1- كلياتي در باب تجاري سازي اموال فكري
2- مفهوم و پيشينهي تجاري سازي
3- نقش ابداعات در رشد اقتصادي و مزاياي تجاري سازي اموال فكري
4- بررسي فرآيند تجاري سازي
5- رايج ترين شيوههاي تجاري سازي اموال فكري و مهمترين نكات حقوقي آنها
6- آشنايي با رايج ترين شيوههاي تجاري سازي اموال فكري
7- شرايط انعقاد قراردادهاي تجاري سازي اموال فكري
8- آثار قراردادهاي تجاري سازي
9- انحلال قراردادهاي تجاري سازي
در دنیای امروز که اقتصاد کالا محور جای خود را به اقتصاد دانش محور داده است، ابداعات نقشی اساسی در رشد و توسعهی اقتصادی ایفا می کنند. درواقع اهمیت ابداعات با رساندن آن به بازار و کسب سود اقتصادی از طریق آن، آشکار می شود. تجاری سازی به معنای فرآیندی است که در آن ایدههای های خام (اختراعات) به محصول، خدمت یا فرآیند قابل عرضه در بازار تبدیل میشوند که هدف از این فرآیند کسب سود اقتصادی ودر نهایت رفاه مصرف کنندگان است. توجه به مسئلهی تجاری سازی موجب میشود انبوه سرمایههای فکری راکد در کتابخانه ها، آزمایشگاهها و دانشگاهها به کار گرفته شوند و منجر به کسب سود اقتصادی شده و در نهایت موجب پیشرفت جامعه و رفاه مصرف کنندگان شود. علاوه بر این با تجاری سازی به موقع، محققان از نتایج تحقیقاتشان بواسطهی کسب سود اقتصادی بهره مند شده و انگیزهی بیشتری در جهت ابداعات بیشتر و پیشرفته ترمی یابند که در نتیجهی آن رقابت بین آنها افزایش یافته و کیفیت ابداعات بالا میرود و ضمناً هدف حقوق مالکیت فکری از اعطای انحصار که انتفاع جامعه است نیز، برآورده میگردد.
بنابراین در این فرآیند، نیاز به داشتن یک نظام حقوق مالکیت فکری با مقررات شفاف، منسجم و قابل اعتماد، اجتناب ناپذیر است. فعالیت در چنین نظامی منجر به ایجاد و افزایش انگیزه برای مبتکرین و ایجاد رغبت و اعتماد برای سرمایه گذاران این حوزه می شود.
در این کتاب به بررسی جنبههای حقوقی فرآیند تجاری سازی و ورود اموال فکری به بازار و چگونگی انجام این فرآیند میپردازیم. ابتدا با نگاه کلی به فرآیند تجاری سازی، مفهوم، پیشینه، مزایا و تأثیر تجاری سازی بر رشد اقتصادی در جوامع را بررسی می نماییم و در ادامه به بررسی رایج ترین روشهای تجاری سازی اموال فکری، تفاوت و مقایسهی این روش ها بایکدیگر، چالشهای حقوقی و راه حل آن ها و شرایط انعقاد قراردادهای تجاری سازی، آثار و در نهایت انحلال این قراردادها می پردازیم.
در واقع در این کتاب در پی پاسخ به این پرسشها هستیم:
آیا تجاری سازی تأثیر مثبتی بر رشد اقتصادی دارد؟ نقش حقوق مالکیت فکری در این زمینه چیست؟
روشهای رایج تجاری سازی اموال فکری کدام است و کدام روش با توجه به شرایط تحقیقاتی و علمی و سیاسی کشور ما بیشترین کاربرد را دارد؟
آیا قوانین موجود ایران در زمینهی تجاری سازی اموال فکری کفایت میکند یا نیاز به تصویب قانون جدید و یا اصلاح قوانین موجود وجود دارد؟
مباحث حقوقی متعددی در رابطه با تجاری سازی اموال فکری علاوه بر اختراعات وجود دارند از جمله تجاری سازی حقوق مؤلفان و هنرمندان در شاخهی مالکیت ادبی و هنری و هم چنین تجاری سازی دیگر اموال فکری موجود در شاخهی مالکیت صنعتی از جمله تجاری سازی علائم تجاری و طرحهای صنعتی. اما با توجه به اینکه اختراعات مصداق بارز و مهم مالکیت صنعتی هستند و برخی مباحث مطرح شده در رابطه با اختراعات، سایر اموال فکری را نیز پوشش میدهد و از طرف دیگر با توجه به اینکه بررسی سایر اموال به دلیل گستردگی آنها و شرایط حمایتی متفاوت نیازمند تفصیل مباحث مربوط به آن است لذا، تنها به بررسی جنبههای حقوقی تجاری سازی اختراعات به عنوان مصداق بارز اموال فکری میپردازیم.
در این کتاب با مطالعهی تطبیقی قوانین کشورهای امریکا (به عنوان کشور توسعه یافته و قطب مالکیت فکری در جهان)، هند (به عنوان کشور در حال توسعه) و ایران، تلاش شده تا پتانسیل ها و خلأهای موجود در قوانین کشورمان شناسایی شده و با بررسی امکانات و وضعیت کشور(از لحاظ سطح توسعه یافتگی ) ضمن ارائهی پیشنهاداتی به قانونگذار(در اصلاح مقررات) و قضات(در تفسیر صحیح مقررات) این خلأ ها برطرف شده و بستر مناسب برای ورود سرمایه گذاران داخلی و خارجی به بازار ایران فراهم شود.
در بیان مسائل حقوقی و تحلیل آنها گاهی به قواعد حقوق خصوصی، حقوق رقابت و حقوق مصرف کننده نیز بنا بر اقتضا مراجعه نموده و به آنها استناد مینماییم.
مطابق مطالعات انجام گرفته در این زمینه تا کنون در کشور ما تحقیقی در خصوص بررسی جنبههای حقوقی تجاری سازی اموال فکری صورت نپذیرفته است. در این زمینه کتاب هایی که در خصوص مالکیت فکری نوشته شده اند، صرفأ در رابطه با حمایت از اموال فکری به طور کلی بحث شده و به این جنبه از موضوع ، (تجاری سازی) توجه نگردیده است. همچنین مطالعاتی که در رابطه با تجاری سازی انجام شده با دیدی کلی و غیر حقوقی به موضوع بوده و مسائل حقوقی موضوع، مغفول مانده است. در این کتاب سعی ما بر آن بوده که جنبههای حقوقی این فرآیند بررسی شود و قوانین مرتبط با موضوع شناسایی، نقد و راهکارهایی جهت اصلاح آنها ارائه گردد. با توجه به اینکه ایران در آستانهی الحاق به سازمان تجارت جهانی[1] است و در صورت عضویت در این سازمان، باید قوانین خود را با مقررات تریپس[2] هماهنگ سازد و به الزامات آن عمل نماید و هم چنین با عنایت به اینکه با عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی و برداشته شدن موانع تجارت آزاد، راه ورود بسیاری اشخاص(حقیقی و حقوقی) خارجی به کشور ما گشوده میشود باید پیش از عضویت، نظام حقوقی کشور جهت پذیرش این آثار بررسی و در صورت نیاز، اصلاح گردد تا صاحبان حق و تجاری سازان که فکر سرمایه گذاری و واردات فناوری به ایران را در سر میپرورانند با حقوق و تکالیف خود و تضمینات حقوقی تجاری سازی اموال فکری شان در ایران آشنا شوند.