مقدمه 9

بخش اول: كليات 15
فصل اول: قواعد كلي مربوط به مسئوليت بين‌المللي دولت 15
مبحث اول: مفهوم مسئوليت بين‌المللي 16
مبحث دوم: تدوين قواعد حاكم بر مسئوليت بين‌المللي دولت 17
مبحث سوم: مبنا و منشأ مسئوليت بين‌المللي دولت 19
بند اول: نظريه خطا 20
بند دوم: نظريه خطر 20
بند سوم: نظريه مسئوليت بين‌المللي براي اعمال منع نشده در حقوق بين‌الملل 21
مبحث چهارم: انواع رژيم مسئوليت دولت با توجه به ماهيت تعهد نقض شده 23
بند اول: مسئوليت عادي 24
بند دوم: مسئوليت مشدد 24
مبحث پنجم: رژيم مسئوليت در نقض كنوانسيونهاي چهارگانه ژنو 29
فصل دوم: حقوق بين‌الملل بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه داخلي 31
مبحث اول: مفهوم و ماهيت قواعد حقوق بين‌الملل بشردوستانه 31
بند اول: مفهوم حقوق بشردوستانه 31
بند دوم: ماهيت الزام آور قواعد حقوق بين‌الملل بشردوستانه 33
مبحث دوم: تفكيك انواع مختلف درگيريها 33
بند اول: شورش‌ها و آشوب‌هاي داخلي 34
بند دوم: درگيري مسلحانه بين‌المللي 35
بند سوم: مخاصمات مسلحانه داخلي 36
الف.تعريف برگرفته از ماده 3 مشترك كنوانسيون‌هاي چهارگانه ژنو 37
ب. تعريف برگرفته از پروتكل الحاقي دوم 37
پ. تعاريف برگرفته از رويه قضايي بين‌المللي، اسناد و نهادهاي ذيربط 39
مبحث سوم: حقوق قابل اعمال در مخاصمات مسلحانه داخلي 42
بند اول: قواعد عرفي 44
بند دوم: شرط مارتنس 51
بند سوم: ماده 3 مشترك كنوانسيون‌هاي چهارگانه ژنو 52
بند چهارم: پروتكل الحاقي دوم 56
بند پنجم: اجراي حقوق بشر در مخاصمات مسلحانه داخلي 59

بخش دوم: مسئوليت بين‌المللي دولت حاكم و گروههاي شورشي در مخاصمات مسلحانه داخلي 65
فصل اول: مسئوليت دولت حاكم 66
مبحث اول: مبناي مسوليت دولت حاكم 66
مبحث دوم: شرايط تحقق مسئوليت دولت حاكم 71
بند اول: نقض قواعد و تعهدات بشردوستانه 72
الف. نقض ماده 3 مشترك كنوانسيونهاي چهارگانه ژنو 73
ب. نقض پروتكل الحاقي دوم 80
پ. نقض جدي پروتكل الحاقي دوم و قواعد عرفي بشردوستانه در اساسنامه ديوان بين‌المللي كيفري 82
ت.ممنوعيت و محدوديت برخي ابزار و شيوه‌هاي جنگي در مخاصمات داخلي 91
1.ابزار و تسليحات ممنوعه 92
2.شيوه‌هاي نبرد ممنوعه 94
بند دوم: قابليت انتساب نقض قواعد بشردوستانه 95
الف. اعمال اركان دولت 96
ب.اعمال افراد و نهادهاي برخوردار از اختيار و صلاحيت اعمال اقتدار حاكميت 98
پ. اعمال خارج از حدود اختيارات و صلاحيت اركان 99
ت. اعمال افراد و اشخاص تحت دستور يا هدايت و كنترل دولت 99
ث. اعمال اشخاص و گروههاي خصوصي كه دولت عمل آنها را تصديق و تأييد نموده 101
ج. اعمال شورشيان 102
مبحث سوم: مسئوليت كيفري فردي مقامات دولت حاكم 103
فصل دوم: مسئوليت شورشيان و گروههاي مسلح مخالف 105
فصل سوم: نگاهي به برخي از مخاصمات داخلي اخير 112
مبحث اول: ليبي 112
مبحث دوم: عراق 114
مبحث سوم: مخاصمه داخلي سوريه 116

بخش سوم: مسئوليت دولت‌هاي ثالث در مخاصمات مسلحانه داخلي 123
فصل اول: مسئوليت فراملي و چگونگي تحقق آن 124
مبحث اول: مفهوم مسئوليت فراملي 124
مبحث دوم: چگونگي تحقق مسئوليت دولت ثالث در مخاصمات داخلي 126
بند اول: كمك و مساعدت 126
الف.بررسي قاعده مسئوليت ناشي از كمك و مساعدت در ميان منابع حقوق بين‌الملل 126
1. طرح مسئوليت دولتها 127
2. اسناد بين‌المللي مربوط به حقوق بشردوستانه 130
3. رويه سازمان ملل متحد 134
4. رويه دولتها 138
5.رويه قضايي بينالمللي 141
ب: شرايط تحقق مسئوليت ناشي از كمك و مساعدت 143
بند دوم: هدايت و كنترل 146
الف. تحليل راي ديوان بينالمللي دادگستري در قضيه نيكاراگوئه 148
ب. تحليل راي ديوان بينالمللي دادگستري در قضيه بوسني 2007 156
ج. تحليل راي شعبه تجديدنظر ديوان كيفري بينالمللي در قضيه تاديچ 160
د. ديدگاه كميسيون حقوق بينالملل در طرح 2001 مسئوليت دولتها 164
فصل دوم: آثار و اجراي مسئوليت بين‌المللي ناشي از نقض حقوق بشردوستانه 168
مبحث اول: جبران خسارت 168
بند اول: اعاده وضع سابق 170
بند دوم: پرداخت غرامت 172
بند سوم: جلب رضايت 175
بند چهار: توقف و عدم تكرار 177
مبحث دوم: مطالبه جبران خسارت از گروههاي مسلح مخالف 178
مبحث سوم: اجراي مسئوليت بين‌المللي دولت در ارتباط با نقض حقوق بشردوستانه 179
بند اول: اقداماتي كه ممكن است از سوي دولت زيان ديده صورت بگيرد 180
بند دوم: اقداماتي كه ممكن است از سوي دولتهاي ديگر صورت گيرد. 181
الف. استناد به مسئوليت دولت خاطي و مسئول 181
ب. واكنش به هنگام نقض حقوق بشردوستانه 182
ج. اقدامات متقابل 185
مبحث چهارم: مكانيزمهاي مربوط به جبران نقض حقوق بشردوستانه 186
بند اول: مكانيزمهاي قضايي و شبه قضايي ملي 186
بند دوم: نهادها و مكانيزمهاي قضايي و شبه قضايي خارجي 187
بند سوم: مكانيزمهاي مبني بر كميسيونها و دادگاههاي منطقه اي 188
بند چهارم: نهادهاي قضايي و شبه قضايي بينالمللي 188

نتيجه گيري 191
منابع 199