فهرست مطالب
دیباچه 11
مقدمه 17
بخش اول: تعریف توسعه در حقوق بین الملل بشر و بررسی جایگاه یافته‌های کمیته حقوق بشر در منابع حقوق بین الملل 27
فصل اول: مفهوم «توسعه مترقیانه حقوق» در نظام حقوق بین الملل بشر و معیارهای ارزیابی آن 28
مبحث اول: مفهوم شناسیِ «تدوین و توسعه مترقیانه حقوق» در نظام حقوق بین الملل عمومی 29
گفتار اول: نهادهای متولی تدوین و توسعه مترقیانه حقوق بین الملل 31
گفتار دوم: مشارکت دیگر بازیگران روابط بینالملل در فرآیند تدوین و توسعه حقوق بین الملل 32
مبحث دوم: ماهیت و ویژگی‌های متفاوت حقوق بین الملل بشر نسبت به سایر حوزه‌های حقوق بین الملل عام 33
مبحث سوم: دگردیسی مفهومی «توسعه مترقیانه حقوق» در نظام حقوق بین الملل بشر 39
گفتار اول: حمایت از حقوق بشر در معنای تدوین حقوق بشر 41
گفتار دوم: ارتقاء، ترویج یا اعتلاءِ مقام و جایگاه حقوق بشر در معنای توسعه مترقیانه حقوق بشر 45
بند اول: نهادهای حل اختلاف قضایی 46
بند دوم: نهادهای معاهده‌ای حقوق بشری 48
مبحث چهارم: معیارهای ارزیابی توسعه حقوق بشر 50
جمع بندی 53
فصل دوم: بررسی جایگاه یافته‌های کمیته حقوق بشر در سلسله منابع حقوق بین الملل 56
مبحث اول: تعریف منابع حقوق بین الملل 56
مبحث دوم: جایگاه یافته‌های کمیته حقوق بشر در میان منابع اصلی حقوق بین الملل 59
گفتار اول: معاهدات و تفسیر آنها در گذر زمان؛ یافته‌های کمیته به عنوان «رویه بعدی» 60
بند اول: مجمع عمومی 69
بند دوم: سازکار بررسی دوره‌ای جهانی 74
گفتار دوم: اصول کلی حقوق بین الملل 79
گفتار سوم: عرف 80
بند اول: یافته‌های کمیته به عنوان احیاء کننده یا شناسایی کننده حقوق بین الملل عرفی 81
بند دوم: یافته‌های کمیته به عنوان عرف آنی 83
مبحث سوم: جایگاه یافته‌های کمیته حقوق بشر در میان منابع فرعی حقوق بین الملل 87
گفتار اول: رویه قضایی 88
گفتار دوم: دکترین 89
گفتار سوم: حقوق نرم 94
مبحث چهارم: استناد به یافته‌های کمیته حقوق بشر توسط سازکارهای بین المللی و منطقه‌ای 99
گفتار اول: مراجع حقوقی- قضایی بین المللی 99
بند اول: دیوان بین المللی دادگستری 100
بند دوم: دادگاه‌های ویژه کیفری بین المللی 104
بند سوم: کمیسیون حقوق بین الملل 107
گفتار سوم: مراجع سیاسی بین المللی 107
بند اول: مجمع عمومی سازمان ملل متحد 108
بند دوم: کمیساریای عالی حقوق بشر ملل متحد 108
بند سوم: دبیرکل سازمان ملل متحد 109
بند چهارم: گزارشگران ویژه شورای حقوق بشر 111
گفتار سوم: مراجع منطقه ای 113
بند اول: دیوان اروپایی حقوق بشر 113
بند دوم: کمیسیون آفریقایی حقوق بشر 114
بند سوم: دیوان آمریکایی حقوق بشر 114
جمع بندی 115
بخش دوم: ارزیابی توسعه و ارتقاء حقوق بشر از دریچه ماموریت‌های کمیته حقوق بشر 117
فصل اول: ارزیابی توسعه حقوق بشر از دریچه دو ماموریت «بررسی گزارش‌های ادواری» و «بررسی شکایات فردی» 118
مبحث اول: ارزیابی توسعه حقوق بشر از دریچه مأموریت بررسی گزارش‌های ادواری 118
مبحث دوم: ارزیابی توسعه حقوق بشر از دریچه مأموریت بررسی شکایات شخصی یا فردی 120
گفتار اول: تفسیر کمیته از حق منع شکنجه 123
گفتار دوم: تفسیر حق حیات 125
گفتار سوم: تفسیر کمیته از حق آزادی بیان 127
جمع بندی 128
فصل دوم: ارزیابی توسعه حقوق بشر از دریچه ماموریت تصویب نظرات تفسیری 129
مبحث اول: آشنایی با نظرات تفسیری و دلیل تاکید پژوهش حاضر بر این ماموریت 130
گفتار اول: تاریخچه نظرات تفسیری 132
گفتار دوم: ماهیت، هدف و اهمیت نظرات تفسیری 134
گفتار سوم: صلاحیت کمیته برای صدور نظرات تفسیری 138
گفتار چهارم: نظرات تفسیری در روش کاری نهادهای معاهده‌ای 139
گفتار پنجم: دیدگاه‌های صاحبنظران در رابطه با جایگاه نظرات تفسیری در حقوق بین الملل 141
بند اول: مخالفان ماهیت تقنینی و تفسیری نظرات تفسیری 142
بند دوم: موافقان ماهیت تقنینی و تفسیری نظرات تفسیری 143
گفتار ششم: رویکرد کشورهای مختلف در رابطه با نظرات تفسیری 144
بند اول: استرالیا 145
بند دوم: انگلستان 145
بند سوم: ایالات متحده آمریکا 146
بند چهارم: آلمان 148
بند پنجم: لهستان 148
بند ششم: ایران 148
مبحث دوم: مراحل تصویب و انتشار نظرات تفسیری 149
گفتار اول: انتخاب تدوین‌کنندگان 150
گفتار دوم: تدوین 150
گفتار سوم: تصویب 153
مبحث سوم: پذیرش و تبعیت از نظرات تفسیری به دلیل قانونی بودن آنها 154
مبحث چهارم: پذیرش و تبعیت از نظرات تفسیری با وجود عدم الزام قانونی 157
گفتار اول: تعریف مشروعیت در نظام حقوق بین الملل 160
بند اول: تعریف مشروعیت از منظر مکتب حقوق وضعی 161
بند دوم: اختلاف نظر درخصوص جوامع ارزیابی کننده مشروعیت 166
بند سوم: معیارهای سنجش مشروعیت 168
گفتار دوم: تبعیت از نظرات تفسیری کمیته حقوق بشر به دلیل محتوای حقوق بشری آنها (مدل پیشنهادی) 177
مبحث پنجم: نقد و بررسی نظریه تبعیت از نظرات تفسیری به دلیل مشروعیت آنها 187
گفتار اول: قاطعیت 191
بند اول: هدف و مخاطب 191
بند دوم: الزامات (بایستهها) 194
گفتار دوم: اعتبار نمادین 197
گفتار سوم: انسجام 199
بند اول: میثاق و رویههای تفسیری قبلی 199
بند دوم: قوانین دیگر همان نظام 201
گفتار چهارم: تبعیت 206
بند اول: منابع حقوق بینالملل 206
بند دوم: تفسیر حقوق بینالملل 208
بند سوم: فرآیند تدوین پیشنویس نظرات تفسیری 212
گفتار پنجم: تصمیمگیری دموکراتیک 212
بند اول: پاسخگویی 215
بند دوم: شفافیت 216
بند سوم: مشارکت عمومی 218
جمع بندی 225
فصل سوم: ارزیابی موردی مشروعیت فرآیندی نظرات تفسیری شماره 34 و 36 کمیته حقوق بشر 229
مبحث اول: نگاهی کوتاه به نظرات تفسیری کمیته حقوق بشر 231
مبحث دوم: نظر تفسیری شماره 36 با موضوع حق حیات 241
گفتار اول: چیستی و مفهوم شناسی حق حیات 241
گفتار دوم: ارزیابی شاخص قاطعیت نظر تفسیری 36 245
بند اول: شفافیت هدف و مخاطب نظر تفسیری 36 246
بند دوم: الزامات (بایستهها) نظر تفسیری 36 249
گفتار سوم: ارزیابی شاخص اعتبار نمادین نظر تفسیری 36 253
بند اول: تشریفات 254
بند دوم: تأیید تجربی (ریشه شناسی) 255
گفتار چهارم: ارزیابی شاخص انسجام نظر تفسیری 36 257
بند اول: متن میثاق و رویههای قبلی کمیته 258
بند دوم: ارتباط با سایر حقوق نظام میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی 258
گفتار پنجم: ارزیابی شاخص تبعیت نظر تفسیری 36 263
بند اول: منابع حقوق بین الملل 263
بند دوم: تفسیر حقوق بینالملل 265
بند سوم: فرایند تدوین نظرات تفسیری 267
گفتار ششم: ارزیابی شاخص تصمیم گیری دموکراتیک نظر تفسیری 36 267
بند اول: پاسخگویی 268
بند دوم: شفافیت 269
بند سوم: مشارکت عمومی 269
گفتار هفتم: ارزیابی شاخص محتوای حمایتی و ارتقایی نظر تفسیری 36 270
گفتار هشتم: ارزیابی نهایی مشروعیت فرآیندی و شاخص محتوای حمایتی و ارتقایی نظر تفسیری 36 271
مبحث سوم: نظر تفسیری شماره 34 با موضوع حق آزادی نظر و بیان 272
گفتار اول: چیستی و مفهوم شناسی حق آزادی نظر و بیان 272
گفتار دوم: ارزیابی شاخص قاطعیت نظر تفسیری 34 276
بند اول: شفافیت هدف و مخاطب نظر تفسیری 34 276
بند دوم: الزامات (بایستهها) نظر تفسیری 34 277
گفتار سوم: ارزیابی شاخص اعتبار نمادین نظر تفسیری 34 279
بند اول: تشریفات 279
بند دوم: تأیید تجربی (ریشه شناسی) 280
گفتار چهارم: ارزیابی شاخص انسجام نظر تفسیری 34 281
بند اول: متن میثاق و رویههای قبلی کمیته 282
بند دوم: ارتباط با دیگر حقوق نظام میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی 282
گفتار پنجم: ارزیابی شاخص تبعیت نظر تفسیری 34 283
بند اول: منابع حقوق بین الملل 283
بند دوم: تفسیر حقوق بینالملل 284
بند سوم: فرایند تدوین نظرات تفسیری 285
گفتار ششم: ارزیابی شاخص تصمیم گیری دموکراتیک نظر تفسیری 34 285
بند اول: شفافیت 286
بند دوم: مشارکت عمومی 286
گفتار هفتم: ارزیابی شاخص محتوای حمایتی و ارتقایی نظر تفسیری 34 287
گفتار هشتم: ارزیابی نهایی مشروعیت فرآیندی و شاخص محتوای حمایتی و ارتقایی نظر تفسیری 34 287
نتیجه گیری و تحلیل نهایی 289
ضمائم 301
جدول شماره 1: فهرست اسامی اعضای فعلی کمیته حقوق بشر 301
جدول شماره 2: شاخصهای ارزیابی مشروعیت فرآیندی نظرات تفسیری کمیته حقوق بشر 303
جدول شماره 3: تفاوت متون پیشنویس و نسخه نهایی نظر تفسیری شماره 36 304
جدول شماره 4: مقایسه نظرات تفسیری 6، 14 و 36 308
جدول شماره 5: مقایسه نظرات تفسیری 7 و 20 336
فهرست منابع و مآخذ 347