پيشگفتار 15
مقدمه چاپ سوم 17

فصل اول ـ تاريخچه تحولات جزائى 19
مقدمه 19
تفاوت سياست كيفرى و سياست جنايى 20
مفهوم سياست جنايى و تاريخچه سياست جنايى 20
بخش اول ـ سير تحول سياست جنايى 23
بخش دوم ـ سازمانهاى بين‌المللى در رابطه با سياست كيفرى 26
بخش سوم ـ منابع سياست كيفرى ايران 29
الف ـ قانون اساسى 29
ب ـ قوانين عادى جزائى 31
ج ـ قانون آيين دادرسى كيفرى 31

فصل دوم ـ مجازاتها و انواع آن 33
مقدمه 33
مبحث اوّل ـ خصايص عمومى مجازاتها 33
بند اول ـ قانونى بودن مجازاتها 33
بند دوم ـ اصل تساوى مجازاتها 37
بند سوم ـ شخصى بودن مجازات 38
مبحث دوم ـ ماهيت مجازاتها 39
مبحث سوم ـ اهداف مجازات 40
بخش اوّل ـ قصاص 41
مبحث اول ـ معنا و مبناى فقهى حكم قصاص 41
مبناى حكم قصاص 41
الف ـ آيه 179 از سوره بقره 42
ب ـ آيه 178 از سوره بقره 42
ج ـ آيه 45 از سوره مائده 42
مبحث دوم ـ انواع قصاص 43
بند اول ـ قصاص نفس 43
الف ـ شرايط اجراء حكم قصاص 43
ب ـ موجبات سقوط اجراى حكم قصاص 43
ج ـ موانع اجراى حكم قصاص 44
د ـ كيفيت اجراى حكم سلب حيات (ماده 542 ق.آ.د.ك) 44
صاحبان حق قصاص 45
ه ـ اشخاصى كه حكم قصاص را مجرى مى‌دارند. 45
وـ حذف فيزيكى بزهكار يا مجازات اعدام 46
دلايل موافقان اعدام 47
دلايل مخالفان مجازات اعدام 48
ز ـ موارد مجازات اعدام پيش‌بينى شده در قوانين جمهورى اسلامى ايران 50
آيين نامه نحوه اجراى احكام قصاص، رجم، قتل، صلب، اعدام و شلاق 51
نحوه اجراى احكامى كه منجر به سلب حيات انسانى مى‌شود. 57
مبحث اول ـ شرايط اجرا 57
مبحث دوم ـ تشريفات اجرا 58
مبحث سوم ـ نحوه اجرا 60
بند اول ـ نحوه اجراى حكم اعدام و قصاص 62
بند دوم ـ قصاص عضو 63
الف ـ شرايط اجراى قصاص عضو 63
ب ـ كيفيت اجراى مجازات قصاص 64
ج ـ موانع اجراى مجازات قصاص 64
د ـ نحوه اجراى احكامى كه مستلزم قطع عضو است. 64
بخش دوّم ـ حدود 65
بند اول ـ اجراى مجازات حدود 65
الف ـ مقررات تكرار جرم در حدود 65
ب ـ كيفيت اجراى حد 65
بند دوم ـ موانع اجراى حكم حد 66
بند سوم ـ مجازات اعدام حدّى 66
بند چهارم ـ مجازات شلاق حدّى 67
بند پنجم ـ حد محاربه 67
بخش سوّم ـ ديات 68
مبحث اول ـ ديه 68
بند اول ـ اجراى مجازات ديه 68
بند دوم ـ موارد تعلق ديه 68
بند سوم ـ خصوصيت ديه 68
بند چهارم ـ ميزان ديه قتل نفس يك مرد مسلمان 69
بند پنجم ـ مهلت پرداخت ديه 70
بند ششم ـ استمهال جهت پرداخت ديه 71
بند هفتم ـ تقسيط ديه 71
بند هشتم ـ اعسار از پرداخت ديه 71
بند نهم ـ امتناع محكوم عليه از پرداخت ديه 72
بند دهم ـ امتناع شاكى يا اولياى دم از دريافت ديه 72
بند يازدهم ـ پرداخت ديه از ناحيه فرد حقيقى يا حقوقى غير از محكوم عليه 72
بند دوازدهم ـ پرداخت ديه از بيت‌المال 73
بند سيزدهم ـ ضرر و زيان و ديه 74
بند چهاردهم ـ نحوه مطالبه ديه 77
بند پانزدهم ـ چگونگى محاسبه ثلث ديه زن 77
بند شانزدهم ـ قواعد عمومى ديه اعضا 78
بند هفدهم ـ ديه جرح اعضاى داخلى بدن انسان 79
بند هجدهم ـ عاقله 79
الف ـ عاقله كيست؟ 80
ب ـ جرايمى كه ديه آن به عهده عاقله است. 80
ج ـ جرايمى كه ديه آن بر عهده عاقله نيست. 80
د ـ حدود مسؤوليت عاقله 81
هـ ـ اخذ تأمين از عاقله 81
و ـ دعوت از عاقله 81
ى ـ آيا عاقله را مى‌توان طبق قانون نحوه اجراى محكوميت‌هاى مالى تا اثبات اعسار بازداشت كرد؟ 81
مبحث دوم ـ ارش 82
ميزان ارش 82
آيا ميزان ارش جنايت وارده بر زن پس از رسيدن به ثلث نصف مى‌شود؟ 82
مبحث سوم ـ نظريه‌ها و بخشنامه‌هاى صادره در خصوص ديات 84
دليل اول ـ روايات، كه چند دسته‌اند 84
دليل دوّم ـ كلمات اصحاب 86
دليل سوّم ـ با يك تالى فاسد 86
مبحث چهارم ـ ميزان ديه 92
بند اول ـ ديه اعضاء بدن 92
بند دوم ـ ديه جراحت 94
الف ـ ديه جراحت سر و صورت 94
ب ـ ديه جراحتى كه به درون انسان وارد مى‌شود. 95
ج ـ ديه جراحتى كه باعث تغيير رنگ پوست يا تورم مى‌شود. 95
د ـ 1 ـ ديه شكستگى دنده سينه 96
2 ـ ديه شكستگى استخوان كف دست 96
3 ـ ديه شكستگى فك 96
چگونگى محاسبه قيمت ديه 97
بخش چهارم ـ مجازاتهاى تعزيرى 99
مبحث اول ـ حبس و زندان 99
گفتار اول ـ حبس و اهميت آن 99
گفتار دوم ـ حبسهاى پيش‌بينى شده در قانون 100
مرخصى زندانى و شرايط استفاده از مرخصى 102
تبيهات زندانى 102
بيمارى محكوم به حبس 102
گفتار سوم ـ زندان 103
بند اول ـ تعريف زندان 103
بند دوم ـ تعريف بازداشتگاه 103
بند سوم ـ تقسيم بندى زندان‌ها 104
1 ـ زندان بسته 104
2 ـ زندان نيمه باز 104
3 ـ زندان باز 104
4 ـ مجتمع حرفه آموزى و كار درمانى (اردوگاه) 105
بند چهارم ـ واحدهاى مختلف زندان 105
الف ـ واحد پذيرش 105
ب ـ واحد تشخيص 105
ج ـ شوراى طبقه‌بندى 106
1 ـ مراكز اقدامات تأمينى و تربيتى 106
2 ـ ادارات و مراقبت بعد از خروج 106
ب ـ مركز تحقيقات و مطالعات جرم‌شناسى 107
بند پنجم ـ مقررات مربوط به آزادى زندانى 107
سازمان اجراى احكام كيفرى 107
نمونه برگ بازداشت 109
برگ اعلام محكوميت غير قطعى 110
نامه اعلام محكوميت قطعى كيفرى 111
ب ـ نمونه نامه آزادى از زندان 112
بند ششم ـ محكوم عليه و حادث شدن جنون 112
مجازاتهاى جايگزين حبس 112
آيين‌نامه اجرايى ماده 79 قانون مجازات اسلامى 113
مبحث دوم ـ شلاق 116
نقدى بر اجراى مجازات شلاق 117
نحوه اجراى حكم شلاق 117
مبحث سوّم ـ جزاى نقدى 118
بند اول ـ ماهيت جزاى نقدى 118
بند دوم ـ درجات جزاى نقدى در قانون مجازات اسلامى سال 92 118
بند سوم ـ انواع جزاى نقدى 119
الف ـ جزاى نقدى ثابت 119
ب ـ جزاى نقدى نسبى 121
بند چهارم ـ تقسيط جزاى نقدى 121
بند پنجم ـ ميزان نقدى بدل از حبس 122
بند ششم ـ تعديل جزاى نقدى 122
بند هفتم ـ محاسن كيفر جزاى نقدى 122
نحوه اجراى محكوميت‌هاى مالى و سابقه تقنينى 123
قانون نحوه اجراى محكوميت‌هاى مالى مصوب آبانماه 77 124
قانون اجراى محكوميت مالى قانون آيين دادرسى كيفرى مصوب سال 92 127
مقررات تشويقى و تنبيهى در خصوص جزاى نقدى 128
فوت محكوم عليه 129
ضبط و مصادره اموال 129
مبحث چهارم ـ مجازاتهاى بازدارنده 130
گفتار اول ـ توضيحى درباره مجازاتهاى بازدارنده 130
بند اول ـ تعريف مجازاتهاى بازدارنده 130
بند دوم ـ نقدى بر مجازاتهاى بازدارنده 130
بند سوم ـ رأى وحدت رويه شماره 590 ـ 15/11/72 هيأت عمومى ديوان عالى كشور در باب مجازاتهاى تعزيرى 130
گفتار دوم ـ مجازاتهاى تكميلى و تبعى 131
گفتار سوم ـ انواع مجازاتهاى بازدارنده و تتميمى 133
بند اول ـ اجراى حكم تبعيد يا اقامت اجبارى 133
الف ـ ضمانت اجراى مجازات تبعيد 133
ب ـ نقدى به مجازات تبعيد 134
آئين نامه اجرايى قانون اصلاح تبصره الحاقى به ماده 19 قانون مجازات اسلامى مصوب 27/10/1377 مجلس شوراى اسلامى مصوب
27 خرداد 1380 رئيس قوه قضائيه 135
اسامى شهرستانهاى مشمول تبصره الحاقى به ماده 19 قانون
مجازات اسلامى (نقاط اقامت اجبارى محكمان) 136
ج ـ آئين‌نامه اجرايى تبصره ماده (297)، قانون آئين دادرسى دادگاههاى عمومى و انقلاب در امور كيفرى مصوب 14/6/1380
هيئت وزيران 137
بند دوم ـ محروميت از حقوق اجتماعى 139
بخش پنجم ـ محكوميت مالى به نفع شاكى 141
بند اول ـ تعريف 141
بند دوم ـ درباره ضرر و زيان ناشى از جرم 142
رأى وحدت رويه هيأت عمومى ديوان عالى كشور 142

فصل سوم ـ موارد توقف و سقوط مجازاتها 144
مبحث اول ـ گذشت محكوم‌له 144
گفتار اول ـ جرايم قابل گذشت 144
بند اول ـ گذشت شاكى يا محكوم‌له 144
بند دوم ـ ضابطه تشخيص جرايم قابل گذشت و غيرقابل گذشت 144
بند سوم ـ جرايم قابل گذشت در قانون مجازات اسلامى مصوب سال 1392 145
بند چهارم ـ شرايط گذشت 146
گفتار دوم ـ جرايم غيرقابل گذشت 146
مبحث دوم ـ فوت محكوم عليه 147
مبحث سوم ـ آزادى مشروط 147
بند اول ـ فلسفه اعطاء آزادى مشروط 147
بند دوم ـ شرايط عمومى استفاده از آزادى مشروط 147
بند سوم ـ شرايط خصوصى و فردى 148
بند چهارم ـ پيشنهاد آزادى مشروط 148
بند پنجم ـ تخلف از دستورهاى مندرج در آزادى مشروط 149
آزادى مشروط در صورتى كه محكوم عليه نصف مدت حبس را تحت قرار در زندان سپرى نموده است. 150
نمونه رأى صادره درباره آزادى مشروط 151
مبحث چهارم ـ تعويق صدور حكم 151
انواع تعويق صدور حكم 152
مبحث پنجم ـ نظام نيمه آزادى 153
مبحث ششم ـ نظام نظارتى 154
مبحث هفتم ـ عفو 154
گفتار اول ـ عفو عام 154
رأى هيأت عمومى ديوان عالى كشور 155
گفتار دوم ـ عفو خصوصى 156
استثنائات عفو 156
گفتار سوم ـ تفاوت عفو عام و عفو خاص 156
بند اول ـ آيين نامه كميسيون عفو و بخشودگى 8/10/ 1372 157
بند دوم ـ نمونه پيشنهاد عفو 161
مستثنيات عفو 162
گفتار چهارم ـ عفو به وسيله دادگاه بر اساس توبه مجرم 162
عدم جارى شدن مقررات توبه 163
مبحث هفتم ـ قاعده درأ 163
مبحث هشتم ـ تصويب و لازم الاجرا شدن قانون لاحق (نسخ قانون) 163
مبحث نهم ـ اعاده دادرسى 164
بند اول ـ پذيرش 164
بند دوم ـ اشخاصى كه صلاحيت اعاده دادرسى دارند 165
مبحث دهم ـ تعليق 165
بند اول ـ مدت تعليق 165
بند دوم ـ مجازاتهاى غير قابل تعليق 166
بند سوم ـ انواع تعليق 166
بند چهارم ـ موارد عدم جواز تعليق 166
بند چهارم ـ شرايط استفاده از تعليق 166
بند پنجم ـ اجراى قرار تعليق مجازات 166
بند ششم ـ ضمانت اجراى تخلف از صدور قرار تعليق مجازات 167
بند هفتم ـ موارد الغاى قرار تعليق 167
بند هشتم ـ اثر تعليق اجراى مجازات 167
بند نهم ـ موارد الغاء قرار تعليق مجازات 167
بند دهم ـ چگونگى اعلام محكوميت تعليق 167
بند يازدهم ـ مقايسه تعليق و آزادى مشروط 167
مبحث يازدهم ـ مرور زمان 168
قطع مرور زمان 169

فصل چهارم ـ احكام قابل اجرا 170
گفتار اول ـ احكام قطعى 170
بند اول ـ احكام زير قطعى مى‌باشد. 170
بند دوم ـ آراء كيفرى قابل تجديدنظر 171
بند سوم ـ مهلت تجديدنظر خواهى 172
بند چهارم ـ عذر موجه و انقضاى مهلت تجديدنظر 172
نمونه دستور در صدور پذيرش عذر موجه 173
نمونه دستور در صورت عدم پذيرش عذر موجه 173
بند ششم ـ مرجع تجديدنظر از احكام 174
بند هفتم ـ مرجع تسليم درخواست تجديدنظر 174
بند هشتم ـ هزينه تجديدنظر خواهى 174
بند نهم ـ اشخاصى كه حق تجديدنظر دارند. 175
بند دهم ـ تعويق اجراى مجازات 175
بيمارى محكوم عليه و نحوه اجراى آن 176
گفتار دوم ـ آثار حكم قطعى 176
اوّل ـ اعتبار امر مختومه 176
شرايط اعتبار امر مختومه 177
دوم ـ لازم الاجراشدن احكام قطعى 177
الف ـ تشخيص قطعيت حكم 177
ب ـ ابلاغ دادنامه 177
مرجع اجراى احكام كيفرى 177
1 ـ وظايف قاضى اجراى احكام كيفرى 178
2 ـ شيوه اجراى حكم 179
3 ـ شيوه احضار يا جلب محكوم عليه 179
گفتار سوم ـ ارزيابى شكلى و ماهوى احكام 180
1 ـ ابهام و اجمال در حكم 180
2 ـ رفع اشتباه در حكم 180
حكم غيابى 180
گفتار چهارم ـ چگونگى اجراى احكام غيابى 181
گفتار پنجم ـ نيابت قضائى 181
نمونه‌اى از فرم نيابت قضايى 182
گفتار ششم ـ تعدد جرم و اجراى آن 182
گفتار هفتم ـ تكرار جرم 184
گفتار هشتم ـ تكليف اشياء موضوع ماده 215 قانون مجازات اسلامى مصوب 92 185
گفتار نهم ـ محكوميت‌هاى مؤثر كيفرى 187
گفتار دهم ـ اعاده حيثيت 188
تفاوت اعاده حيثيت محكوم عليه جزائى و محكوم عليه تجارى 189
چگونگى اجراى جرايم رايانه‌اى 190

فصل پنجم ـ ديات 192
بخش اول ـ مواد عمومى 192
فصل اول ـ تعريف ديه و موارد آن 192
فصل دوم ـ ضمان ديه 192
فصل سوم ـ راههاى اثبات ديه 193
فصل چهارم ـ مسؤول پرداخت ديه 194
فصل پنجم ـ مهلت پرداخت ديه 197
فصل ششم ـ موجبات ضمان 197
فصل هفتم ـ تداخل و تعدد ديات 204
بخش دوم ـ مقادير ديه 206
فصل اول ـ ديه نفس 206
فصل دوم ـ قواعد عمومى ديه اعضاء 207
فصل سوم ـ ديه مقدر اعضاء 209
فصل چهارم ـ قواعد عمومى ديه منافع 221
فصل پنجم ـ ديه مقرر منافع 221
فصل ششم ـ ديه جراحات 225
فصل هفتم ـ ديه جنين 227
فصل هشتم ـ ديه جنايت بر ميت 228

منابع و مأخذ 229