پيش گفتار 11
ديباچه 13
بخش يكم: مفاهيم اجتماع موجبات مسئوليت مدني 17
فصل يكم: مفاهيم عمومي اجتماع موجبات مسئوليت مدني 17
مبحث يكم: مفهوم سبب و مباشر و انواع سبب 17
بند يكم: تعريف سبب 18
الف: تبيين تعريف لغوي سبب 18
ب: تبيين تعريف اصطلاحي سبب 19
بند دوم: تعريف مباشر 23
الف: تبيين تعريف لغوي مباشر 23
ب: تبيين تعريف اصطلاحي مباشر 23
بند سوم: انواع سبب 24
الف. انواع سبب به اعتبار پيش بيني تأثير نتيجه 25
1- اسباب واقعي 25
1-1- اسباب مادي 25
1-2- اسباب رواني 25
2- اسباب اعتباري 27
2-1- سبب قانوني 27
2-2- سبب عرفي 28
ب: انواع سبب به اعتبار عامل سبب انساني 28
1- كودكان 29
1-1- كودك بالغ 29
1-2- كودك نابالغ 29
2- مجانين 29
3- سفها 29
4- اشخاص بالغ و عاقل 30
ج: انواع سبب به اعتبار زمان 30
1- سبب مقارن 30
2- سبب متأخر 30
د: انواع سبب به اعتبار شرايط سبب 31
1- سبب معلوم 31
2- سبب مجمل 31
مبحث دوم: تمييز سبب و مباشر از مفاهيم مشابه 31
بند يكم: تمييز سبب از شرط 32
الف: مفهوم شرط 32
ب: مقايسه سبب و شرط 32
1- وجه اشتراك سبب و شرط 32
2- وجه افتراق سبب و شرط 33
3- انواع شرط 34
3-1- شرط لازم 34
3-2- شرط كافي 34
بند دوم: تمييز سبب از اتلاف 35
الف: مفهوم اتلاف 35
ب: مقايسه اتلاف و تسبيب 36
1- وجوه اشتراك اتلاف و تسبيب 36
2- وجوه افتراق اتلاف و تسبيب 37
بند سوم: تمييز سبب از علت 40
الف: مفهوم علت 41
ب: مقايسه سبب و علت 41
1- وجه اشتراك سبب و علت 41
2- وجه افتراق سبب و علت 41
ج: انواع علت 42
1- علت تامه و علت ناقصه 42
2- علت داخلي و علت خارجي 42
بند چهارم: تمييز مباشر از قاعده علي اليد 42
الف: مفهوم قاعده علي اليد 43
ب: گستره قاعده علي اليد 43
ج: مقايسه مباشر و قاعده علي اليد 44
مبحث سوم: تبيين اركان مسئوليت مدني 46
بند يكم: وجود ضرر 47
الف: ضرر مسلم باشد 48
ب: ضرر بايد مستقيم و بيواسطه باشد 48
ج: ضرر جبران نشده باشد 48
بند دوم: فعل زيانبار 48
بند سوم: رابطة سببيت 49
فصل دوم: مفاهيم قابليت استناد؛ سببيت و تقصير در اجتماع موجبات مسئوليت مدني 51
مبحث يكم: مفاهيم قابليت استناد و سببيت و تقصير 51
بند يكم: تعريف و معيار قابليت استناد 51
الف: تعريف قابليت استناد 51
ب: معيار قابليت استناد 59
بند دوم: تعريف سببيت 65
بند سوم: تعريف تقصير 69
مبحث دوم: مقايسه قابليت استناد و سببيت 73
بند يكم: وجه اشتراك قابليت استناد و سببيت 73
بند دوم: وجه افتراق قابليت استناد و سببيت 76
مبحث سوم: مقايسه قابليت استناد و تقصير 76
بند يكم: وجوه افتراق قابليت استناد و تقصير 77
الف: از نظر قلمروي مسئوليت 77
ب: از نظر تحليل مسئوليت 79
ج: از نظر اركان مسئوليت 79
بند دوم: وجه اشتراك قابليت استناد و تقصير 80
مبحث چهارم: قلمروي اعمال قابليت استناد 84
بند يكم: قواعد عام مسئوليت مدني 84
بند دوم: غصب 85
بند سوم: مسئوليت قراردادي 86
مبحث پنجم: آثار قابليت استناد 86
بند يكم: انطباق با فلسفه مسئوليت مدني 87
بند دوم: تأكيد بيشتر بر اصل جبران خسارت 88
بند سوم: تسهيل دعاوي مسئوليت مدني 89
بند چهارم: پاسخگويي به نيازها و مقتضيات اجتماعي 90
بخش دوم: احكام اجتماع موجبات مسئوليت مدني 93
فصل يكم: احكام مسئوليت مدني ناشي از فعل شخصي در فرض تعدد عوامل در وقوع خسارت 93
مبحث يكم: حكم مسئوليت مدني ناشي از اجتماع سبب و مباشر 94
بند يكم: اجتماع سبب و مباشر به صورت اشتراكي 94
بند دوم: اجتماع سبب و مباشر در عرض يكديگر 95
بند سوم: اجتماع سبب و مباشر در طول يكديگر 96
الف: اقوي بودن مباشر از سبب 98
ب: تساوي سبب و مباشر 99
ج: اقوي بودن سبب از مباشر 101
بند چهارم: اجتماع سبب و مباشر به صورت مستقل 104
بند پنجم: اجتماع سبب و مباشر با تأثير جداگانه 106
مبحث دوم: حكم مسئوليت مدني ناشي از اجتماع مباشرين 107
بند يكم: اجتماع مباشرين متعدد در عرض يكديگر 107
بند دوم: اجتماع دو يا چند مباشر به صورت اشتراكي 108
بند سوم: اجتماع چند مباشر با تأثير جداگانه 111
بند چهارم: اجتماع مباشرين در طول يكديگر 112
1- استناد جنايت به مباشر مؤخر در تأثير 112
2- استناد جنايت به مباشر مقدم در تأثير 113
3- استناد جنايت به همه مرتكبان 113
بند پنجم: اجتماع چند مباشر به نحو مجمل 114
الف: تحميل مسئوليت به يكي از مباشرين از طريق قرعه 115
ب: مسئوليت تضامني 116
ج: تقسيم مسئوليت به صورت تساوي 116
مبحث سوم: حكم مسئوليت مدني ناشي از اجتماع اسباب 117
بند يكم: اجتماع اسباب متعدد در عرض يكديگر 117
بند دوم: اجتماع اسباب متعدد در طول يكديگر 124
الف: همه اسباب غير مجازند 129
1- همه اسباب دخيل در وقوع نتيجه غير عامدند 129
2- همه اسباب دخيل در جنايت عامدند 130
3- برخي اسباب واجد عمد و برخي داراي تقصير هستند 130
ب: برخي از اسباب مجاز و برخي غيرمجاز 131
ج: اجتماع اسباب عدواني و غير عدواني 132
د: اجتماع اسباب عدواني 133
1- نظريۀ سبب اوليه 134
2- نظريه سبب مستقيم نتيجه 135
3- نظريه برابري اسباب 135
4- نظريه سبب متعارف 135
فصل دوم: حكم مسئوليت مدني به هنگام تساوي قوت و ضعف عوامل در وقوع خسارت 137
مبحث يكم: دلايل موافقان تقدم مباشر بر سبب 137
بند يكم: اجماع 137
بند دوم: حكم عقل 138
بند سوم: عرف 138
مبحث دوم: دلايل مخالفان تقدم مباشر بر سبب 138
بند يكم: قاعدة لاضرر 138
بند دوم: عقل 140
بند سوم: عرف (بناي عقلا) 140
بند چهارم: نبود اجماع ادعايي 140
بند پنجم: اصول عمليه 141
نتيجه 145
پيوست ها 151
فهرست منابع و مآخذ 166