روشنگرانه؛ و روشنگر در لغت به معنای روشن دهنده، صیقل و جلا دهنده(ناظم الاطباء). زداینده؛ آن‌که آهن صیقلی و روشن کند. صقّال، جلاء که زنگ از شمشیر و آینه بزداید. صاقل؛ آن‌که آینه‌های فلزّی و اقسام اسلحه را صیقل و جلا دهد. آینه زدای|| برهان و واضح کنندة مطلب و معنی و بیان(انجمن آرا، آنندراج). توضیح دهنده، برطرف سازندة ابهام از سخن، روشن کنندة سخن است. در ضمن این مصطلح با کاربرد قرآنی «مُبین - بَیِّنه - بَیِّنات» بسیار نزدیک است. این واژه‌ها از ریشة «بین» و «بان» گرفته شده به معنای: دلالت آشکار عقلی یا حسّی است، وسط و میان؛ هر نوع وسط قرار گرفتنی مستلزم جدا شدن و کناره گرفتن از جهات دیگر و ظاهر و آشکار شدن در میان آنهاست، برهان روشنگر است، آنچه واضح، جدا، و ممتاز باشد، آن چیزی که مسائل را روشن می‌کند، و راه را نشان می‌دهد، و خوب و بد را از هم تشخیص می‌کند. این کلمه مانند «فُرقان» نیز هست، زیرا حق را از باطل جدا می‌کند. چون «بینونة» به معنای جدائی است. بیان و مُبین به معنای فصیح و آشکار کننده و ظاهر سازنده است.

و اما دربارة ترجمة آیات

هرگز نمی‌توانستم به آسانی و سادگی از کنار معانی ژرف و آیات تکان دهندة آیات وحی بگذرم. سال‌هاست که این دغدغه، درون مرا ملتهب می‌ساخت؛ و به خاطر علاقة وافر به کسب حقایق وحیانی، باعث شد تا به مطالعة بسیاری از تفاسیر شیعه و سنّی و خواندن ترجمه‌های متفاوتی از قرآن بپردازم. ثمرة چنین سَیر و سلوک قرآنی، تدوین و ترجمه و چاپ چندین جلد شده است؛ مانند: «تفسیر قرآن از کلام چهارده معصوم(عربی، فارسی)»، «تفسیر عرفانی محیی الدین بن عربی»، «واژه شناسی قرآنی»، «تفسیر صحابه و تابعین»، «تفسیر جابر بن عبدالله انصاری»، «تفسیر قَتاده»، «فرهنگنامة واژگان قرآن در آثار دکتر علی شریعتی»، «تأويل تطبيقي آيات وحي با استناد به متون كهن و تأويل‌هاي نوين و برّرسی واژه‌های متضاد»، «مترادفات و ترکیبات کاربردی و ریشه‌یابی لغات»، «تفسیر قرآن از کلام استاد شهید مرتضی مطهری»، «پیام جاوید(برداشت‌های قرآنی دکتر علی شریعتی)»، «خدانامه(برداشت‌های قرآنی مهندس مهدی بازرگان)»، «برداشت‌های قرآنی علاّمه اقبال لاهوری»، «ترجمة تشریحی قرآن مُبین»، «خوانشی نو از قرآن در آثار و سخنان دکتر محمد شحرور»، «تفسیر عرفانی - فلسفی ابن سینا» و...

با این همه اعتراف می‌کنم که هنوز و هنوز خودم را یک جستجوگر تازه‌کار می‌دانم؛ و تا زنده هستم، راهی دشوار در پیش دارم! لذا هرگز ادّعا نمی‌کنم کتابی که در دست دارید به طور قطع و حتم کامل و بی‌نقص است. برای این که نگاه به قرآن همواره رو به تغییر و تکامل است. دوم این که هرگز این کتاب را تفسیر ندانید، بلکه به نوعی تلاش برای تأمّل و به روز آوری کاربرد واژه‌های وحی است. این کتاب حاصل تلاش بی‌وقفة حدود بیست سال در جلسات متمادی و در مکان‌های متعددی در طول چند سال از سوی اینجانب برای پژوهشگران و دانش پژوهان ارائه گردیده و به این صورت جمع آوری شده است.

درضمن کار ترجمة قرآن، حدود 13 سال به طول انجامیده است، که پیش از آن تحت عنوان «القرآن المُبین» که شامل ترجمة تشریحی است؛ و با مجوز شمارة 1286/9609 مورخ 12/10/1396 ریاست سازمان دار القرآن الکریم و تحت نظارت نشر شهر پدرام به چاپ رسیده بود.

در پایان، فراموش نکنیم که قرآن تماماً برای اندرز و هدایت انسان‌ها نازل شده است، و این‌که هیچ شکّی در آن نیست. کلام وحی منسجم و خطاب به همة انسان‌هاست؛ و شایسته نیست قسمت‌هایی از آن را به یک زمان یا مکان محدود کنیم. استاد مرتضی مطهری می‌گوید: خطاب­های قرآن عام است؛ و مخاطب رسول الله، همة مردم­اند.^[1] بنابراین تمام آیاتی که متوجّه خاصّ پیامبر هستند؛ باید آنها را به صورت عام و کلّی در نظر بگیریم. استاد محمدتقی شریعتی نیز می‌گوید: اگرچه طرف خطاب در آیات پیغمبر است، ولی هر مکلّفی را فرا می‌گیرد و روش عمومی قرآن همین است.^[2]