
عدم ورود اشكال لغو بودن در استثناي شرط محلِّل حرام 81
پاسخ برخي فقها به اشكال شرط محرِّم‌ حلال 82
نقد شيخ بر پاسخ فقها 84
توجيه نراقي در معناي استثناي روايات 88
معناي اول 88
معناي دوم 88
تفاوت دو معنا 89
اشكال اول نراقي بر توجيه خود 90
اشكال دوم نراقي بر توجيه خود 91
اشكال شيخ بر توجيه نراقي 92
جمع‌بندي شيخ در مقصود از استثناي محلِّل حرام و محرِّم حلال 95
ضابط شرط مخالف با كتاب از نظر محقق قمي 96
شرط پنجم: شرط مخالف مقتضاي عقد نباشد 101
دليل اول عدم صحت شرط مخالف مقتضاي عقد 101
دليل دوم عدم صحت شرط مخالف مقتضاي عقد 101
تفاوت شرط خلاف مقتضاي ذات عقد با شرط خلاف مقتضاي اطلاق عقد 102
دليل سوم: اجماع 103
دشواري تشخيص آثار تخلف‌ناپذير عقد از آثار تخلف‌پذير عقد 103
موارد شش‌گانه‌ي داراي اشكال 104
1. عدم صحت شرط عدم بيع و هبه در بيع و صحت شرط عتق يا وقف در بيع 104
2. اختلاف فقها در صحت و عدم صحت شرط عدم فروش مبيع در بيع 105
3. شرط شراكت در سود و ضرر براي يك طرف در عقد شركت 106
4. جواز شرط ضمان در عقد عاريه و عدم جواز آن در عقد اجاره 107
5. اختلاف فقها در صحت شرط عدم انتقال زوجه از شهر محل سكونتش 107
6. توارت زوجين از يك‌ديگر در عقد موقت 108
ضابط تميز مقتضاي ذات عقد از مقتضاي اطلاق عقد از نظر محقق كركي 111
اقسام شروط مخالف مقتضاي ذات و اطلاق عقد و حكم آن از نظر محقق كركي 113
نظر شيخ انصاري در نقد سخن محقق كركي 114
شرط ششم: شرط مجهول نباشد 116
راه اول در استدلال بر بطلان شرط مجهول 117
راه دوم در استدلال بر بطلان شرط مجهول 117
نظر مختار شيخ (انصاف) در استدلال بر بطلان شرط مجهول 118
نظر نهايي شيخ (اقوا) در حكم شرط مجهول 120
شرط هفتم: شرط مستلزم محال نباشد 121
سخن علامه در شرط فروش مبيع به بايع در ضمن عقد بيع و اشكال دور 121
سخن علامه در شرط فروش مبيع به شخص ثالث در ضمن بيع و عدم دور 122
سخن شهيد اول در بطلان شرط فروش مبيع به بايع در بيع 123
اشكال شيخ بر نظر علامه و شهيد اول در شرط مذكور 123
شرط هشتم: شرط در متن عقد ذكر شود 124
دليل اول: اجماع 124
دليل دوم: تحليل شرط غير مذكور در متن عقد 125
نظر موافقان شرط تباني: صحت عقد و شرط 125
دليل اول ادعايي بر وجوب شرط تباني 125
دليل دوم ادعايي بر وجوب شرط تباني 126
نظر شيخ در باره‌ي وجوب شرط تباني و حكم آن: صحت عقد و بطلان شرط 127
نظر سوم مبني بر بطلان عقد و شرط 130
شرط نهم: شرط بايد منجز باشد 132
دو دليل بر اعتبار شرط تنجيز در عقد 132
نقد شيخ بر دو دليل مذكور 133
مسألۀ: در بيان احكام شرط صحيح 136
اقسام شرط صحيح 136
حكم شرط صفت در صورت تخلف شرط صفت 138
حكم شرط نتيجه و اقسام آن 138
اقسام شرط نتيجه در عقد و احكام آن از نظر شيخ 139
مسائل شرط فعل 144
مسأله‌ي اول: وجوب وفاي به شرط فعل از نظر حكم تكليفي 145
دلايل نظر مشهور مبني بر وجوب وفاي به شرط فعل 145
نظر شهيد اول مبني بر عدم وجوب شرط فعل 146
تفصيل شهيد اول در برخي تحقيقاتش 147
داوري شهيد ثاني درباره‌ي نظرات شهيد اول 147
نقد شيخ بر داوري شهيد ثاني 148
نقد شيخ بر استدلال غنيه 150
نقد شيخ بر استدلال شهيد اول 151
مسأله‌ي دوم: حق حاكم در اجبار مشروط‌عليه بنا بر وجوب وفا 153
نظر شهيد اول مبني بر عدم حق مشروط‌له در اجبار مشروط‌عليه 154
نظر علامه حلي مبني بر اجبار مشروط‌عليه در انجام شرط 155
نظر شيخ طوسي در مبسوط مبني بر عدم اجبار مشروط‌عليه 156
نظر صيمري در غايۀ المرام مبني بر تفصيل 157
داوري شيخ درباره‌ي اجبار مشروط‌عليه 161
نظر محقق كركي در حق فسخ براي مشروط‌له در فرض امكان اجبار 163
مسأله‌‌ي سوم: رابطه‌ي حق فسخ و فرض امكان اجبار عرضي است يا طولي؟ 164
نظر علامه مبني بر عرضي بودن امكان اجبار و حق فسخ 164
نقد شيخ بر هم‌عرض دانستن رابطه‌ي امكان اجبار و خيار فسخ 165
مسأله‌‌ي چهارم: ثبوت خيار (نه ارش) براي مشروط‌له در شرط فعل غير ممكن 168
نظر علامه (نظر ضعيف) مبني بر ثبوت ارش -در كنار خيار فسخ- در شرط فعل غير ممكن 169
احتساب مقدار تفاوت در ارش بر مبناي نسبت نه مقدار اختلاف 170
نظر صيمري (اضعف) مبني بر ثبوت ارش به صرف امتناع مشتري حتي در فرض ممكن بودن 171
نظر شيخ انصاري درباره‌ي نظر علامه 173
مسأله‌ي پنجم: عدم مانعيت غير ممكن شدن شرط از خيار مشروط‌له 174
مسأله‌ي ششم: حق مشروط‌له در اسقاط شرط هرگاه شرط قابل اسقاط باشد 178
مسأله‌ي هفتم: عدم تقسيط ثمن بر شرط در صورت تخلف شرط 183
مسأله:‌ در بيان احكام شرط فاسد 184
امر اول: عدم وجوب وفاي به شرط فاسد 184
اقسام شرط فاسد 186
1. شرط فاسد غير مفسد عقد 186
2. شرط فاسدي كه موجب اخلال در عقد مي‌شود 186
2 .1. شرط مجهول كه موجب جهل به عوضين مي‌شود 186
2 .2. شرط مستلزم محال كه موجب محذور دور مي‌شود 187
3. شرط فاسدي كه موجب اخلال در عقد نمي‌شود 187
حكم عقد مشتمل بر شرط فاسد غير مخل به عقد از نظر فقها 188
قائلان به فساد عقد 189
قائلان به صحت عقد 189
3 .1. شرط غير مقدور 189
نظر ابن زهره در تفسير شرط غير مقدور و حكم آن 189
نقد شيخ بر نظر ابن زهره در تفسير شرط غير مقدور 190
3 .2. شرط غير عقلايي و حكم عقد مشتمل بر آن از نظر ابن متوّج 191
نظر شيخ درباره‌ي شرط غير عقلايي و حكم عقد مشتمل بر آن 192
نظر شيخ در قوي بودن قول به صحت عقد مشتمل بر شرط غير مخل 195
تمسك به عمومات باب عقد (ادله‌ي عام صحت عقد) 195
دلايل قائلان به فساد عقد مشتمل بر شرط غير مخل 195
وجه (دليل) اول: مجهول شدن ثمن به اعتبار مشتمل بودن بر شرط مجهول 195
پاسخ نقضي و حلي شيخ در نقد وجه اول قائلان به فساد عقد 195
وجه (دليل) دوم: فقدان تراضي بر عقد مقرون به شرط در فرض غير ممكن شدن شرط 197
نظر شيخ در نقد وجه دوم قائلان به فساد عقد 198
مثال‌هاي مؤيد بر عدم انتفاي عقد به انتفاي شرط (قيد) 198
تبيين رابطه‌ي عقد با شرط در تراضي بر عقد مقرون به شرط 199
تفكيك قيود (شروط) مأخوذ در عقد 201
1. قيودي كه ركن و اساس عقد است 201
2. قيودي كه ركن و اساس عقد نيست 202
وجه (دليل) سوم: روايات سه‌گانه‌ي مخصص عمومات صحت عقد 203
اول: روايت عبدالملك بن عتبه 203
دوم: روايت حسين بن منذر 204
سوم: روايت علي بن جعفر 206
جواب شيخ به روايات سه‌گانه‌ي دال بر فساد عقد 206
ادله‌ي اختصاصي صحت عقد مشتمل بر شرط فاسد 210
اول: روايت بريره 210
دوم: مرسله‌ي جميل و صحيحه‌ي اول حلبي 212
سوم: صحيحه‌ي دوم حلبي 214
نقد شيخ انصاري بر دليل ادعا شده در صحت شرط 215
نظر نهايي شيخ انصاري (انصاف) در حكم شرط فاسد غير مخل به عقد 216
ثبوت خيار مشروط‌له در صورت جهل به فساد شرط در فرض صحت عقد 216
نقد دلايل ثبوت خيار مشروط‌له (دليل اجماع و لاضرر) 218
امر دوم: عدم كفايت اسقاط شرط فاسد توسط مشروط‌له در تصحيح عقد در فرض مفسد بودن شرط 220
امر سوم: تأثير شرط مذكور در قبل از عقد و غير مذكور در متن عقد در افساد عقد 223
نظر شهيد ثاني در مسالك درباره‌ي اين شرط 224
امر چهارم: غير مفسد بودن شرط غير عقلايي 229
فهرست منابع 231