1.بیان کلیات و مفاهیم
2.کلیات
3. مسأله تحقیق
4.ضرورت و اهمیت موضوع
4. پیشینه تحقیق
5.مفاهیم
6.تجارت (تعاریف لغوی، فقهی، حقوقی)
7.عقد (تعاریف لغوی، فقهی، حقوقی)
8.بیع (تعاریف و تفاوت با تجارت)
9.أکل (تعاریف لغوی و اصطلاحی)
10.مال (تعاریف و انواع)
11.ملک (تعاریف و تفاوت با مال)
12.باطل (تعاریف و انواع)
13.تراضی (تعاریف و مباحث مرتبط)
14.تحلیل و تفسیر آیه تجارت و تبیین ابعاد فقهی و اثرات حقوقی آن
15.نکات کلی مرتبط با آیه شریفه
16.روایات تفسیری آیه
17. مفردات آیه (لا تأکلوا، اموالکم، بینکم)
18.مفردات آیه (بالباطل، إلا، أن تکون تجارة)
19.احکام فقهی حقوقی مستفاد از آیه تجارت
20.گستره دلالی مستثنی منه آیه
21.اکل مال به باطل در اصطلاح حقوقی
22.دارا شدن بدون جهت
23.تفاوت فقه و حقوق در اکل مال
24.گستره دلالی مستثنای آیه
25.اطلاق آیه نسبت به حالات مختلف
26.اطلاق آیه نسبت به مصادیق جدید
27. اصالت عدم لزوم مقارنت رضایت با تجارت
28.ادله عدم لزوم مقارنت رضایت
29.عقد مکره و فضولی در قانون مدنی
30.صحت و ملکیت معاطات
31.استدلال به آیه برای صحت معاطات
32.دیدگاه امام خمینی در معاطات
33.لزوم معاطات و بیع
34.اصالة اللزوم در حقوق مدنی
35.خیار غبن و تعریف آن
36.استدلال به آیه برای خیار غبن
37. دیدگاه امام خمینی در خیار غبن
38.خیار غبن در حقوق مدنی
39. حرمت اکتساب به نجس العین
40.استدلال به آیه برای حرمت خرید و فروش نجس
41.حرمت خرید و فروش مردار و اجزای آن
42.جواز انتفاع و معامله میته
43.حرمت خرید و فروش به خاطر حرمت مقصود
44.حرمت خرید و فروش آلات قمار
امعان نظر در فرهنگ اقتصادی اسلام، آشکارا ما را به محدود بودن تصرف دراموال و ملکیت ها و تأکید درباره ی آن همچون یک اصل، رهبری میکند؛ نه به آزادی تصرف و باز بودن دست متصرفان در اموال؛ چرا که مال جز وسیلهای برای معیشت و روزی مردم و مدد زندگی و قوام جامعهی بشری نیست. و طبیعت آنچه وسیله و مدد و رزق و قوام است، این است که تصرف کردن در آن و بهرهمند شدن از آن محدود و بر اساس حق و عدالت و میزان توازن باشد. ازجمله تعبیرهای قاطعی که در قرآن کریم ـ این گنجینهی ارزشمند ـ بابیان روشن، حدود تصرفات مالی را محدود میسازد، آیه معروف به تجارت است، که پایهگذار یکی از قوانین مترقی اسلام میباشد، چرا که حقایق را از متن فطرت آدمی بیرون و با شناخت عمیق از انسان، راه و روش ارتباط اقتصادی او با همنوعانش را ارائه میدهد. و برای اینکه این ارتباط سازنده، و در جهت خیر و صلاح دنیا و آخرت آنها باشد با سخنی رسا و گفتاری بی کم و کاست و حساب شده، رفتارهای اقتصادی بشر ارتباط با همنوعانش را بهگونهای بیان میکند که نتوان فراتر و جامع تر از آن سخن گفت.
این آیه که چهارچوب اقتصادی اسلام را مشخص میکند، مبنای بسیاری از قواعد مربوط به اموال و معاملات در حقوق اسلام است و در بسیاری از مباحث فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار میگیرد. مباحثی نظیر بیع، معاطات، بحث رضای معاملی، بیع فضولی و مکره و نظایر آن. به طور کلی در این آیه نخست از ستمکاری و ظلم و بیراهه روی در مبادلات سخن گفته و کلمه جامع "باطل" را به کار برده و تصرف در اموال مردم به وجه باطل را ممنوع اعلام میکند. و تأکید میکند که گردش کالا و پول و انواع دادوستدها و نقلوانتقالها نباید بهصورت بیهوده انجام شود، بلکه باید بهوسیله ی یکی از اسباب شرعی و قانونی و بر اساس حق باشد.
در این تحقیق سعی بر آن است که مسائل فقهی و حقوقی مستنبط از آیه با تکیه بر اقوال فقها و البته امام خمینی مورد بررسی قرار گیرد.