1- پيشينه، مفهوم و اقسام جرايم عليه تماميت جسماني افراد
2- پيشينه تاريخي جرايم عليه تماميت جسماني
3- مفهوم جرايم عليه تماميت جسماني
4- اقسام جنايت عليه تماميت جسماني افراد (در فقه و قانون)
5- اركان تشكيل دهنده جرايم عليه تماميت جسماني اشخاص
6- ركن مادي
7- ركن يا عنصر معنوي جرايم عليه تماميت جسماني اشخاص
8- ركن قانوني جرايم عليه تماميت جسماني اشخاص
9- شركت و معاونت در جنايت عليه تماميت جسماني اشخاص
10- شركت در جنايت
11- معاونت در جنايت
12- علل سالب مسؤوليت كيفري
13- علل رافع مسؤوليت كيفري
14- علل موجهه جرم
15- طرق اثبات جنايت عليه تماميت جسماني اشخاص
16- مفهوم دليل
17- اقسام دليل
18- علم قاضي
پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران و تحقق نظام جمهوری اسلامی بر اساس اصل چهارم قانون اساسی، قانونگذار موظف گردید کلیه قوانین خود را مطابق با موازین شرع انور به تصویب برساند. در سال 1361 اولین قانون مجازات اسلامی تحت عنوان قانون حدود، قصاص، دیات و قانون راجع به مجازات اسلامی در کمیسیون امور قضایی و حقوقی مجلس به طور آزمایشی برای مدت 5 سال به تصویب رسید. پس از آن، در سال 1362 قانون تعزیرات به تصویب کمیسیون مزبور رسید. در سال 1370 قانون حدود، قصاص، دیات و قانون راجع به مجازات اسلامی تلفیق و به صورت یکپارچه تحت عنوان قانون مجازات اسلامی مدون و به مدت 5 سال به طور آزمایشی اجرا گردید. متعاقب آن در تاريخ 6/3/1375 قانون تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده به عنوان قانون دائمی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و قانون مصوب 1370، مجدداً در تاریخ 12/12/1375 به مدت 10 سال تمدید شد. با عنایت به اين كه تدوین قانون دائمی طبق بند 2 اصل 185 قانون اساسي در دستور کار قوه قضاییه قرار گرفته بود، لایحه قانون مجازات اسلامی بر مبنای سیاست جنایی اسلام مورد تدوین واقع شد. این لایحه در چهار باب (شامل کلیات، حدود، قصاص و دیات) در سال 1390 به تأیید شورای محترم نگهبان رسید ولی پیش از آن که در روزنامه رسمی به چاپ برسد، در همان سال با ایراداتی مواجه شد که از سوی کمیسیون قضایی مجلس بر طرف گردید و النهایه در 11/2/1392 با 728 ماده به تأیید شورای محترم نگهبان رسید. از جمله نکات قابل توجه در خصوص این قانون، تلاش تدوین گران این قانون است به خاتمه دادن به اختلافات حقوقدانان و قضات در تفسیر مواد قانونی، رفع ابهام و اجمال از قوانین مزبور و نارسایی و کاستیهای قوانین پیشین، وضع قوانین منطبق با واقعیت اجتماعی و اقتصادی و همچنین هم سو شدن با قوانین و اسناد بینالمللی و وضع نهادهایی هم چون تعلیق تعقیب، تعویق صدور حکم، نظام نیمه آزادی، مجازاتهای جایگزین حبس، تعیین مجازات برای اشخاص حقوقی، مرور زمان، درجهبندی میزان تعزیرات، نظم و انضباط دادن به قوانین، یکپارچه کردن مواد قانونی، طبقهبندی تعزیرات و به روز رسانی قوانین، از نکات دیگری که مورد توجه قانونگذار قرار گرفته، میتوان به تغییراتی که در بحث حدود، قصاص و دیات انجام شده اشاره کرد و مبحث جرایم علیه اشخاص نیز از دید مقنن به دور نمانده است.
جرایم علیه اشخاص(صدمات مادی)، مبحث حقوق جزای اختصاصی سه است که در این نوشتار مورد مطالعه قرار میگیرد و دو واحد از واحدهای درسی دوره کارشناسی را به خود اختصاص میدهد. کار نگارش این کتاب تقریباً دو سال پیش از تصویب قانون مرقوم آغاز و همراه با تغییرات جدید در لایحه، تغییرات مزبور در متن دستنویس اعمال میگردید. قلم زدن به کتابی تحت عنوان جرایم علیه اشخاص، کاری بس دشوار و همراه با مرارتهای فراوانی بود. به هر حال آن چه پیشروی خواننده قرار دارد، برگ سبزی است از این دفتر و میتوان مزیتهای این کتاب را چنین برشمرد:
- 1- استفاده از قلم ساده و روان برای نگارش مطالب معنونه و مطروحه در کتاب. در اول هر بحث سعی شده برای تقریب به ذهن خواننده، هر مبحث با طرح پرسش شروع گردد تا خواننده بیشتر با بحث آشنا شود.
- 2- در هر مبحث با ذکر عقاید و اندیشههای قریب به اتفاق حقوقدانان و دکترین و نقد نظرات ایشان در صورت لزوم، و در نهایت با ذکر استدلال با تکیه بر قوانین فعلی، به ذکر موضع خویش پرداختهایم.
- 3- تلاش گردیده از قوانین و مقررات مختلف و مرتبط با آخرین اصلاحات و همچنین استفاده از آییننامهها و بعضاً بخشنامههای ریاست محترم قوه قضاییه در تدوین مطالب مطروحه استفاده گردد.
- 4- از ویژگی دیگر این کتاب میتوان به استفاده از آرای وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عالی کشور - که در حکم قانون است - اشاره نمود. هم چنین استفاده از نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه که حتیالمقدور سعی شده متن کامل آن در متن یا پاورقی ذکر شود.
- 5- مستند نمودن کتاب به آرای اصراری هیأت عمومی اصراری شعب کیفری یکی دیگر از ویژگیهای این کتاب است تا اثر پیشرو جنبه کاربردی ملموس و عینی به خود گرفته و خواننده ضمن مطالعه مسائل نظری به مسائل عملی نیز آشنایی داشته و آن را در آینه عمل مشاهده نمایند.
6- نیک میدانیم که قوانین ما منبعث از فقه شیعی میباشد. به همین سبب در هر مبحث تلاش گردیده با بیان نظرات مشهور فقها و همچنین ذکر فتاوای معتبر در آن خصوص، این بیانات را در معرض دید خواننده قرار دهیم.
7- حتیالمقدور در نگارش سعی شده ضمن تفسیر قانون مزبور، از کلیات حقوق جزا(حقوق جزای عمومی)غافل نمانده و با گریزی به این مطالب نیز اشارهای، هرچند به صورت کلی بشود. همچنین مباحثی که کمتر در حقوق جزای اختصاصی به آن پرداخته میشود؛ از جمله، بحث اتانازی(قتل ناشی از ترحم)، افساد فی الارض، تبانی علیه تمامیت جسمانی اشخاص، معاونت در خودکشی و اجرای احکام قصاص در این اثر ارائه گردیده است.
ناگفته پیداست تلاشهای بیوقفه کسانی که پیشتر در این حوزه قلم زدهاند، قانونگذار را از نارسایی و کاستی قوانین موضوعه آگاه ساخته و تغییرات قوانین فعلی ما مدیون تلاش بیوقفه این استادان میباشد که اجر معنوی ایشان را از خدای منان خواستاریم.
لازم به توضیح است که با تصویب برخی قوانین از جمله قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399 و یا قانون تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزه دیدگان ناشی از آن مصوب 1398 و هم چنین صدور برخی آرای وحدت رویه مرتبط با موضوع کتاب، نگارندگان برآن شدند که مباحث مرتبط را اصلاح نمایند لکن برای پرهیز از افزایش غیرمنطقی حجم کتاب، بخشی از مطالب حذف و از بیان برخی مطالب دیگر نیز خودداری گردید