فهرست مطالب
پیشگفتار 13
مقدمه 17
بخش نخست: سیر تاریخی حمل و نقل چند وجهی و مقررات ناظر بر آن، قرارداد حمل و نقل، مفاهیم و ویژگی‌های کنوانسیون‌های حمل چند وجهی و تک وجهی و موارد خارج از شمول آن‌ها 21
فصل نخست: اهمیت حمل و نقل چند وجهی و تاریخچة آن 21
فصل دوم: وضع حقوقی و مقررات حوزة حمل و نقل چند وجهی کالا 24
مبحث نخست: وضعیت حاکم بر حمل و نقل چند وجهی کالا 24
مبحث دوم: مقررات ژنو 1980 32
گفتار نخست: پیشینة کنوانسیون ژنو 1980 33
1- اقدامات کمیتة بین‌المللی دریایی 33
2- پیش‌نویس مقررات ژنو 35
3- مقررات توکیو 35
4- اقدامات موسسه یکسان سازی حقوق خصوصی «UNIDROIT» 35
5- کمیسیون اقتصادی سازمان ملل برای اروپا«ECE» 36
6- پیش‌نویس «TCM» 36
7- پیش‌نویس کارگروه مقدماتی بین‌المللی 36
گفتار دوم: کنوانسیون حمل و نقل چند وجهی کالا 37
مبحث سوم: مقررات UNCTAD/ ICC 39
گفتار نخست: مقررات اتاق بازرگانی بین‌المللی ICC 39
گفتار دوم: مقررات UNCTAD/ICC 1992 40
مبحث چهارم: مقررات رتردام 41
گفتار نخست: ضرورت تصویب کنوانسیون رتردام 41
گفتار دوم: فرایند تصویب کنوانسیون رتردام 42
بند نخست: اقدامات کمیتة بین‌المللی دریانوردی CMI 42
بند دوم: اقدامات آنسیترال 45
مبحث پنجم: سایر مقررات حمل و نقل تک وجهی 48
گفتار نخست: مقررات حمل و نقل دریایی 49
1- مقررات لاهه 49
2- مقررات لاهه-ویزبی 50
3- کنوانسیون هامبورگ 52
گفتار دوم: مقررات حمل و نقل جاده‌ای یا CMR 54
گفتار سوم: مقررات حمل و نقل ریلی 57
بند نخست: اهمیت حمل و نقل ریلی 57
بند دوم: سازمان بین‌الدولی (OTIF) 58
بند سوم: کنوانسیون بین‌المللی حمل و نقل کالا با راه‌آهن (COTIF) 60
بند چهارم: مقررات یکنواخت CIM 64
گفتار چهارم: مقررات حمل و نقل هوایی 66
بند نخست: اهمیت حمل و نقل هوایی 66
بند دوم: کنوانسیون ورشو 67
بند سوم: کنوانسیون مونترآل 69
گفتار پنجم: حمل و نقل از طریق آب‌راه‌های داخلی (کنوانسیون CMNI) 70
فصل سوم: قلمرو شمول حمل و نقل چند وجهی 71
مبحث نخست: دامنة شمول مقررات ژنو 73
مبحث دوم: دامنة شمول مقررات UNCTAD/ICC 1992 75
مبحث سوم: دامنة شمول مقررات رتردام 75
گفتار نخست: قلمرو عملیاتی کنوانسیون رتردام 77
گفتار دوم: قلمرو قراردادی کنوانسیون رتردام و رفع تزاحم با سایر مقررات بین‌المللی و ملی 81
فصل چهارم: قلمرو شمول سایر مقررات حمل و نقل 85
مبحث نخست: دامنة شمول مقررات CMR 85
مبحث دوم: دامنة شمول مقررات CMNI 89
مبحث سوم: دامنة شمول مقررات حمل و نقل هوایی 90
مبحث چهارم: دامنة شمول مقررات حمل و نقل ریلی 93
مبحث پنجم: دامنة شمول مقررات حمل و نقل دریایی 97
فصل پنجم: مفاهیم و اصطلاحات رایج در حمل و نقل چند وجهی کالا 98
مبحث نخست: حمل و نقل چند وجهی 98
مبحث دوم: قرارداد حمل و نقل چند وجهی 101
گفتار نخست: انواع بارنامه‌های دریایی 102
گفتار دوم: قرارداد حمل و نقل چند وجهی در مقررات ژنو 106
گفتار سوم: عدول از قرارداد 108
گفتار چهارم: قراردادهای حمل و نقل اختیاری یا نامعین 111
گفتار پنجم: خصوصیات و ماهیت حقوقی قرارداد حمل و نقل در حقوق داخلی 112
بند نخست: نظریه مبنی بر اجاره بودن ماهیت قرارداد حمل و نقل 112
بند دوم: نظریه مبنی بر وکالت بودن ماهیت قرارداد حمل و نقل 113
بند سوم: نظریه مبنی بر ودیعه بودن ماهیت قرارداد حمل و نقل 114
بند چهارم: نظریه مبنی بر مقاطعه بودن ماهیت قرارداد حمل و نقل 114
بند پنجم: نظریه مبنی بر جعاله بودن ماهیت قرارداد حمل و نقل 115
مبحث سوم: متصدی حمل و نقل چند وجهی 115
گفتار نخست: متصدی حمل در مقررات حمل و نقل دریایی 117
بند نخست: متصدی حمل و نقل واقعی 120
بند دوم: طرف مجری 121
گفتار دوم: متصدی حمل در مقررات حمل و نقل هوایی 123
گفتار سوم: متصدی حمل در مقررات حمل و نقل زمینی (ریل و جاده) 124
بند نخست: اقسام متصدی حمل و نقل 125
گفتار چهارم: متصدی حمل در مقررات حمل و نقل آبراههای CMNI 127
گفتار پنجم: متصدی حمل در مقررات حمل و نقل چند وجهی 128
مبحث چهارم: کالا 133
گفتار نخست: کالا در مقررات حمل و نقل دریایی 133
گفتار دوم: کالا در مقررات حمل و نقل ریلی 138
گفتار سوم: کالا در مقررات حمل و نقل جادهای 142
گفتار چهارم: کالا در مقررات حمل و نقل هوایی 143
گفتار پنجم: کالا در مقررات ژنو 144
فصل ششم: نوآوریهای کنوانسیون «رتردام» 144
مبحث نخست: قراردادهای حجمی 144
مبحث دوم: اسناد الکترونیکی حمل کالا 158
مبحث سوم: حمل «درب به درب» کالا 162
مبحث چهارم: مسئولیت تضامنی متصدی حمل و نقل با مجری حمل 166
بخش دوم: مسئولیت متصدی حمل و نقل چند وجهی کالا و موارد معافیت از مسئولیت 171
فصل نخست: مسئولیت متصدی حمل و نقل چند وجهی، شرایط تحقق، مبنا و آثار مسئولیت 172
مبحث نخست: کلیاتی در باب مسئولیت مدنی 172
گفتار نخست: مفهوم مسئولیت مدنی و انواع آن 173
بند نخست: تعریف مسئولیت مدنی 173
بند دوم: انواع مسئولیت 175
بند سوم: اثبات تقصیر 182
مبحث دوم: شرایط مسئولیت متصدی حمل و نقل چند وجهی 184
گفتار نخست: تحقق ضرر 185
بند نخست: تلف کالا 186
بند دوم: خسارت فیزیکی به کالاها 189
بند سوم: خسارت ناشی از تأخیر در تحویل کالا 189
بند چهارم: سایر خسارات 196
گفتار دوم: فرض مسئولیت 211
بند نخست: نوع تعهد ایمنی در مسئولیت متصدی حمل و نقل 212
گفتار سوم: رابطه سببیت 215
بند نخست: رابطه سببیت میان انجام نشدن تعهد و ورود ضرر 215
بند دوم: رابطه سببیت میان فعل متعهد و انجام نشدن قرارداد 216
مبحث سوم: مدت زمان مسئولیت متصدی حمل و نقل چند وجهی 216
گفتار نخست: مدت زمان مسئولیت متصدی حمل و نقل زمینی (ریل و جاده) 217
گفتار دوم: مدت زمان مسئولیت متصدی حمل و نقل هوایی 218
گفتار سوم: مدت زمان مسئولیت متصدی حمل و نقل دریایی 219
گفتار چهارم: مقررات ژنو 226
مبحث چهارم: سیستم دریافت و تحویل کالا توسط متصدی حمل و نقل چند وجهی 228
گفتار نخست: اخذ و تحویل کالا در سیستم FCL 229
گفتار دوم: اخذ و تحویل کالا در سیستم LCL 230
گفتار سوم: ضوابط تحویل کالا در کنوانسیون رتردام 231
1- تحویل کالا به هنگامی که هیچ سند قابل انتقال حمل یا سابقه الکترونیکی قابل انتقال حمل صادر نشده است. 234
2- تحویل کالا به هنگامی که سند حمل غیرقابل انتقالی که تسلیم را مقرر میدارد صادر شده است. 235
3- تحویل کالا به هنگامی که سند قابل انتقال حمل یا سابقه الکترونیکی قابل انتقال حمل صادر شده است. 236
4- کالاهایی که تحویل نشده باقی میمانند. 238
گفتار چهارم: حق نظارت و طرف ناظر در کنوانسیون رتردام 242
بند نخست: شروط اعمال حق نظارت 245
بند دوم: تغییرات در حق نظارت با توافق 247
مبحث پنجم: رژیم حاکم بر مسئولیت متصدی حمل و نقل چند وجهی 249
گفتار نخست: انواع سیستمهای مسئولیت 249
بند نخست: سیستم یکپارچة مسئولیت 250
بند دوم: سیستم شبکهای مسئولیت 252
بند سوم: سیستم مسئولیت تعدیلیافته 255
گفتار دوم: سیستم مسئولیت کنوانسیون ژنو و مقررات UNCTAD/ICC 1992 256
گفتار سوم: سیستم مسئولیت کنوانسیون رتردام 258
گفتار چهارم: مفهوم «قرارداد فرضی» در کنوانسیون رتردام 263
مبحث ششم: مبنای مسئولیت متصدی در حقوق حمل و نقل کالا 264
گفتار نخست: مبنای مسئولیت متصدی حمل و نقل در کنوانسیون بروکسل 266
گفتار دوم: مبنای مسئولیت متصدی حمل و نقل در کنوانسیون هامبورگ 268
گفتار سوم: مبنای مسئولیت متصدی حمل و نقل در کنوانسیون رتردام 269
گفتار چهارم: مبنای مسئولیت متصدی حمل و نقل در کنوانسیون ژنو 276
گفتار پنجم: مبنای مسئولیت متصدی حمل و نقل در مقررات UNCTAD/ICC 1992 278
گفتار ششم: مبنای مسئولیت متصدی حمل و نقل در حقوق اسلام 279
گفتار هفتم: بررسی مسئولیت متصدی حمل و نقل در قوانین موضوعه ایران 283
بند نخست: بررسی مسئولیت متصدی حمل و نقل در قوانین مدنی و تجارت 283
بند دوم: تفاوت قوانین مدنی و تجارت در مورد قرارداد حمل و نقل 284
بند سوم: بررسی مبنای مسئولیت متصدی حمل و نقل در قوانین مدنی و تجارت 286
فصل دوم: مسئولیت عوامل متصدی حمل و نقل چند وجهی 290
مبحث نخست: حدود مسئولیت عوامل متصدی حمل و نقل 290
مبحث دوم: حمایت از عوامل متصدی در قرارداد حمل و نقل کالا 291
گفتار نخست: شرط هیمالایا 292
گفتار دوم: شرط منع اقامه دعوای مستقیم 294
گفتار سوم: شرط باز تودیع کالا 295
مبحث سوم: مسئولیت متصدی حمل ناشی از فعل یا ترک فعل عوامل و سایر اشخاص دخیل در حمل و نقل 295
بخش سوم: موارد معافیت از مسئولیت متصدی حمل و نقل چند وجهی 299
فصل نخست: تحدید مسئولیت متصدی حمل و نقل چند وجهی 299
مبحث نخست: تحدید مسئولیت در کنوانسیون رتردام 299
مبحث دوم: تحدید مسئولیت در کنوانسیون ژنو 307
الف) حمل و نقل چند وجهی با یک مرحلة دریایی (حمل و نقل چند وجهی خیس) 307
ب) حمل و نقل چند وجهی فاقد مرحلۀ دریایی (حمل و نقل چند وجهی خشک) 308
مبحث سوم: استثنائات تحدید مسئولیت متصدی حمل و نقل 308
گفتار نخست: عمد یا تقصیر سنگین 308
گفتار دوم: اعلام ارزش کالا توسط فرستنده 310
گفتار سوم: توافق متصدی حمل و نقل و فرستندة کالا درخصوص سقف مسئولیت 310
گفتار چهارم: اعمال سیستم شبکهای تعدیلیافته یا محدود 312
فصل دوم: رژیم مسئولیت اقماری 313
مبحث نخست: کالاهای خطرناک 314
مبحث دوم: حمل کالاها بر روی عرشة کشتی 318
مبحث سوم: حمل حیوانات زنده 321
مبحث چهارم: حمل و نقل تحت شرایط یا حمل و نقل کالاهای خاص 322
فصل سوم: موارد معافیت از مسئولیت در معنای اخص 324
مبحث نخست: موارد ناشی از علل غیرقابل انتساب به متصدی حمل و نقل 326
گفتار نخست: قوة قهریه یا بلایای طبیعی 327
گفتار دوم: عوامل ناشی از بر هم خوردن نظم عمومی 327
گفتار سوم: عوامل ناشی از ایجاب نظم عمومی 328
گفتار چهارم: آتشسوزی در کشتی 328
گفتار پنجم: اعتصاب 329
گفتار ششم: عیوب مخفی 330
مبحث دوم: موارد مربوط به فرستنده یا کالا 331
گفتار نخست: فعل یا ترک فعل فرستنده 331
گفتار دوم: عیوب ذاتی کالا 332
گفتار سوم: نقص در بستهبندی و کامل نبودن علائم و مشخصات کالا 332
مبحث سوم: موارد مبتنی بر احسان و حسننیت متصدی حمل و نقل 333
گفتار نخست: نجات اشخاص و اموال 333
گفتار دوم: حفظ محیطزیست 335
بخش چهارم: اثبات مسئولیت متصدی حمل و نقل و دعوی جبران خسارت 337
فصل نخست: طرفین دعوا (خواهان و خوانده) 337
مبحث نخست: خواهان 338
گفتار نخست: خواهان در دعوی مبتنی بر قرارداد 338
بند نخست: فرستنده کالا 341
بند دوم: گیرنده کالا یا ذینفع ظهرنویسی 341
بند سوم: نمایندگان 343
بند چهارم: خریدار کالا پس از رسیدن آن به مقصد 343
بند پنجم: بیمهگران 344
گفتار دوم: خواهان در دعوی مبتنی بر ضمان قهری 345
مبحث دوم: خوانده 346
گفتار نخست: خوانده در دعوی مبتنی بر قرارداد 346
بند نخست: مالک کشتی 347
بند دوم: مستأجر کشتی 347
گفتار دوم: خوانده در دعوی مبتنی بر ضمان قهری 348
بند نخست: متصدی حمل 348
بند دوم: متصدی حمل واقعی 348
بند سوم: خدمه و نمایندگان متصدی حمل 349
فصل دوم: شرایط زمانی و مکانی دعوی 351
مبحث نخست: مهلت اقامه دعوی 352
گفتار نخست: مرور زمان طرح دعوی 352
گفتار دوم: شروع مرور زمان 354
گفتار سوم: قطع مرور زمان 357
گفتار چهارم: تمدید مرور زمان 360
مبحث دوم: دادگاه صالح 361
نتیجه گیری 367
منابع و مآخذ 373