سخن مؤلف 10
مقدمه 11

فصل اول: اهم مفاهيم كاربردي در صنعت نفت و گاز 13

فصل دوم: حقوق عمومي و نفت 49
1) مفهوم حقوق عمومي‌ 51
2) نفت و گاز و رابطه آن با حقوق عمومي 52
1-2) جايگاه حقوقي انفال و معادن در اسلام 52
الف) مفهوم انفال 52
ب) مصاديق انفال 53
ج) انواع مالكيت و اموال در اقتصاد اسلامي‌ سه دسته اند 53
د) تفاوت مالكيت عمومي‌با مالكيت حكومتي 53
2-2) سازوكار بهره وري و استفاده از نفت از منظر حقوق عمومي‌ 54
3-2) نفت وگاز و رابطه آن با حقوق عموميدر قوانين موضوعه ايران 55
3) نفت و گاز و رابطه آن با رشته هاي حقوق 56
1-3) نفت و حقوق بين الملل عمومي‌ 57
2-3) نفت و حقوق انرژي 57
3-3) نفت و حقوق تجارت بين الملل 57
4-3) نفت و حقوق محيط زيست 58
5-3) نفت و حقوق بشر 58

فصل سوم: منابع حقوق نفت 59
1) دكترين حقوقي يا اصول كلي حقوقي 61
2) حقوق بازرگاني فرا ملي 62
3) رويه هاي نفتي بين المللي 62
4) موافقت نامه و معاهدات بين المللي 63
5) قوانين نفتي ملي 63
6) منابع فقه و حقوق اسلامي‌ 64

فصل چهارم: نظام هاي حقوقي حاكميت و مالكيت بر منابع نفت 65
1) نظام حقوقي مبتني بر مالكيت شخصي و خصوصي بر نفت 67
2) نظام حقوقي مبتني بر مالكيت عمومي‌يا دولتي 68
4) نظام حقوق اسلام و مالكيت برمنابع نفتي ومعادن 68
1-4) تعريف معدن درمتون فقهي 68
2-4) اقسام معادن 69
3-4) تعريف معادن ظاهري 69
4-4) تعريف معادن باطني 69
5-4) تعريف معادن درقوانين موضوعه ايران 70
نظام حقوقي – فقهي مالكيت بر معادن 71
تحليل حقوقي از تئوري چهارگانه مالكيت منابع نفت و معادن 72
نظام حقوقي مالكيت منابع نفت در قوانين موضوعه ايران 74

فصل پنجم: نظام حقوقي حاكم بر ميادين مشترك نفتي 77
1) وضعيت مخازن نفتي 79
2) نظام هاي حقوقي حاكم بر ميادين نفتي 79
3) نگاه اجمالي به ميادين مشترك نفت و گاز ايران 81
5) منابع حقوقي حاكم بر مخازن مشترك نفت و گاز 83

فصل ششم: تحليل حقوقي مباني و ويژگي هاي حاكم بر قراردادهاي نفتي 85
انواع قراردادهاي دولتي 87
1) قراردادهاي امتيازي يا امتياز نامه ها 89
1-1) نقاط مثبت قراردادهاي امتيازي 90
2-1) نقاط منفي قراردادهاي امتيازي 91
3-1) قراردادهاي امتيازي نسل اول و دوم 92
2) قرارداد مشاركت تجاري يا جوينت وينچر 94
1-2) موضوعات مرتبط با قراردادهاي جوينت وينچر 94
2-2) اركان و مقررات مشترك در J.V 95
3-2) انواع جوينت وينچر (J.V) 95
3) قراردادهاي مشاركت در توليد 96
1-3) مراحل اجرائي در قراردادهاي مشاركت در توليد 99
2-3) حدود مالكيت و ميزان ريسك 101
3-3) سيستم مالي قراردادهاي مشاركت 102
4-3) مولفه هاي موثر اجتماعي، سياسي و اقتصادي در قراردادهاي مشاركت 104
5-3) نقش مشوق ها در قراردادهاي نفتي و قرارداد مشاركت 106
6-3) شرايط عموميو كليدي موثر در انعقاد قرارداد مشاركت 107
7-3) تمايز گاز از نفت در قرارداد مشاركت در توليد 108
8-3) قراردادهاي نفتي ايران در قالب قراردادهاي مشاركت 111
9-3) بعضي از مفاد قراردادهاي مشاركت در توليد در برخي كشورها 113
4) قرارداد خريد خدمت 118
1-4) مفهوم قرارداد خريد خدمت 118
2-4) قراردادهاي منعقده در ايران در قالب قراردادهاي خريد خدمت را مي‌توان به دو طبقه يا دو نسل تقسيم كرد: 118
5) بيع متقابل (Buy- Back) 119
1-5) جايگاه حقوقي 119
2-5) سابقه تاريخي و ضرورتهاي عملي 120
3-5) بيع متقابل درايران و الزام قانوني 121
4-5) ويژگي هاي قراردادهاي بيع متقابل (باي بك) : 122
5-5) مزيت هاي بيع متقابل 123
6-5) اشكالات قرارداد بيع متقابل 123
7-5) اصول و مؤلفه هاي حاكم بر قرارداد بيع متقابل 123
مقايسه ساختار انواع قراردادهاي رايج در صنعت نفت و گاز 124
مقايسه چارچوب قراردادهاي مشاركت در توليد با قرار دادهاي بيع متقابل 126
شرايط و مؤلفه هاي مهم در تنظيم قراردادهاي نفت و گاز 130

فصل هفتم: قراردادها و قوانين نفتي در صنعت نفت ايران 135
1) قراردادهاي بالادستي قبل از انقلاب اسلامي 137
2) قوانين مصوب قبل از انقلاب اسلامي 140
3) قوانين مصوب بعد از انقلاب اسلامي 143
4) قراردادهاي نفتي 145
5) امتياز نامه ها 148
6) اساسنامه هاي نفت 149

فصل هشتم: ويژگي هاي قراردادهاي نفتي در قوانين موضوعه ايران 151
1) دوره اول: از سال 1251 تا 1329 154
2) دوره دوم: از سال 1330 تا 1336 157
3) دوره سوم : از سال 1337 تا 1353 159
4) دوره چهارم: از سال 1354 تا 1358 164

فصل نهم: ضرورت سرمايه گذاري در صنعت نفت 167
1) رابطه توسعه اقتصادي كشور با سرمايه گذاري در صنعت نفت و گاز 169
2) قوانين موضوعه و سرمايه گذاري بخش غير دولتي در صنعت نفت ايران 170
3) آثارسرمايه گذاري درحوزه صنعت نفت(جذب سرمايه گذاري داخلي و خارجي) 171
1-3) ثبات داخلي 171
2-3) توازن منطقه اي 172
3-3) امنيت پايدار ملي و نسبت آن با قطب انرژي 172
4-3) توسعه صنعت پتروشيمي و تنوع بخشي به صادرات غير نفتي 173
5-3) كمك به ثبات بازار ارز و ثبات اقتصادي كشور 173
6-3) ايجاد اشتغال پايدار 174
7-3) محروميت زدايي 175
8-3) توسعه و تقويت بخش خصوصي 175
9-3) آموزش و انتقال فن آوري 175
4) ظرفيت هاي قانوني و حقوقي انعقاد قراردادهاي نوين نفتي با رويكرد سرمايه گذاري در ايران 176
5) رابطه سرمايه گذاري با قطع وابستگي دولتها به بودجه نفت 176

فصل دهم: فرآيند شكل گيري كارگروه (كميته) تدوين قوانين نفتي در هشتمين دوره مجلس شوراي اسلامي 183
1) مواضع اشخاص در برابر تصميم مجلس 186
2) اولين اقدام 187
3) دومين اقدام 188
4) تصميم كارگروه 188
5) ضرورت تهيه طرح هاي سه قلوي نفتي در مجلس هشتم 189
6) تبيين چهار دليل مهمتر در ارائه طرح هاي نفتي 191
7) فرازي از چالش هاي تصويب قوانين دوقلوي نفتي در مجلس هشتم 195
8) فرازي از مشروح مذاكرات جلسه علني مجلس هشتم در خصوص قانون اصلاح قانون نفت 196
9) مهم ترين شاخصه ها و ويژگي هاي قانون اصلاح قانون نفت 204
10) چالش هاي مهم مجلس در زمان تصويب قانون وظائف و اختيارات وزارت نفت 205
11) فرازي از مشروح مذاكرات جلسه علني در خصوص قانون وظائف و اختيارات وزارت نفت 206
12) مهم ترين شاخصه ها و ويژگي هاي "قانون وظائف و اختيارات وزارت نفت" 218
13) تاثيرات و نقش كارگروه (كميته) تدوين قوانين نفتي در مجلس هشتم 219

فصل يازدهم: پيوست ها 221
متن تلفيقي قانون نفت مصوب 1366 و قانون اصلاح قانون نفت مصوب 1390 (پيوست 1) 223
قانون وظايف و اختيارات وزارت نفت (پيوست 2) 230
چك ليست بررسي اهم موارد قابل ملاحظه در قراردادهاي پروژه نفت و گاز( پيوست 3) 238

فهرست منابع 245