پيشگفتار 11
ديباچه 13

بخش اول: ايدز و حقوق بين¬الملل 15
فصل اول: بررسي گسترش ايدز و آثار آن 15
درآمدي بر فصل 15
مبحث اول: مفاهيم 16
بند اول: تعريف ايدز 16
بند دوم: تاريخچه بيماري 17
بند سوم: راه¬هاي انتقال ويروس HIV 18
الف) تماس جنسي 18
ب) انتقال از مادر به جنين 19
پ) اعتياد تزريقي به وسيله سرنگ آلوده 19
ت) تزريق خون و فرآورده¬هاي خوني آلوده 19
ث) ديگر موارد 19
1- عفونت حاد HIV 20
2- نهفتگي باليني HIV 20
3- ظهور علايم يا مرحله نابساماني سيستم دفاعي 20
4- استقرار يا مرحله ايدز 21
بند چهارم: آزمايش بيماريابي 23
بند پنجم: پيشگيري 23
الف) پيشگيري عمومي 24
ب) پيشگيري شغلي 24
بند ششم: درمان HIV و ايدز 26
مبحث دوم: آثار جمعيتي، اجتماعي، اقتصادي و امنيتي ايدز 26
بند اول: آثار جمعيتي 26
بند دوم: آثار اجتماعي 27
الف) خانواده¬ها 27
ب) جنسيت 28
پ) آموزش 28
ت) خدمات بهداشتي 28
ث) يتيمان 29
بند سوم: آثار اقتصادي 29
الف) بخش عمومي 29
ب) بخش خصوصي 30
پ) كشاورزي 30
ت) كارگران 30
بند چهارم: آثار امنيتي 30
فصل دوم: ايدز، حقوق بشر و سلامت عمومي 32
درآمدي بر فصل 32
مبحث اول: شناخت رابطه ايدز و حقوق بشر 33
بند اول: مفهوم حقوق بشر 34
بند دوم: چارچوب مفهومي؛ تعامل بين ايدز و حقوق بشر 35
بند سوم: مسئوليت دولت¬ها در برابر حفظ حقوق بشر در زمينه ايدز و اعمال محدوديت¬ها 37
الف) مسئوليت دولت¬ها 37
ب) اعمال محدوديت¬ها 38
بند چهارم: ايدز، بهداشت عمومي و حقوق بشر در عمل 40
بند پنجم: حقوق بشر در سياست¬گذاري و برنامه¬هاي بهداشتي مرتبط با ايدز 42
مبحث دوم: حقوق بنيادين در گستره¬ي ايدز 43
بند اول: تاريخچه اقدامات بين¬المللي 45
بند دوم: ايدز و رويكرد مبتني بر حقوق انساني 48
الف) عدم تبعيض 49
ب) سري ماندن اطلاعات شخصي افراد 50
پ) عبور و مرور آزادانه 51
ت) دسترسي به آموزش و آگاهي¬بخشي 52
ث) برخورداري از سلامت 55
بند سوم: حقوق بانوان و دختران در گستره¬ي ايدز 56
الف) حمايت از حقوق انساني بانوان در قبال اپيدمي ايدز 56
1. برخورداري از سلامت و عدم تبعيض 57
2. برخورداري از امنيت شخصي و حريم خصوصي 58
3. برخورداري از امنيت، مصونيت در برابر رفتارهاي خشن 58
4. دسترسي به آموزش و اطلاع رساني 58
5. درمان و مراقبت 59
ب) آموزش مهارت¬هاي زندگي و رويارويي با ايدز 59
پ) بانوان، فقر و بيماري ايدز 60
ت) مخاصمات مسلحانه، حقوق انساني بانوان و ايدز 60
بند چهارم: حقوق كودكان در گستره¬ي ايدز 61
الف) برخورداري از آموزش، اطلاعات و آزادي بيان 63
ب) برخورداري از امنيت فردي و حريم خصوصي 63
پ) برخورداري از هويت 64
ت) مصونيت در برابر بهره¬كشي جنسي و مالي 64
ث) برخورداري از حمايت و حفاظت 64
ج) عدم تبعيض 64
چ) حق كودكان داراي معلوليت در برخورداري از بالاترين استاندارد بهداشتي 65
مبحث سوم: توسعه هزاره و ايدز 65
بند اول: سوء رفتار جنسي، انتقال امراض و ابتلا به ايدز 67
الف) ديدگاه مخالفان جرم انگاري ايدز 67
ب) ديدگاه موافقان جرم انگاري ايدز 69
بند دوم: فقر و توسعه نيافتگي از عوامل مساعدت كننده شيوع ايدز 72
فصل سوم: رهنمودهاي بين المللي رويارويي با ايدز 76
درآمدي بر فصل 76
مبحث اول: رهنمودهاي بين المللي مرتبط با تعهدات و فرآيندهاي بنيادي 77
بند اول: گستره ملي 78
بند دوم: پشتيباني از همياري اجتماعي 78
بند سوم: قانونگذاري پيرامون سلامت همگاني 79
بند چهارم: قوانين كيفري و ساختار تربيتي و تأديبي 80
بند پنجم: قوانين حمايتي و ضد تبعيضي 80
بند ششم: دسترسي به پيشگيري، درمان، نگهداري و مراقبت 81
بند هفتم: ارايه خدمات حمايتي قضايي 82
بند هشتم: بانوان، كودكان و ساير گروه هاي در معرض خطر 82
بند نهم: دگرگوني ديدگاه¬هاي تبعيض آميز با مشاركت آموزش و پرورش و رسانه¬هاي همگاني 83
بند دهم: گسترش استانداردها در حيطه¬ عمومي و خصوصي 84
بند يازدهم: نظارت حكومت و اجراي سازوكارهاي حقوق بشري 85
الف) نظارت حكومت 85
ب) اجراي سازوكارهاي حقوق بشري 85
بند دوازدهم: همياري بين المللي 86
الف) وظايف دولت ها 86
ب) وظايف اركان سازمان ملل متحد 87
مبحث چهارم: ماهيت حقوقي رهنمودهاي بين المللي رويارويي با ايدز 88
برآيند بخش اول 92

بخش دوم: تقويت همكاريهاي بين المللي و رويارويي با ايدز 95
فصل اول: نقش برخي اركان اصلي سازمان ملل در رويارويي با ايدز 96
درآمدي بر فصل 96
مبحث اول: مجمع عمومي 98
مبحث دوم: شوراي امنيت 106
مبحث سوم: شوراي اقتصادي و اجتماعي 110
مبحث چهارم: دبيرخانه (دبيركل) 114
فصل دوم: برنامه مشترك ملل متحد در زمينه ايدز ( UNAIDS ) 120
درآمدي بر فصل 120
مبحث اول: محور فعاليت هاي برنامه مشترك ملل متحد در زمينه ايدز 121
مبحث دوم: كميسارياي عالي ملل متحد در امور پناهندگان 125
مبحث سوم: صندوق كودكان ملل متحد 126
مبحث چهارم: برنامه جهاني غذا 129
مبحث پنجم: برنامه توسعه ملل متحد 131
مبحث ششم: صندوق جمعيت ملل متحد 135
مبحث هفتم: دفتر رويارويي با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد 137
مبحث هشتم: سازمان بين المللي كار 141
مبحث نهم: سازمان تربيتي، علمي و فرهنگي ملل متحد 143
مبحث دهم: سازمان بهداشت جهاني 145
مبحث يازدهم: بانك جهاني 148
فصل سوم: نقش نهادهاي بين المللي خارج از UNAIDS در رويارويي با ايدز 153
درآمدي بر فصل 153
مبحث اول: كميسيون حقوق بشر/ شوراي حقوق بشر 153
مبحث دوم: دفتر كميسر عالي حقوق بشر ملل متحد 157
مبحث سوم: داوطلبان ملل متحد 159
مبحث چهارم: صندوق توسعه ملل متحد براي بانوان 161
مبحث پنجم: سازمان توسعه صنعتي ملل متحد 162
مبحث ششم: صندوق جهاني مبارزه با ايدز، سل و مالاريا 163
مبحث هفتم: فدراسيون بين المللي صليب سرخ و هلال احمر 164
فصل چهارم: نقش سازمان هاي غيردولتي و ترتيبات منطقه اي در رويارويي با ايدز 168
درآمدي بر فصل 168
مبحث اول: نقش سازمان هاي غيردولتي در رويارويي با ايدز 169
بند اول: عفو بين الملل 172
بند دوم: ديده بان حقوق بشر 173
مبحث دوم: ترتيبات منطقه اي و رويارويي با ايدز 176
بند اول: نقش ديوان اروپايي حقوق بشر در رويارويي با ايدز 176
الف) حمايت از مبتلايان به ايدز 177
ب) حمايت از اعضاي جامعه بشري 180
بند دوم: نقش ديوان امريكايي حقوق بشر در رويارويي با ايدز 182
فصل پنجم: اقدامات ايران در قبال ايدز همگام با نظام بين الملل 186
درآمدي بر فصل 186
مبحث اول: طرح ملي رويارويي با فراگيري ايدز 188
بند اول: سياستگذاري و برنامه ريزي 188
الف) نخستين برنامه راهبردي رويارويي با ايدز 188
ب) دومين برنامه راهبردي رويارويي با ايدز 190
1. آموزش و آگاهي رساني 191
1-1) اقدام براي جوانان 191
1-2) اقدام رسانه اي 192
1-3) اقدام انتشاراتي 192
1-4) برگزاري نشست ها، همايش ها و كارگاه هاي آموزشي 192
2. استانداردها و كنترل عفونت 193
3. برنامه هاي كاهش آسيب 193
3-1) برنامه امداد رساني سيار 193
3-2) راه اندازي مراكز درمان گذري يا DIC 194
3-3) مراكز مشاوره بيماريهاي رفتاري 194
3-4) برنامه رويارويي با ايدز در زندان 194
4. پيشگيري، مراقبت و درمان بيماري هاي آميزشي 195
5. مشاوره، مراقبت و درمان مبتلايان و خانواده آنها 196
6. حمايت اجتماعي 196
7. برقراري نظام جمع آوري داده ها 198
8. تأمين سلامت خون 198
9. پژوهش و تحقيق 198
10. تقويت زيرساخت‌ها 198
پ) سومين برنامه راهبردي رويارويي با ايدز 199
بند دوم: ساختار سازماني 199
الف) شوراي عالي ايدز 200
ب) مركز تحقيقات ايدز ايران 202
مبحث دوم: آثار حقوقي ايدز 203
بند اول: طلاق و فسخ نكاح 205
بند دوم: حق حبس 207
بند سوم: سقط جنين 208
بند چهارم: ازدواج موقت 209
بند پنجم: خون‌هاي آلوده و سرايت ويروس 210
الف) مسئوليت سازمان انتقال خون و مراكز درماني 211
1. سازمان انتقال خون 212
2. مراكز درماني 212
ب) مسئوليت پزشك 213
پ) مسئوليت دولت 214
مبحث سوم: تعهدات ايران در برخي اسناد بين المللي براي رويارويي با ايدز 215
برآيند بخش دوم 219

فهرست منابع و مآخذ 221